CO W PRASIE PISZCZY?

Chęci

Każdy przyrodnik nosi w sobie chęć uratowania dla potomności jakiegoś gatunku lub rasy. (prof. Janusz Buczyński, Superświnia, „Magazyn Gazety Wyborczej”, 18-19.09.1998)

Przechowalnie profesorów

Lektura kompletnego spisu polskich uczonych (...), wydawanego przez Ośrodek Przetwarzania Informacji, skłania do przypuszczenia, że w istocie, z biegiem czasu, pewnych uczonych przestaje się za uczonych uważać. (...) Jest w nim (informatorze) kategoria profesorów domowych, przy których podano jedynie specjalność i adres domowy. (...) W niektórych – nie we wszystkich – prowincjonalnych Wyższych Szkołach Pedagogicznych działają uczeni, o których sądziłem, że należą już do kategorii profesorów domowych. Nie mam najmniejszej ochoty sporządzać ich listy. Nie umiem się jednak powstrzymać od zdziwienia, że w Instytucie Filozofii WSP w Słupsku działa prof. Wiesław Mysłek, zaczynający swą karierę docenta mianowanego w marcu ‘68, będący wówczas także redaktorem pisma nieprzyjaciół Pana Boga „Argumenty”, autor dzieła o doktrynie społecznej papieży. Okazuje się, że Instytut Filozofii w Słupsku prowadzi działalność naukową w dziedzinie etyki środowiskowej, etyki katolickiej i katolickiej filozofii społecznej. Fakt, że marcowi docenci, Wiesław Iskra czy Ryszard Frelek, są profesorami Prywatnej Wyższej Szkoły Businessu i Administracji rektora Koźluka nie budzi moich szczególnych emocji i sprawia jedynie, że odradzałbym tam studia dzieciom znajomych. Dodam jeszcze, że w Uniwersytecie Warszawskim są profesorowie, których przeszłość skłania mnie do zachowania chłodnego stosunku, gdy spotykam ich na Krakowskim Przedmieściu. Natomiast wydaje mi się rzeczą gorszącą, że Szkoły Pedagogiczne służą jako przechowalnie ludzi, którzy złożyli przekonujące świadectwa umysłowej niesprawności. To, że oni właśnie mają wychowywać i kształcić nauczycieli naszych dzieci, budzi grozę. (Andrzej Dobosz, Uczeni, profesorowie, „Tygodnik Powszechny”, 20.09.1998)

Nie tylko lekarze

Istotną rolę w leczeniu chorób i rozwiązywaniu problemów medycznych odgrywają specjaliści innych, dotychczas odległych medycynie dziedzin. (prof. Zbigniew Religa, Operacja komputerowa, „Wprost”, 20.09.1998)

Tajemnice

Ktokolwiek żył w PRL, wie, że zakres tajności był w tym kraju tak wielki, iż przekraczał granice absurdu. Wiele informacji o polskim społeczeństwie, gospodarce czy kulturze, które w tzw. normalnych krajach, w tym w Polsce dzisiejszej, można usłyszeć w debacie sejmowej, wyczytać w roczniku statystycznym albo po prostu w gazecie, znanych było jedynie wąskiemu kręgowi ludzi. (...) Wiemy – z grubsza – dlaczego opinia publiczna nie znała wówczas prawdziwych danych. Ale dlaczego nie może ich poznać dzisiaj?! Restrykcyjne stosowanie 30-letniej ochrony archiwalnej faktycznie przedłuża monopol, jaki miało na te informacje kierownictwo PZPR. (Dariusz Stola, Po co komu historia, „Plus Minus. Dodatek Rzeczypospolitej”, 3-4.10.1998)

Autonomia?

Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Nisku nie ma wprawdzie własnej siedziby, ale ma dwóch rektorów i nadkomplet prorektorów, dwa senaty i trzy statuty. (...) Dlaczego minister nie odebrał koncesji szkole w Nisku – pytam urzędników w MEN. Mamy ograniczone możliwości reagowania, bo ustawodawcy nie starczyło wyobraźni – wyjaśnia Joanna Rozwadowska-Skrzeczyńska, dyr. departamentu prawnego. Nawet wtedy, gdy w szkole niepaństwowej dzieje się źle, minister nie może jej zlikwidować. Może jedynie wezwać do usunięcia usterek. I czekać na rozwój wydarzeń. (Jagienka Wilczak, Tur w gronostajach, „Polityka”, 3.10.1998)

