Centrum Badań nad Historią Regionalną i Lokalną powstanie na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Będzie koordynowało pozaakademickie działania lokalnych pasjonatów historii.
Trójstronną umowę w sprawie utworzenia nowej jednostki podpisali 5 lipca prezydent Lublina dr Krzysztof Żuk, marszałek województwa lubelskiego Jarosław Stawiarski oraz rektor UMCS prof. Radosław Dobrowolski. Z inicjatywą wyszedł dr hab. Dariusz Słapek, dyrektor Instytutu Historii UMCS.
W obecnych czasach historię może uprawiać każdy, zainteresowanie nią bardzo mocno się „rozlało”. Nie jest już dyscypliną uprawianą wyłącznie w uniwersytetach. Zwłaszcza, że motywem do podejmowania tych badań jest pewien sentyment i fakt, że pochodzimy z określonego miejsca i staramy się poznawać jego historię. Przyszedł zatem moment, w którym warto koordynować tego typu działania, a Instytut Historii jest właściwą instytucją do tego, żeby dokonywać w tym względzie pewnego porządku, nie na zasadzie kontroli czy zastępowania kogokolwiek. Widzę rolę Centrum jako ośrodka, który pokazuje, jak pewne rzeczy można robić lepiej, bardziej profesjonalnie. Nie chcemy nikogo zastępować, tylko pomagać – przekonuje.
Podaje też przykładowe działania, które w ramach Centrum mogłyby być podejmowane:
Jeśli ktoś zwróci się do nas z prośbą o zaopiniowanie projektu jakiegoś znaku samorządowego, chętnie to uczynimy. Jeśli ktoś zapyta nas, jaki jest potencjał w historii regionu, który można byłoby wykorzystać z punktu widzenia turystyki historycznej, podpowiemy, jak przygotować przewodnik z tym związany. Jak ktoś zechce zbadać historię swojej rodziny, podpowiemy, jak czytać księgi metrykalne. (…) Korzyści będą obopólne z tego względu, że nie wszystko, co wiadomo w zakresie historii lokalnej zostało zapisane w źródłach i nie do wszystkiego są w stanie dotrzeć historycy pracujący w archiwach. Być może Centrum stanie się takim miejscem wymiany informacji – „lokalsi” będą wpisywać i uzupełniać dane będące przedmiotem ich zainteresowań, a uzyskane ze źródeł, do których z różnych powodów profesjonaliści dotrzeć nie mogą – zauważa.
Prezydent Krzysztof Żuk zwrócił uwagę, że obecnie historia staje się istotnym źródłem sukcesów w turystyce. Ludzie przyjeżdżają jednak nie po to, by oglądać mury, ale dowiedzieć się czegoś więcej o historii danego miejsca.
W tym projekcie chodzi o sieciowanie współpracy w ramach naszych uniwersytetów z samorządami i kreowanie pewnych możliwości. Poza Instytutem Historii UMCS i znakomitymi naukowcami, mamy bardzo dużo pasjonatów i ludzi, którzy tę lokalną historię tworzą na miejscu (…) Miasto Lublin chętnie włączyło się w tę inicjatywę z wielu powodów. Po pierwsze, w swojej strategii mamy wyraźnie wpisaną akademickość Lublina i jest to jeden z głównych priorytetów miasta. Po drugie, wydaje się, że to, co jest już za nami – 700-lecie nadania praw miejskich Lublinowi, ale również 450-lecie podpisania unii polsko-litewskiej – zbudowało nie tylko wiedzę historyczną, ale wręcz dumę z tego, co osiągnęliśmy i niezależnie od naszych dramatycznych losów w późniejszym okresie, mogę powiedzieć, że ta duma wśród mieszkańców jest wyraźnie widoczna – podkreśla włodarz Lublina.
W podobnym tonie wypowiada się marszałek Jarosław Stawiarski, przypominając, że województwo lubelskie było kiedyś centrum I i II Rzeczypospolitej.
Jesteśmy w stanie pokazać piękną historię Polaków, którzy mieszkali na terenach dawnej Rzeczypospolitej, tu na obszarach dzisiejszego województwa lubelskiego. Lubelszczyzna to tygiel narodowościowy i kulturalny. O to w tym wszystkim chodzi – akcentował marszałek i dodał, że na Wydziale Historii i Archeologii UMCS pracują fachowcy, którzy pomogą uatrakcyjnić region pod względem wiedzy historycznej i turystyki.
Rektor UMCS zauważył, że jedną z misji uniwersytetu jest otwarcie się na społeczeństwo. Chodzi o to, by naukowcy nie pracowali dla siebie, ale dla innych i dzielili się swoją wiedzą.
Im więcej pracy wkładamy w poznanie historii, przyrody, środowiska, ekonomii danego miejsca i regionu, tym więcej odkrywa się nowych pól do dalszego zagospodarowania i zgłębiania. Często sami zaskakujemy siebie tymi odkryciami i mam nadzieję, że ta dobra atmosfera współpracy między władzami marszałkowskimi, władzami miasta, będzie kontynuowana, bo pomysłów na dalsze zacieśnianie tej kooperacji jest wiele – przyznaje prof. Radosław Dobrowolski.
Uczelnia odpowiada za powołanie i funkcjonowanie Centrum Badań nad Historią Regionalną i Lokalną w ramach swoich struktur, a także koordynuje współpracę z przedstawicielami miasta i samorządu województwa. Porozumienie zakłada wspólną promocję realizowanych działań, udział w konferencjach naukowych oraz innych projektach naukowo-dydaktycznych związanych z Centrum, współpracę w zakresie prowadzonych badań przez pracowników nowej jednostki oraz wzajemną politykę informacyjną.
Akt podpisania umowy poprzedziła promocja najnowszej książki prof. Andrzeja Przegalińskiego pt. „Zanim do Lublina zawitał wielki przemysł. Zarys dziejów gospodarczych miasta w epoce międzypowstaniowej (1831–1836)”.
MK, źródło: UMCS