Wyprofilowane siedzisko pod prysznic, platforma dla osób niskorosłych, kubek dla chorych na Parkinsona, osłonka, za pomocą której łatwiej wprowadzić klucz do zamka – to tylko część pomysłów, które w ramach projektowania uniwersalnego zrealizowali studenci wzornictwa przemysłowego na Politechnice Opolskiej.
Pierwsze w kraju Centrum Projektowania Uniwersalnego powstaje właśnie na Politechnice Opolskiej. Uczelnia otrzymała na ten cel prawie 2,5 mln zł z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Jednostka będzie się mieściła na Wydziale Mechanicznym PO. Partnerami projektu są: Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie oraz Politechnika Krakowska.
Centrum ma przede wszystkim uwrażliwiać naszych wykładowców, studentów na dostępność produktów, która dla osób sprawnych wydaje się prosta, ale już taka nie jest dla osób z niepełnosprawnościami – podkreśla prof. Grzegorz Robak, dziekan Wydziału Mechanicznego Politechniki Opolskiej.
Założenia projektowania uniwersalnego studenci III roku wzornictwa przemysłowego już poznawali na zajęciach.
Najprościej rzecz ujmując, projektowanie uniwersalne polega na takim opracowaniu produktu, żeby mógł z niego korzystać każdy, niezależnie od tego, czy jest całkowicie sprawny, czy nie. Studenci sami wybierali grupę odbiorców, którą chcieli wesprzeć swoimi produktami – informuje mgr Alicja Anigacz z Katedry Technologii Maszyn i Materiałoznawstwa Wydziału Mechanicznego PO.
Jak dodaje, studenci wykazali się dużą empatią, wielu skupiało się na grupach, które są im bliskie. Do projektów podeszli także mocno kreatywnie. Oprócz projektów wykonali wersje swoich pomysłów w druku 3D oraz modele, żeby sprawdzić, jak takie urządzenia mogą funkcjonować.
Często chodzę na koncerty, festiwale. Zauważyłem, że osoby niskorosłe w trakcie takich wydarzeń są pokrzywdzone, widok zasłaniają im inni. Stąd też pomyślałem o podnośniku, rampie, która umożliwia im oglądanie z tego samego poziomu jak pozostałym widzom i czerpanie radości z samego wydarzenia – opisuje swoje rozwiązanie Mateusz Dybowski.
Jego koledzy i koleżanki też mieli głowy pełne pomysłów. Stworzyli m.in. pilot do telewizora w wersji dla osób, którym kłopot sprawia wiele przycisków czy kolorów, a także obudowę z pleksy usprawniającą działanie klimatyzatora (na fot.).
Dzięki falom po bokach mogą ją przenieść także osoby bez kończyn górnych. Dodatkowo, chciałbym zamontować na niej uchwyt, który umożliwiałby odsuwanie pleksy osobom o różnym wzroście – tłumaczy jej autor Patryk Jasik.
Z myślą o osobach z dysfunkcją wzroku zaprojektowano wygodny w użytkowaniu długopis, którym można normalnie pisać, ale umożliwia on także pisanie Braile’m. Innym ułatwiającym życie rozwiązaniem jest stół z regulowaną wysokością oraz z możliwością pochylenia blatu pod różnym kątem, aby np. uczyć się czy rysować. Osobom starszym, cierpiącym na chorobę Parkinsona, może pomóc osłonka, dzięki której łatwiej wprowadzić klucz do zamka. Z kolei dla tych, którzy są pozbawieni górnej kończyny, powstał widelec połączony z nożem, który daje możliwość posługiwania się dwoma sztućcami jedną ręką. Do podobnej grupy odbiorców skierowane jest też urządzenie podobne nieco do protezy, zakładane na przedramię i pomagające w sytuacjach, gdy trzeba użyć dwóch rąk, jak np. pościelenie kołdry czy złapanie garnka
Wśród studenckich innowacji znalazły się także: siedzisko pod prysznic dla osób mających trudność z utrzymaniem równowagi, a także kubek, który zamiast standardowego dna ma szpic, dzięki czemu można go postawić między udami. Jedna ze studentek zamontowała specjalne składane ławki, które osobom z niepełnosprawnością bądź trudnościami w chodzeniu ułatwiają przemieszczanie się po całej łazience.
Projektowanie uniwersalne uwzględnia potrzeby dostępności dla wszystkich grup odbiorców, takich jak m. in. osoby z niepełnosprawnością (np. ze schorzeniami układu wzroku czy też słuchu), ale również z ograniczeniami związanymi z wiekiem. Odpowiedni design dopasowany do tych potrzeb, który może przyjmować różną formę, np. rzeczy prostych, w tym odpowiedniego kształtu uszka filiżanki do kawy lub kształtu końcówki przewodu urządzenia, tak aby wygodnie wyciągnąć ją z gniazdka, powinien być czymś oczywistym w ujęciu tych potrzeb. Budowanie wiedzy w tym zakresie po prostu się opłaca, gdyż nasze społeczeństwo się starzeje – zwraca uwagę dr inż. Michał Böhm z Wydziału Mechanicznego Politechniki Opolskiej, który odpowiada za Centrum Projektowania Uniwersalnego.
Głównym celem działalności centrum jest przede wszystkim współpraca z otoczeniem społeczno-gospodarczym z zakresu projektowania uniwersalnego w obszarze designu i przedmiotów codziennego użytku. W nowej jednostce znajdzie się punkt informacyjno-konsultacyjny dla podmiotów zewnętrznych w zakresie dostępności i projektowania uniwersalnego, w ramach projektu będą prowadzone także cykle szkoleń dla podmiotów z otoczenia gospodarczego, pracowników uczelni oraz studentów.
MK, źródło: PO