Wiara i nauka

Myśl noblisty Charlesa Townesa, że „nauka stara się poznać mechanizm działania wszechświata, zaś religia docieka jego sensu”, bardzo dobrze oddaje podział kompetencji między wiarą a nauką. Tam, gdzie pojawia się konflikt między wiarą a nauką, z którejś strony występuje przekroczenie kompetencji lub błąd merytoryczny. (...) Nie można racjonalizmu utożsamiać tylko z tym, co „naukowe”. Z powyższych powodów słusznie uznano za bezsensowne przeciwstawianie argumentów naukowych przekonaniom religijnym. (...) Z tych samych powodów bezsensowne jest jednak „podpieranie wierzeń religijnych nauką”. (...) Naukowy i religijny obraz rzeczywistości uzupełniają się, ale nie pokrywają. (Prof. Andrzej Paszewski, Wiara swoje, nauka swoje, „Gazeta Wyborcza”, 26-27.09.1998)

Utworzono Komisję

18 września prof. Mirosław Handke, minister edukacji narodowej, wręczył nominacje członkom Komisji ds. Pożyczek i Kredytów Studenckich. Przedstawicielami MEN w Komisji zostali: prof. Jerzy Zdrada, wiceminister edukacji oraz Tadeusz Popłonkowski, wicedyrektor Departamentu Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Ministerstwo Finansów reprezentują: szef gabinetu politycznego Jakub Karnowski i Alicja Sontowska, główny specjalista w departamencie finansowania sfery budżetowej. Przedstawicielem rektorów szkół wyższych jest prof. Marek Wąsowicz z Uniwersytetu Warszawskiego. Studentów reprezentują: Andrzej Szejna, przewodniczący Parlamentu Studentów RP, Robert Kępa, też z Parlamentu, Grzegorz Okruch z ZSP oraz Maciej Lasek z NZS.

Do zadań Komisji będzie należeć opiniowanie: wysokości oprocentowania pożyczek oraz odsetek od kredytów studenckich, rocznego planu finansowego Funduszu Pożyczek i Kredytów Studenckich przedstawianego przez Bank Gospodarstwa Krajowego, zasad, trybu i kryteriów udzielania i spłacania oraz umarzania pożyczek i kredytów studenckich, zasad zawierania przez BGK umów z bankami komercyjnymi, indywidualnych wniosków o umorzenia pożyczek i kredytów, analizowanie sytuacji materialnej studentów i przedstawianie ministrowi edukacji wniosków i propozycji działań zmierzających do jej poprawy.

Ostatniego dnia września min. Handke podpisał rozporządzenia wykonawcze do ustawy o pożyczkach i kredytach studenckich. Określają one m.in. zasady współpracy między Bankiem Gospodarstwa Krajowego a bankami komercyjnymi. Termin składania podań przesunięto do połowy listopada, jednak studenci będą mogli otrzymać kredyty z wyrównaniem od października. Do udziału w akcji kredytowej zgłosiło się 9 banków komercyjnych. Szczegółowych informacji dotyczących trybu uzyskania kredytu udzielać mają uczelnie. Dostały one stosowane informacje z MEN.

Podczas posiedzenia 29 września Komisja ds. Pożyczek i Kredytów Studenckich zaopiniowała pozytywnie 9 banków starających się o udzielanie kredytów studenckich. Są to: Bank Gospodarki Żywnościowej SA, Bank Ochrony Środowiska SA, Bank Przemysłowo-Handlowy SA, Bank Zachodni SA, Górnośląski Bank Gospodarczy SA, Kredyt Bank PBI SA, PEKAO SA, PKO BP i Wielkopolski Bank Kredytowy SA.

(rat)

Najlepsza inwestycja

Rząd jednomyślnie uważa, że inwestycja w szkolnictwo wyższe i naukę to najlepsza inwestycja w przyszłość – powiedział podczas wizyty 4 października w Lublinie premier Jerzy Buzek, jeszcze raz potwierdzając wyrażaną już wcześniej deklarację. Miało to miejsce podczas spotkania ze społecznością Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, na które przybył wspólnie z prof. Mirosławem Handke, ministrem edukacji.

Premier przekazał zebranym cztery dobre informacje: uruchomiono 9 państwowych wyższych szkół zawodowych, z początkiem nowego roku akademickiego ruszył system kredytów dla studentów, ponad dwukrotnie wzrosną nakłady na inwestycje w szkołach wyższych i chyba najważniejszą, że w przyszłorocznym budżecie zahamowany zostanie spadek nakładów na szkolnictwo wyższe w stosunku do PKB. Minister Handke dodał, że uczelnie będą mogły uzyskiwać poręczenia ministerstwa przy zaciąganiu kredytów na inwestycje, dzięki czemu spodziewa się, że kwota przeznaczona na nie może być nawet 4-krotnie wyższa niż w tym roku. Jako najważniejsze obecnie zadanie ministerstwa wymienił przygotowanie nowego prawa o szkolnictwie wyższym i przeciwdziałanie niekorzystnym zjawiskom w sferze szkolnictwa wyższego: prowadzeniu przez uczelnie nadmiernej ilości płatnych studiów zaocznych, zatrudnianiu kadry profesorskiej na wielu etatach, zbyt żywiołowemu tworzeniu szkół wyższych. Minister powiedział, że po rządzie, w którym na 20 ministrów 10 związanych jest z uczelniami, z czego 5 jest profesorami tytularnymi a 2 uczelnianymi, można oczekiwać systematycznej poprawy sytuacji sfery nauki i szkolnictwa wyższego, choć nie stanie się to z dnia na dzień, bo takie są ograniczenia zewnętrzne. Minister Handke ma nadzieję, że po rozmowach z ministrem finansów będzie miał niedługo jeszcze inne dobre wiadomości dla środowiska.

