Sześcioro polskich naukowców zostało w tym roku przyjętych w poczet członków Academia Europaea – prestiżowej organizacji skupiającej ponad 5,5 tys. uczonych z różnych dziedzin. Tym samym lista naszych reprezentantów liczy już 119 osób.
Academia Europaea została założona w 1988 roku z inicjatywy brytyjskiego Royal Society, najstarszego na świecie towarzystwa naukowego i Szwedzkiej Akademii Nauk. Jej celem jest rozwój i propagowanie doskonałości naukowej, promowanie badań interdyscyplinarnych i międzynarodowych we wszystkich dziedzinach nauki. Akademia zaprasza do swojego grona naukowców o wybitnych osiągnięciach. Zrzesza obecnie ponad 5,5 tys. specjalistów z medycyny, chemii, fizyki, matematyki, ekonomii, nauk humanistycznych i społecznych, w tym 86 laureatów Nagrody Nobla. Do grona 113 polskich członków Academia Europaea dołączyło właśnie sześcioro kolejnych.
Dr hab. Barbara Arciszewska z Katedry Teorii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego zajmuje się przede wszystkim ideologicznymi uwarunkowaniami kultury wizualnej oraz badaniami w dziedzinie teorii i praktyki architektury nowożytnej. Wśród jej publikacji są monografie oraz artykuły poświęcone nowożytnej sztuce polskiej i europejskiej. W latach 2019–2023 brała udział w realizacji prestiżowego grantu europejskiego PALAMUSTO (MSCA-ITN). To sieć badawczo-szkoleniowa, której celem było wypracowanie nowych, interdyscyplinarnych narzędzi do wszechstronnej analizy architektury rezydencjonalnej europejskich dworów doby nowożytnej oraz poszukiwanie metod adaptacji tych obiektów do zmieniających się uwarunkowań kulturowych i środowiskowych. W latach 2016–2020 była dyrektorem Instytutu Historii Sztuki UW.
Prof. Maciej Banach jest kardiologiem, kieruje Zakładem Kardiologii Prewencyjnej i Lipidologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi i Ośrodkiem Badań Serca i Naczyń na Uniwersytecie Zielonogórskim. Opublikował ponad 1500 prac z zakresu kardiologii prewencyjnej i badań nad miażdżycą, znajduje się w grupie 1% najbardziej cytowanych naukowców na świecie (wg Clarivate), a także wśród 10 najlepszych światowych ekspertów według ExpertScape w dziedzinie zaburzeń lipidowych. W latach 2014–2021 był dyrektorem Instytutu Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi. Jest założycielem i przewodniczącym Polskiego Towarzystwa Lipidologicznego. Pełni również funkcję sekretarza generalnego Europejskiego Towarzystwa Miażdżycowego.
Prof. Wojciech Bałus jest historykiem sztuki, kieruje Zakładem Teorii Sztuki i Ochrony Dóbr Kultury Uniwersytetu Jaiellońskiego oraz Międzyuczelnianym Centrum Badań Witrażowych w Krakowie. Zajmuje się teorią i historią sztuki XIX–XXI wieku oraz związkami sztuki z filozofią, antropologią kulturową i literaturoznawstwem. W latach 1999–2002 był wicedyrektorem, a nastepnie (2002–2008) dyrektorem Instytutu Historii Sztuki UJ. Jest redaktorem naczelny rocznika „Folia Historiae Artium” wydawanego przez Polską Akademię Umiejętności. Przewodniczy Polskiemu Komitetowi Narodowemu Corpus Vitrearum. Jest wiceprzewodniczącym Komitetu Nauk o Sztuce PAN. W 2015 roku był laureatem programu MISTRZ Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.
Prof. Ewa Domańska jest historyczką, teoretyczką historiografii. Interesuje się nowymi tendencjami w badaniach historycznych (m.in. historią antropologiczną, historią postkolonialną, nową historią materialną, historią środowiskową, historią wielogatunkową, historią i krytyką sztuki oraz historią nie-antropocentryczną i nieeuropejskimi podejściami do przeszłości), transdyscyplinarnym i transdziedzinowym podejściem do budowania wiedzy o przeszłości (szczególnie relacjami historii z antropologią kulturową, archeologią, krytyką sztuki oraz literaturoznawstwem. Zasiada w Komitecie Nauk o Kulturze PAN oraz Komitecie Nauk Historycznych PAN. W 2011 roku była laureatką programu MISTRZ Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. W latach 2014–2016 członkini Rady Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki.
Prof. Rafał Latała, matematyk z Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytetu Warszawskiego, specjalizuje się w rachunku prawdopodobieństwa. Od 2009 roku kieruje Zakładem Teorii Prawdopodobieństwa. W ubiegłym roku otrzymał Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, zwaną „polskim Noblem”, za opracowanie narzędzi matematycznych, które umożliwiły udowodnienie hipotezy Talagranda dotyczącej procesów Bernoulliego. Jest członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, Amerykańskiego Towarzystwa Matematycznego, Institute of Mathematical Statistics, Polskiego Towarzystwa Matematycznego. Przez ponad 20 lat był członkiem, a w latach 2009–16, przewodniczącym Komitetu Głównego Olimpiady Matematycznej.
Prof. Dariusz Stola jest historykiem w Zakładzie Najnowszej Historii Politycznej w Instytucie Studiów Politycznych PAN. W swoich badaniach zajmuje się historią stosunków polsko-żydowskich, historią PRL i historią migracji międzynarodowych w XX w. Opublikował ponad 150 artykułów naukowych i 10 książek. Od 1995 roku jest członkiem Ośrodka Badań nad Migracjami Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 2014–2019 był dyrektorem Muzeum Historii Żydów Polskich. Jest członkiem Komitetu Nauk Historycznych PAN i Komitetu Badań nad Migracjami PAN.
Mariusz Karwowski
