Na Kampusie 600-lecia Odrodzenia Uniwersytetu Jagiellońskiego odbyło się uroczyste odsłonięcie rzeźby przedstawiającej Mikołaja Kopernika jako studenta Akademii Krakowskiej. Jej autorem jest wybitny rzeźbiarz Karol Badyna, twórca wielu monumentów, który swoje dzieło postanowił ofiarować najstarszej polskiej uczelni.
Rzeźba przedstawia młodego Kopernika siedzącego na niskim podwyższeniu, trzymającego w prawej dłoni cyrkiel i kreślącego nim rysunek na wielkiej karcie papieru rozłożonej u jego stóp. Umiejscowiona ją przed budynkiem Wydziału Matematyki i Informatyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, skąd młody Kopernik spogląda na znajdujący się po drugiej stronie ulicy gmach Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ.
Wielki polski astronom, o czym nie wszyscy wiedzą, był także biegłym matematykiem, jak sam siebie zresztą określał. I choć królową nauk traktował raczej jako narzędzie do badań astronomicznych niż cel naukowy sam w sobie, to jego podstawowe dzieło „O obrotach sfer niebieskich”, oprócz systematycznego wykładu geometrii potrzebnego mu do przedstawienia swojej teorii heliocentrycznej, zawiera także oryginalne twierdzenia matematyczne – wyjaśnia umiejscowienie rzeźby prof. Wojciech Słomczyński z Wydziału Matematyki i Informatyki UJ.
W czasach Mikołaja Kopernika astronomia uchodziła zresztą za część matematyki. Młody Mikołaj studia w Akademii Krakowskiej rozpoczął w 1491 roku, o czym świadczy zachowany wpis w uniwersyteckiej księdze immatrykulacyjnej. Studiował w niej przez kolejne 4 lata. Ówczesna Akademia była nowoczesną uczelnią z szerokimi kontaktami zagranicznymi, dobrze wyposażoną biblioteką oraz najstarszą w Europie katedrą matematyki i astronomii. Choć o latach spędzonych przez Kopernika w Krakowie wiemy bardzo niewiele, to niewątpliwie tu właśnie położone zostały podstawy pod jego dalsze studia na uczelniach włoskich i całą jego naukową przyszłość.
Inny pomnik młodego Mikołaja Kopernika – autorstwa Cypriana Godebskiego, powstały pod sam koniec XIX wieku – stoi obecnie na krakowskich Plantach przed Collegium Witkowskiego UJ, dawnym Collegium Physicum, w którym z kolei od 1912 roku mieściła się siedziba uniwersyteckiej matematyki i fizyki.
Łukasz Wspaniały, źródło: UJ