(as)

Nauka i odpowiedzialność

Warszawa będzie miejscem stałych spotkań uczonych z politykami i przedstawicielami świata biznesu. Pomysł powołania Warszawskiego Forum Naukowego wysunął prezydent Aleksander Kwaśniewski w czasie inauguracji międzynarodowej konferencji poświęconej stuleciu odkrycia polonu i radu, zaś jej uczestnicy poparli tę ideę. Kolejne przesłanie naukowców dotyczyło konieczności wspierania nauki przez społeczeństwo.

Głównym punktem trwających od dwóch lat obchodów setnej rocznicy odkrycia przez Piotra i Marię Curie pierwiastków promieniotwórczych, polonu i radu, była międzynarodowa konferencja „Odkrycie Polonu i radu – konsekwencje naukowe i filozoficzne. Korzyści i zagrożenia dla ludzkości”, która odbyła się w dniach 17-20 września. Wzięło w niej udział prawie 200 uczestników z całego świata, w tym kilkunastu laureatów Nagrody Nobla.

Zdaniem prezydenta Kwaśniewskiego, który objął honorowy patronat nad konferencją, naukowcy powinni mieć prawo do prowadzenia badań nawet w dziedzinach stwarzających potencjalne zagrożenie dla ludzkości – np. nad energią atomową. Prawo naukowców do ryzyka jest źródłem postępu. Stwierdził też, że przyszła pozycja Polski w świecie zależy bezpośrednio od stanu polskiej nauki.

Znaczenie odkrycia, którego stulecie obchodzimy, trudno dziś przecenić. Okazało się jednak, że niesie ono tak korzyści, jak zagrożenia. Z jednej strony mamy skuteczną metodę leczenia – radioterapię, z drugiej – broń atomową. Zmianie uległy poglądy na rolę nauki i jej miejsce w społeczeństwie, powiedział prof. Leszek Kuźnicki, prezes PAN.

Prof. Josef Rotblat, laureat Pokojowej Nagrody Nobla z 1995 r. stwierdził, że przed stu laty, podczas prac badawczych prowadzonych przez Marię Curie-Skłodowską wydawało się, że nauka jest apolityczna. Tymczasem okazało się, że ma ona ogromny wpływ na politykę a na uczonych spoczywa odpowiedzialność za losy świata. Każdy naukowiec powinien mieć świadomość tego faktu.

Konferencja podzielona była na sesje problemowe: „Zagrożenia dla pokoju w nowoczesnym społeczeństwie”, „Wpływ odkrycia radioaktywności na współczesną naukę”, „Transformacja w fizyce”, „Medycyna a zdrowie ludzkie – zagrożenia i nadzieje”, „Wyzwania poznawcze w naukach przyrodniczych”, „Ekologia – nauka przyszłości”, „Odpowiedzialność naukowców”.

Odkrycie z 1898 r. przyniosło Marii Curie-Skłodowskiej Nagrodę Nobla. Przyczyniło się do powstania wielu nowych dyscyplin naukowych, dziedzin medycyny i technologii przemysłowych. Powstał ogromny dział fizyki – nauka o promieniotwórczości i jej praktycznych zastosowaniach. Wyniki badań Marii i jej męża Piotra Curie były też od razu wykorzystane praktycznie – najpierw w medycynie, potem w przemyśle. Polska uczona zauważyła występowanie ciepła podczas rozpadu promieniotwórczego, co wskazywało na możliwość uzyskania energii dzięki wykorzystaniu procesów jądrowych.

Konferencja, choć nawiązywała do wielkich osiągnięć Marii Skłodowskiej, miała znacznie szerszy wymiar – pokazywała problemy, jakie stoją przed współczesną nauką, szanse i zagrożenia, towarzyszące badaniom naukowym, wzrastającą rolę odpowiedzialności w pracach uczonych. W początkach stulecia odpowiedzialność naukowców wiązała się głównie z badaniami atomowymi. Dziś powstały inne sfery, w których odkrycia i eksperymenty stwarzają zagrożenie dla ludzkości. Należą do nich biotechnologia i inżynieria genetyczna.

