Prof. Wojciech Dragan stanął na czele ministerialnego zespołu, który przedstawi propozycje wymagań w zakresie kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu psychologa.
Zapowiedź powstania zespołu do spraw opracowania standardów kształcenia w psychologii padła już w kwietniu podczas konferencji „Kształcenie psychologiczne w Polsce”, która odbyła się na Uniwersytecie SWPS. Przygotowane standardy mają się stać podstawą ministerialnego rozporządzenia. Środowisko oczekuje na nie od dawna.
Nie obowiązują u nas już minima kadrowe, psychologia jest kierunkiem, na którym nie ma ujednoliconych dla wszystkich jednostek standardów kształcenia, a na dodatek nie ma żadnego zewnętrznego egzaminu weryfikującego wiedzę (jak to ma miejsce w przypadku lekarzy czy farmaceutów). Mówiąc obrazowo – wszystkie bezpieczniki mające sprawiać, że kontrolujemy w jakikolwiek sposób proces kształcenia psychologów i psycholożek, przestały działać – alarmował niedawno na naszych łamach dr hab. Tomasz Grzyb, dziekan Wydziału Psychologii we Wrocławiu Uniwersytetu SWPS.
Dziekan Wydziału Psychologii we Wrocławiu Uniwersytetu SWPS wszedł właśnie w skład powołanego przez ministra nauki Dariusza Wieczorka zespołu do spraw opracowania propozycji reguł i wymagań w zakresie kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu psychologa. Na czele 16-osobowego gremium stanął prof. Wojciech Dragan z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, przewodniczący Komitetu Psychologii Polskiej Akademii Nauk. Jego zainteresowania naukowe skupiają się wokół problematyki biologicznych postaw zachowania w normie i patologii, roli stresu i czynników wczesnodziecięcych w rozwoju, pomiaru zmiennych psychologicznych oraz kwestii związanych z uwarunkowaniami orientacji seksualnej i tożsamości płciowej. Jest autorem monografii „Temperament w pierwszym roku życia. Uwarunkowania genetyczne i środowiskowe” uhonorowanej w 2015 roku Nagrodą Teofrasta dla najlepszej książki psychologicznej.
Grono specjalistów pod jego kierownictwem ma przygotować do końca tego roku propozycje standardów kształcenia w psychologii, a więc sposób organizacji kształcenia, osób prowadzących to kształcenie, ogólne i szczegółowe efekty uczenia się, a także sposób ich weryfikacji. W zespole znaleźli się naukowcy m.in. z Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Łódzkiego, Uniwersytetu SWPS, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie i Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.
Jak wygląda dziś kształcenie psychologiczne w Polsce pokazał raport przygotowany przez ekspertki Uniwersytetu SWPS i Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 2018 roku na polskich uczelniach były 144 oferty studiów psychologicznych, podczas gdy w 2023 roku – już 254. W 2019 roku psychologię studiowało 34 178 osób, a w 2022 roku było ich już 56 370, co stanowi przyrost na poziomie ok. 65%. Ten przyrost jest znacznie większy na uczelniach zawodowych, które nie mają obowiązku poddawania się ewaluacji. W analizowanym okresie na uczelniach akademickich przyrost wyniósł 30%, natomiast na uczelniach zawodowych sięgnął aż 313%!
Raport pokazuje, że do roku 2019 więcej osób studiowało psychologię w formie stacjonarnej. W latach 2019–2022 tendencja ta się odwróciła. Studiujący stacjonarnie to obecnie ponad 24 tys. osób, a niestacjonarnie ponad 32 tysiące.
Systematycznie przyrasta też liczba osób studiujących psychologię na uczelniach niepublicznych. W uwzględnionych przez raport latach, przyrost ten wynosi ok. 113%. W 2019 roku liczba osób studiujących na uczelniach niepublicznych stanowiła ok. 54% wszystkich studiujących, podczas gdy w 2022 roku odsetek ten wzrósł do
ok. 68%.
Większość uczelni kształcących psychologów posiada kategorię naukową. Liczba osób tam studiujących stanowiła w 2022 roku 33,5 tys., czyli ok. 60% wszystkich studiujących psychologię. Jednak aż 23 tys. (ok. 40%) osób kształciło się w uczelniach nieprzystępujących do ewaluacji tej dyscypliny naukowej, w tym 5,5 tys. w uczelniach akademickich i 17,5 tys. w uczelniach zawodowych, które w ogóle nie mają obowiązku poddawania się ewaluacji działalności naukowej.
Jak czytamy w raporcie, w przeważającej liczbie programów studiów psychologicznych dominują treści psychologiczne. W przeważającej liczbie programów procent psychologicznych efektów uczenia się przekracza 60. Ale np. na psychologii na Uniwersytecie Medycznym w Lublinie to tylko… 37%.
MK