Laboratorium, które umożliwi prowadzenie symulacji misji kosmicznych, powstaje w Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Będzie służyć rozwojowi oraz szkoleniu przyszłych kadr dla sektora inżynierii kosmicznej. W habitacie, pierwszym na polskich uczelniach, studenci przetestują rozwiązania w warunkach zbliżonych do misji księżycowych i marsjańskich.
Laboratorium będzie zlokalizowane w nowo powstającej siedzibie Centrum Technologii Kosmicznych. Budynek ma być oddany do użytku z początkiem 2024 r. Pierwsi analogowi astronauci wyruszą w swoje misje na wiosnę przyszłego roku.
W symulatorze bazy kosmicznej testy przejdą m.in. nowe materiały do budowy baz kosmicznych, rozwiązania z obszaru nawigacji, telekomunikacji czy inżynierii biomedycznej. Jak wskazuje dr Agata Kołodziejczyk, współtwórczyni laboratoriom, a także twórczyni dwóch dotychczasowych habitatów w Polsce, pracująca na co dzień w Centrum Technologii Kosmicznych AGH, będzie to poligon doświadczalny dla wszelkich badań, jakie zaprojektują studenci. Badania obejmą relacje i kwestie społeczne, dynamikę grupy, sposoby podejmowania przez jednostki decyzji, podział ról i zadań.
Habitat AGH zostanie nakierowany na badanie przede wszystkim sprzętu wykorzystywanego w misjach, w tym np. komponentów pokładowych z wykorzystaniem sztucznej inteligencji, ale też np. rozwiązań stosowanych do oczyszczania wody czy odprowadzania nieczystości. W bezpiecznych warunkach laboratoryjnych analizowane będą reakcje na sytuacje stresogenne, stymulacje nowymi bodźcami dźwiękowymi i wizualnymi, sposoby adaptacji do nowych, nieznanych warunków czy odcięcie od światła dziennego. Niezwykle wartościowa będzie także możliwość testowania nowych materiałów czy np. skafandrów kosmicznych i sprzętu wykorzystywanego w prawdziwych misjach. Dodatkowym elementem sprawdzanym w habitacie będzie umiejętność radzenia sobie przez uczestników z limitami w dostępie do energii, wody czy innych niezbędnych zasobów.
Wyposażenie i układ architektoniczny przestrzeni habitatu zmuszą uczestników misji do aktywności i działań w odmiennym niż na Ziemi układzie. Część zadań będzie możliwa do wykonania wyłącznie w pozycji głową w dół, co pozwoli symulować napływ krwi do głowy, jaki ma miejsce w stanie nieważkości. Aby lepiej odwzorować przestrzeń przystosowaną do braku grawitacji, habitat zostanie wyposażony w podsufitowe drabiny, podwieszane przejścia czy wąskie tunele, które mają nawiązywać do warunków panujących na statkach kosmicznych.
W nowo powstającym obiekcie powstanie Centrum Kontroli Misji (Mission Control Room), w którym pracownicy i studenci Centrum Technologii Kosmicznych AGH będą mogli nadzorować misje wysłanych przez Akademię satelitów. W miejscu tym prowadzony będzie stały monitoring prac i aktywności podejmowanych przez analogowych astronautów w habitacie. Osobny zespół kontrolujący będzie sprawdzał i monitorował m.in. rytm biologiczny uczestników oraz parametry związane z ich kondycją fizyczną i psychiczną.
Aby możliwie wiernie odtworzyć warunki panujące na prawdziwej misji, habitat AGH zostanie podzielony na kilka oddzielnych sekcji, w których studenci będą spać, prowadzić badania, wieść życie codzienne – analogicznie jak na prawdziwej misji. Blisko 100 mkw habitatu będzie odciętych od światła słonecznego, a cała powierzchnia podzielona zostanie na moduły: laboratoryjny, kuchenny, higieniczny, sypialny czy gimnastyczny. Przeciętny planowany czas trwania misji to siedem dni, choć przewidywane są i dłuższe projekty. W tym czasie sześcioro uczestników będzie równocześnie prowadzić prace i badania w habitacie.
Dzięki stworzeniu od podstaw habitatu poszerzamy także naszą uczelnianą ofertę, z której z pewnością skorzystają naukowcy z całego świata czy uczelnie zrzeszone w UNIVERSEH. Warto pamiętać, że branża space rozwija się niezwykle dynamicznie, a możliwość odbycia analogowej misji kosmicznej jest dla naukowców nie tylko ciekawostką, ale przede wszystkim niezwykłym przywilejem oraz możliwością sprawdzenia tego, nad czym pracują w laboratoriach od lat. Habitat w AGH to przykład całkiem nowego modelu edukacji – poprzez praktykę i do tego pierwszym tego typu laboratorium w polskich uczelniach – podkreśla dr Agata Kołodziejczyk.
Uczestnicy analogowych misji kosmicznych zdobędą w ten sposób cenne doświadczenie, które może przydać się w pracy w jednostkach związanych z rozbudową sektora, w tym m.in. w Europejskiej Agencji Kosmicznej, NASA czy innych największych laboratoriach świata typu CERN. W pierwszej kolejności z możliwości wzięcia udziału w symulacji misji kosmicznej skorzystają studenci i pracownicy AGH działający aktywnie w kołach naukowych zajmujących się tematyką okołokosmiczną oraz studiujący nauki pokrewne.
Polska jest unikatowym na skalę europejską krajem pod względem dostępnych laboratoriów, w których można symulować misje kosmiczne. W tej chwili aktywnie działają dwa habitaty. Laboratorium Lunares mieści się na północy Polski, a drugie to Analog Astronaut Training Center koło Krakowa, którego właścicielem jest dr Agata Kołodziejczyk, pracująca na co dzień w Centrum Technologii Kosmicznych AGH, neurobiolożka, astrobiolożka, pomysłodawczyni i realizatorka powstania analogowych baz do symulacji misji kosmicznych w Polsce. Dr Kołodziejczyk pracowała wcześniej m.in. w Europejskiej Agencji Kosmicznej, jest członkinią zarządu World Research Center i dyrektorką Advanced Concepts w prywatnej agencji kosmicznej The Valles Marineris.
źródło: AGH