Wiek XX był wiekiem nauki, przypomniał prof. Kuźnicki, w zbliżającym się stuleciu ludzkość będzie jeszcze szerzej korzystać ze zdobyczy naukowych. Postęp nauki służy dobru ludzkości, ale trzeba pamiętać, że wielkie wynalazki, efekty wielkich odkryć, jeśli dostaną się w niewłaściwe ręce, mogą spowodować wiele nieszczęść. Stąd niezwykle istotna staje się sprawa odpowiedzialności uczonych.

A.M.

Minister nie chce Akademii Pedagogicznych

Zagadnieniem, które wywołało największe emocje rektorów uczelni pedagogicznych podczas spotkania w Wólce Milanowskiej w woj. kieleckim w dniach 24-26 września, była postulowana od jakiegoś czasu przez to środowisko sprawa zmiany nazwy Wyższa Szkoła Pedagogiczna na Akademia Pedagogiczna. Prof. Mirosław Handke, który uczestniczył w spotkaniu, wyraźnie sprzeciwił się samej zmianie nazwy. Zaznaczył, że nazwa „akademia” jest w naszym kraju zarezerwowana dla uczelni o bardzo wąskim profilu działalności. Tymczasem uczelnie pedagogiczne reprezentują zazwyczaj bardzo szeroki wachlarz problematyki badawczej i dydaktycznej. Niektóre nawet pretendują do przemianowania na uniwersytety. Jak stwierdził minister, resort zainteresowany jest tworzeniem dużych uczelni, jednak dla WSP droga do uniwersytetu będzie zazwyczaj wiodła przez integrację z innymi szkołami wyższymi danego regionu. Chodzi bowiem nie o zmianę nazwy, ale struktury. Minister zachęcił rektorów do poszukiwania rozwiązań wzmacniających dotychczasowy potencjał WSP. Rektorzy próbowali polemizować z ministrem. Wskazywali na szybki rozwój szkół pedagogicznych oraz trudności, jakie napotykają te uczelnie, gdy proponują innym uczelniom integrację.

Min. Handke przedstawił nową filozofię resortu, dotyczącą kształcenia nauczycieli. W zreformowanej szkole zmianie ulegnie też charakter pracy i zadania nauczyciela. Będzie on musiał więcej czasu poświęcić problemom wychowawczym, uczyć się zintegrowanego podejścia do procesu dydaktycznego, pracy w zespole, współpracy ze środowiskiem otaczającym szkołę. Nowym wyzwaniem będzie też blokowe nauczanie przedmiotów.

Naprzeciw tym zagadnieniom wyszedł ogłoszony niedawno konkurs na programy studiów podyplomowych i kursów dokształcających dla nauczycieli. Zgłoszono do niego 119 projektów z 26 uczelni, w tym 8 wyższych szkół pedagogicznych. Spośród 55 projektów zakwalifikowanych do realizacji przez Departament Doskonalenia Nauczycieli, aż 24 przedstawione zostały przez uczelnie pedagogiczne.

Rektorzy dyskutowali też problemy związane z akredytacją wyższych szkół pedagogicznych. Prof. Maria Fic, przewodnicząca komisji opracowującej standardy akredytacyjne, poinformowała o współpracy z podobną komisją wyłonioną przez Konferencję Rektorów Uniwersytetów Polskich i wyraziła zainteresowanie pracami prowadzonymi w związku z tą sprawą przez Departament Doskonalenia Nauczycieli.

(mag)

Mickiewicz trzydziestolatków

Nie była to jeszcze jedna nudna sesja naukowa. Może dlatego, że zorganizowano ją z wewnętrznej potrzeby odczuwanej przez grupę ludzi, których łączy przynależność do jednego pokolenia i podobieństwo odbioru świata. Mowa o grupie trzydziestoparolatków skupionej wokół pisma „bruLion”. Jego redaktor Robert Tekieli zorganizował w warszawskim Pałacu Staszica, w dniach 16-17 września, sesję „Mickiewicz trzydziestolatków”, w której uczestniczyli wybitni mickiewiczolodzy (Alina Witkowska, Zofia Stefanowska, Marian Maciejewski), młodsi badacze literatury romantycznej (m.in. Krzysztof Rutkowski, Bogusław Dopart, Jerzy Fiećko) oraz publicyści, poeci i entuzjaści. Spotkanie pokazało, że nie istnieją granice pokoleniowe uniemożliwiające dyskusję i wymianę doświadczeń, i że specjaliści, gdy chcą, potrafią dyskutować z laikami.

