Aktualności
Życie akademickie
25 Lipca
Opublikowano: 2023-07-25

Ukazała się „Encyklopedia polskiej nauki akademickiej” prof. Piotra Hübnera

Ukazała się trzytomowa „Encyklopedia polskiej nauki akademickiej” autorstwa zmarłego w czerwcu prof. Piotra Hübnera. Liczące blisko 2 tys. stron dzieło znajduje się w otwartym dostępie na stronie internetowej Wydawnictwa Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Encyklopedia stanowi rozszerzoną, uzupełnioną o nowe hasła-artykuły, wersję pracy Zwierciadło nauki. Mała encyklopedia polskiej nauki akademickiej, która ukazała się dekadę temu. Nowe teksty uzupełniły przeredagowane hasła-artykuły tej publikacji.

Jak podano w opisie trzytomowego dzieła, obejmuje ono 201 haseł opracowanych według układu rzeczowego, a nie alfabetycznego. Takie ujęcie, podkreślono, wynika z samej natury nauki. Zmarły przed kilkoma tygodniami autor zwracał uwagę, że podstawą kultury akademickiej są symbole i wartości przechowywane jako depozyt tradycji akademickiej, a nie – jak to bywa w monografiach instytucji nauki czy biografiach uczonych – uwarunkowania materialne. W porównaniu z prymitywnym układem alfabetycznym, zaznacza wydawnictwo, jest to wyższa forma strukturyzacji encyklopedii, ponieważ ułatwia czytelnikowi umieszczenie każdego hasła w kontekście problemowym oraz umożliwia czytanie całej encyklopedii w sposób ciągły. Dodano także, że większość haseł omówionych w pracy – jeśli ujmują problem rozwojowo – dobiega do czasu likwidacji nauki akademickiej przez władze komunistyczne.

Encyklopedia liczy blisko 2 tys. stron. Wśród ponad dwustu haseł znajdujemy m.in. „Nauka czysta w jarzmie utylitaryzmu”, „Ekskluzywizm krakowski”, „Granice akademickości”, „Nauki społeczne a nauki humanistyczne”, „Zniewolenie totalitarne uczonych”, „Mecenat nad nauką”, „Od obyczajów scholarów do obyczajowości studentów”, „Życie intymne uczonych”. Na końcu zamieszczono indeks pojęć oraz indeks osobowy. Wydawnictwo UMK zamieściło publikację w otwartym dostępie na swojej stronie internetowej.

Przypomnijmy, że prof. Piotr Hübner był wybitnym badaczem historii oraz socjologii nauki. Od 1995 roku pracował w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Tu zbudował program nauczania nowej subdyscypliny: socjologii instytucji i zrzeszeń. Wcześniej, w latach 1991–1993, stał na czele Departamentu Polityki Naukowej Komitetu Badań Naukowych. Wywierał wpływ na ustawodawstwo w sprawach nauki, wspierał odbudowę społecznego ruchu naukowego, m.in. reaktywując Kasę im. Józefa Mianowskiego – Fundację Popierania Nauki i uruchamiając periodyki: „Nauka Polska – Jej Potrzeby, Organizacja i Rozwój” oraz „Problemy Społecznego Ruchu Naukowego”. W końcu 1989 r. i w 1990 r. współdziałał przy obaleniu ustroju komunistycznego, podejmując pracę doradcy w Komitecie do Spraw Nauki i Postępu Technicznego, współtworzył koncepcję reformy polityki naukowej, jako pełnomocnik ministra likwidował Urząd Postępu Naukowo-Technicznego i Wdrożeń. W roku 1981 aktywnie działał w „Solidarności”, pełniąc z wyboru funkcję przewodniczącego Komisji Zakładowej Oświaty Warszawa-Śródmieście.

Do jego prac książkowych zaliczają się: „Polityka naukowa w Polsce w latach 1944–1953. Geneza systemu” (t. I–II, Wrocław 1992), „Siła przeciw rozumowi… Losy Polskiej Akademii Umiejętności w latach 1939–1989” (Kraków 1994), „Zwierciadło nauki: mała encyklopedia polskiej nauki akademickiej” (Kraków 2013). Od 1999 roku na łamach Forum Akademickiego tworzył autorski cykl „Z dziejów nauki w Polsce”. Zmarł 8 czerwca w wieku 79 lat.

MK

Dyskusja (2 komentarze)
  • ~Milena Hübner 26.07.2023 23:17

    Szanowny Panie Profesorze,
    dziękuję za miłe słowa o moim Ojcu. Encyklopedia nie jest jednak owocem artykułów publikowanych na łamach Forum Akademickiego, a odwrotnie – to teksty publikowane w „FA” są skróconymi i zmienionymi wersjami haseł-artykułów przygotowywanych do Encyklopedii. Teksty publikowane w "FA" nie stanowiły zatem materiału, na których Ojciec oparł publikację książkową.

  • ~Marek Wroński 25.07.2023 17:30

    Bardzo szanowałem i lubiłem prof. Piotra Hubnera, którego poznałem około 2002 roku. Jego monografia habilitacyjną " Polityka naukowa..." to wspaniała książka, (niestety - Biały Kruk- praktycznie nie do dostania!) powinna być przeczytana przez każdego, kto interesuje się system szkolnictwa wyższego w naszym kraju.. Absolutnie powinna być wydana ponownie jako Open Access.
    Wydana obecnie Encyklopedia Nauki Polskiej jest owocem Jego wieloletniej pracy i artykułów publikowanych na łamach Forum Akademickiego.
    Przeglądając hasła jednak zauważyłem, że zabrakło odniesień bibliograficznych do poszczególnych papierowych numerów Forum Akademickiego w których tekst tych haseł był drukowany. To, moim zdaniem, jest dość poważnym zaniedbaniem edytorskim.