Dzieło i biografia Mickiewicza oglądane były w czasie tej sesji w kilku zaledwie aspektach: filomatyzmu, towianizmu i katolicyzmu. Środowisko „bruLionu” będące, jak filomaci, przyjacielską grupą pokoleniową, twórcami, którzy w szczególny sposób przeżywają swoją sytuację bycia katolikiem we współczesnej Polsce u progu trzeciego tysiąclecia, chciało poprzez rozmowę o Mickiewiczowskich doświadczeniach sprzed dwustu niemal lat odpowiedzieć sobie na własne, współczesne pytania. Chcieli dowiedzieć się czegoś od Mickiewicza i zamiar ten w sporej części się udał. W spotkaniach oficjalnych i długiej nocnej rozmowie, łączącej oba dni sesji, wyłonił się Mickiewicz wielopostaciowy: miłośnik pisania regulaminów i mistyk, katolik i heretyk, energiczny przywódca i uległy podwładny.

Zainteresowanie spotkaniem, poza grupą zaproszonych gości, było niewielkie. Sesja nie spełniła więc funkcji popularyzatorskich, na co były duże szanse.

(fig)

W nadgranicznym Cieszynie

Coraz więcej uczelni posiada swoje gazety uczelniane – jest ich już ponad 50. Coraz liczniej, i chyba chętniej, ich redaktorzy przyjeżdżają na doroczne zjazdy. Przedstawiciele 31 redakcji gazet akademickich spotkali się w dniach 9-12 września, tym razem w Katowicach i Cieszynie. Było to już szóste spotkanie redaktorów prasy uczelnianej w kolejnym ośrodku akademickim (wcześniej były to: Gdańsk, Toruń, Wrocław, Lublin i Opole). Gospodarze tegorocznego spotkania, redakcja „Gazety Uniwersyteckiej” z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, zaprezentowali swój macierzysty uniwersytet, ale uznali, że dla atmosfery zjazdu dużo lepszy klimat panować będzie w granicznym, zabytkowym Cieszynie, gdzie mieści się filia uniwersytetu.

Nim jednak obrady tam się przeniosły, redaktorzy mieli okazję obejrzeć oddawaną właśnie do użytku Bibliotekę Śląską, z której korzystać będą pracownicy i studenci śląskich uczelni. Tak nowoczesnej, skomputeryzowanej i zautomatyzowanej biblioteki – dostarczenie książki, które odbywa się automatycznie, przy użyciu systemu podajników, od momentu zamówienia trwa nie dłużej niż 7 minut – pozazdrościć mogą wszystkie uczelnie w kraju.

Przedstawiciele przybyłych redakcji mieli okazję zapoznać się w trakcie spotkania z doświadczeniami kilku lokalnych czasopism, a także, tradycyjnie, wymieniać się własnymi doświadczeniami w redagowaniu prasy uczelnianej. Zabrakło trochę warsztatowej strony spotkania i przekazywania doświadczeń przez profesjonalnych dziennikarzy. Tradycyjnie też uczestnicy zjazdu spotkali się z władzami uczelni, by poznać poglądy nieszablonowego rektora UŚ, prof. Tadeusza Sławka, a także z władzami miasta w osobie burmistrza szybko rozwijającego się Cieszyna, dr. Jana Olbrychta, wcześniej wieloletniego nauczyciela akademickiego.

Tradycyjnie też gospodarze prezentowali atrakcje turystyczne regionu: polską a także czeską część Cieszyna, uroki Beskidu Śląskiego z karczmą na Równicy oraz Muzeum Prasy i Drukarstwa w Pszczynie.

Podtrzymywanie zapoczątkowanej 6 lat temu w Gdańsku tradycji, przyjacielska, rodzinna wręcz atmosfera spotkań i nadzieja na podnoszenie swoich kwalifikacji oraz poznawanie kolejnych ośrodków i pracujących tam ciekawych ludzi sprawia, że rozpoczynający się rok akademicki będzie dla wielu uczestników czasem oczekiwania na kolejny zjazd, który odbędzie się we wrześniu przyszłego roku w Częstochowie.

(as)

Filozofia po amerykańsku

Hilary Putnam, należący do „wielkiej czwórki” filozofów amerykańskich (obok Quine’a, Davidsona i Rorty’ego), był gościem międzynarodowej konferencji na temat neopragmatyzmu amerykańskiego, którą w dniach 8-11 września zorganizował Instytut Filozofii UMK. Putnam uważany jest za jednego z twórców współczesnej myśli filozoficznej. Jego poglądy należą dzisiaj do najbardziej dyskutowanych, a niektóre można traktować jako paradygmaty wyznaczające rozwój poszczególnych teorii filozoficznych.

Obrady miały charakter warsztatowy i prowadzone były w gronie specjalistów. Program konferencji został tak skonstruowany, aby filozofię Putnama pokazać w kontekście pragmatyzmu, do którego myśliciel ten chętnie się odwołuje. Uczestnicy szczególnie interesowali się problemem realizmu i prawdy. Temat konferencji wybrany został z racji badań prowadzonych w Instytucie Filozofii UMK nad filozofią współczesną, zwłaszcza amerykańską. W 1992 r. Zakład Filozofii Współczesnej zorganizował konferencję „Między pragmatyzmem a postmodernizmem” z udziałem Richarda Rorty`ego. Do prowadzonych przez Zakład badań dołączyły dwie pracownie: Filozofii Nauki i Filozofii Języka oraz Filozofii Kultury i Filozofii Polityki. Toruńscy filozofowie przygotowali w ubiegłym roku akademickim kilka publikacji książkowych, m.in. Donald Davidson. Truth, Meaning and Knowledge (red. U. Żegleń), przygotowano też tłumaczenie niedawno opublikowanej książki Putnama Pragmatyzm.

(cz)

Praktyki w Niemczech

Studenci ochrony środowiska Politechniki Lubelskiej mieli w tym roku okazję zapoznać się z technologiami i urządzeniami stosowanymi w tej dziedzinie w Niemczech. Stuosobowa grupa, kierowana przez prof. Witolda Stępniewskiego, odbyła tygodniową praktykę zawodową w kilku uczelniach i przedsiębiorstwach naszych zachodnich sąsiadów.

Praktykanci zapoznali się z metodami rekultywacji gleby prowadzonymi w Odkrywkowej Kopalni Węgla Brunatnego koło Cottbus. Techniki tam stosowane zostały opracowane i są nadzorowane przez Katedrę Rekultywacji Gleby Brandenburskiego Uniwersytetu Technicznego w Cottbus, kierowaną przez prof. Huettla.

Polscy studenci złożyli też wizytę w firmie EGGERS, zajmującej się utylizacją odpadów i rekultywacją gleby, gdzie zapoznali się z systemami uszczelniania dna i czaszy wysypisk odpadów oraz metodami usuwania z gleby metali ciężkich i produktów ropopochodnych.

W Kilonii gości z Polski podejmował prof. Rainer Horn z Uniwersytetu Christiana Albrechta. Przedstawił on badania nad rekultywacją i fizyką gleby prowadzone w Instytucie Gleboznawstwa i Żywienia Roślin. Studenci odwiedzili też spalarnię odpadów, oczyszczalnię ścieków oraz nowoczesną sortownię odpadów.

Ostatnim punktem pobytu było zapoznanie się z metodami oczyszczania osadów dennych z portu w Hamburgu.

W drodze powrotnej grupa zatrzymała się w Suchym Lesie k. Poznania, by zapoznać się z tamtejszym wysypiskiem odpadów komunalnych, na którym istnieje instalacja do odbioru biogazu i zasilana nim elektrownia.

Marta Kurowska

Zespół sal wykładowych

Nowe sale wykładowe PRz.

Od początku lat 90. liczba studentów Politechniki Rzeszowskiej wzrosła z nieco ponad 2 tys. do blisko 12 tys. (razem z placówkami zamiejscowymi w Stalowej Woli, Mielcu i Jarosławiu). Niezbędne stały się inwestycje umożliwiające prowadzenie zajęć dydaktycznych w godziwych warunkach. Temu celowi służy podjęta w 1995 r. budowa nowego zespołu sal wykładowych. Już w tym roku akademickim uczelnia rozpocznie użytkowanie pierwszych sal. Całość będzie oddana w 1999 r.

Powierzchnia użytkowa sal wyniesie 2286 m2, a kubatura budynku – blisko 16 tys. m3. W obiekcie znajduje się sala audytoryjna z 372 miejscami, 2 małe sale audytoryjne po 156 miejsc każda, 4 sale seminaryjne po 30 miejsc, 8 pokoi dla pracowników, część rekreacyjna z barkiem i, niestety, palarnią. Na rozbudowanym parkingu będzie mogło stanąć 100 samochodów.

Projekt zespołu sal wykładowych został wykonany przez Pracownię Projektowo-Architektoniczną „Orlewski”, a wykonawcą jest Rzeszowskie Przedsiębiorstwo Budowlano-Montażowe „Montares” SA. Inwestycja była finansowana przez MEN, Urząd Miasta Rzeszowa, Politechnikę Rzeszowską. Aktualnie inwestycja pod względem finansowym zaawansowana jest w 75 proc. Już w tej chwili zainteresowanie nowymi obiektami wyrażają liczne instytucje, które chcą wynająć sale audytoryjne na posiedzenia i konferencje. Podpisano już umowę na wynajęcie dużego audytorium na zjazd Polskiego Towarzystwa Chemicznego, walny zjazd Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budowlanych oraz międzynarodową konferencję nt. zastosowania systemów neuronowych w mechanice budowli.

Kolejną inwestycją podjętą w ostatnich latach przez PRz. jest hala laboratoriów Wydziału Budownictwa i Inżynierii Środowiska. Zespół trzech połączonych ze sobą budynków ma łączną powierzchnię użytkową 1315 m2 i kubaturę 8985 m3. Jego budowę rozpoczęto w 1996 r., a w przyszłym roku planowane jest uruchomienie nowych laboratoriów. Będą w nich przeprowadzane doświadczenia niezbędne w badaniach naukowych, dydaktyce oraz badania usługowe z zakresu budownictwa. W hali będą się mieścić laboratoria: badań niszczących i nieniszczących elementów i konstrukcji budowlanych, badań modeli pod obciążeniami statycznymi i zmiennymi, badań geotechnicznych i materiałowych.

Projekt obiektu wykonał zespół kierowany przez dr. inż. Adama Reichharta, pracownika naukowego PRz., a wykonawcą jest Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysłowego i Ogólnego „Resbud” SA. Do końca bieżącego roku zostanie wykonany stan surowy zamknięty, zamontowana będzie suwnica oraz wykonana tzw. podłoga siłowa, służąca do prowadzenia badań wytrzymałościowych. Do końca roku koszty inwestycji wyniosą 3,3 mln zł (41 proc. całości kosztów). W przyszłym roku przewiduje się wydatki w wysokości 7,7 mln zł. Budowa finansowana jest przez Komitet Badań Naukowych, Urząd Miasta Rzeszowa oraz ze środków własnych Politechniki.

(pik)

Rzymianie na Krymie

Chociaż Krym nigdy nie należał bezpośrednio do cesarstwa rzymskiego, to utrzymywało tam ono przez ponad sto lat swoje wysunięte placówki wojskowe. Wiedziano o tym z przekazów historycznych, jednak dopiero polscy archeolodzy znaleźli w ostatnich latach na południowo-zachodnim Krymie ślady rzymskich obozów wojskowych i małych fortów. Jednym z największych odkryć jest świątynia Jowisza, wzniesiona 1800 lat temu przez rzymskich legionistów. W II i III wieku wspierali oni sojusznicze miasto Chersonez Taurydzki (obecnie Sewastopol) w odpieraniu ataków stepowych koczowników.

Od kilku lat ekspedycja archeologiczna Uniwersytetu Warszawskiego pod kierownictwem prof. Tadeusza Sarnowskiego prowadzi, we współpracy z archeologami ukraińskimi, badania śladów obecności Rzymian na Krymie. W 1997 r. natrafiono na pozostałości budowli, którą odsłonięto w tym roku i zidentyfikowano jako świątynię Jowisza, związaną z rzymskim garnizonem. Wzniesiono ją w połowie II wieku, a w początkach III stulecia została ona zniszczona, prawdopodobnie podczas najazdu Scytów i Taurów. Stemple na cegłach wskazują, że budowali ją żołnierze przybyli z prowincji Mezja Dolna (dzisiejsza Bułgaria).

Z zachowanych inskrypcji z imionami dowódców wynika, że na Krymie przebywali żołnierze I Legionu Italskiego, stacjonującego w naddunajskiej twierdzy Novae w Bułgarii. Jest ona od wielu lat badana przez polskich archeologów. Dzięki temu można prześledzić rzymskie działania obronne na północno-wschodnich granicach Imperium. Rzymskie ekspedycje wojskowe wychodziły daleko poza granice cesarstwa – prawdopodobnie docierały aż do Karpat, a więc w bezpośrednie sąsiedztwo naszych ziem.

(mar)

Ślady wymierania

Po dłuższej przerwie polscy paleontolodzy wznowili badania na Spitsbergenie. Przez dwa wakacyjne miesiące przy wschodnim krańcu fiordu Hornsund pracowała ekspedycja Instytutu Paleobiologii PAN pod kierownictwem prof. Andrzeja Gaździckiego. W ostatnich latach był on uczestnikiem polsko-argentyńskich wypraw paleontologicznych, które dokonały rewelacyjnych odkryć na wyspie Seymour w Antarktyce. Znaleziono tam m.in. kości olbrzymich pingwinów.

Tegoroczne badania na Spitsbergenie, nawiązujące do przerwanych wypraw z lat 80., obejmowały struktury geologiczne sprzed ok. 250 mln lat. Znaleziono tam liczne skamieniałe szczątki dawnej fauny morskiej, głównie bezkręgowców, m.in. ramienionogów i korali, ale także zęby i łuski najstarszych rekinów. Są to ślady bujnego odradzania się życia po „wielkim wymieraniu”, które miało miejsce u schyłku permu. Wyginęło wówczas prawie 95 proc. morskiej fauny. Proces ten, stosunkowo mało jeszcze poznany, wymaga dalszych badań.

Prowadzone przez polskich paleontologów prace dostarczają nowych danych o tym okresie. Wymieranie gatunków spowodowane było wówczas głęboką zmianą środowiska. Powstał jeden superkontynent – Pangea, zniknęły szelfy i płytkie morza wewnętrzne, zmienił się skład chemiczny wód oceanicznych. Proces trwał miliony lat. Po „wielkim wymieraniu” nastąpiła swoista eksplozja życia. Ślady tych zjawisk przetrwały w skałach Spitsbergenu.

(mar)

„Wprost” do sądu

Publikowany corocznie ranking tygodnika „Wprost” coraz powszechniej traktowany jest w środowisku akademickim jako niewiarygodny, wręcz hochsztaplerski. Pisaliśmy o tym w numerze 7-8/98 „Forum” informując o niejasnościach, jakie wiążą się z jego powstawaniem, a także przytaczając wątpliwości innych środowisk akademickich (”Życie Akademickie” wrocławskiej AWF, nr 6/98). Jeszcze dalej sprawy zaszły w Koszalinie. Nie można przemilczać i tolerować wprowadzania w błąd czytelników ani publikować nieprawdy po raz kolejny – mówi prof. Wojciech Kacalak, rektor Politechniki Koszalińskiej, w wywiadzie dla „Przegądu Tygodniowego” (23.09.98) i zapowiada wniesienie sprawy do sądu. Informacje dotyczące Politechniki Koszalińskiej wykorzystywane do jej oceny, np. praca trzech czwartych profesorów PKosz. na drugim etacie, są nieprawdziwe. Redakcja „Wprost”, łamiąc prawo prasowe, podobnie jak w przypadku innych protestów w sprawie rankingu, nie zamieszcza żadnych sprostowań. Nie odpowiada też zainteresowanym. Rektor Kacalak zapowiada żądanie „przyzwoitego odszkodowania”.

(ms)

Geologowie na Roztoczu

Geologowie polscy i ukraińscy oraz ich goście ze Słowacji i Austrii mieli okazję zapoznać się z budową geologiczną Roztocza podczas czterech sesji terenowych, które odbyły się podczas 69. Zjazdu Naukowego Polskiego Towarzystwa Geologicznego. Przewodniczący sesji zaprezentowali uczestnikom najciekawsze odsłonięcia geologiczne i najbardziej interesujące fragmenty obszarów chronionych na Roztoczu. Jedna z sesji odbyła się po stronie ukraińskiej, na zupełnie w Polsce nieznanym Roztoczu Lwowskim.

Zasadnicza część obrad zjazdu miała miejsce w Krasnobrodzie w dniach 23-26 września. Przygotował go Lubelski Oddział Polskiego Towarzystwa Geologicznego przy współpracy Państwowego Instytutu Geologicznego, Instytutu Nauk o Ziemi UMCS, Wydziału Geologii UW oraz Wydziału Ochrony Środowiska i Geologii Urzędu Wojewódzkiego w Zamościu. W organizacji konferencji uczestniczyli także geologowie z Ukrainy. W 10 referatach przedstawiono wyniki badań geologicznych i hydrogeologicznych tego interesującego regionu, problematykę ochrony przyrody nieożywionej oraz uwarunkowania rozwoju osadnictwa wczesnohistorycznego w aspekcie zmian środowiska zachodzących w holocenie.

Roztocze należy do najciekawszych regionów naszego kraju, a przy tym nie cieszy się zbyt wielką popularnością wśród turystów. Jest to obszar wyróżniający się w skali Europy bardzo niewielkim stopniem antropogenicznych przekształceń środowiska. Obecnie trwają prace zmierzające do objęcia ochroną międzynarodową całego Roztocza: od Kraśnika po Lwów. Badania geologiczne i geomorfologiczne odegrają ważną rolę w przygotowaniu programu ochrony tego regionu.

Elżbieta Mulawa-Pachoł

Leci błoto

Anomalie pogodowe ostatnich dwóch lat – ulewne deszcze i powodzie – spowodowały pojawienie się nowych zagrożeń: osuwisk zboczy oraz lawin i spływów błotno-gruzowych. Zjawiska te wystąpiły ostatnio na niespotykaną dotąd w Polsce skalę. Wcześniej obserwowano je w mokrych latach 70. Badania prowadzi Państwowy Instytut Geologiczny.

Osuwiska, które wystąpiły z dużą intensywnością w Karpatach i Sudetach oraz Kotlinie Sandomierskiej, są skutkiem wielkiej powodzi z 1997 r. Tegoroczne wiosenne i letnie deszcze zwiększyły jeszcze ich liczbę i zasięg. Odnowiły się stare, nieczynne od kilkudziesięciu lat osuwiska na Podkarpaciu, m.in. w dolinie Dunajca. Powstało też wiele nowych, niekiedy o powierzchni przekraczającej 100 ha. Zjeżdżają w dół całe stoki, powodując zniszczenia pól uprawnych, zagrożenia budynków i dróg.

Występują też lawiny i spływy błotno-gruzowe, które mogą być bardzo groźne w terenach zabudowanych. W przeszłości nie liczono się z podobnymi zagrożeniami, stąd wiele budynków mieszkalnych, urządzeń komunalnych i dróg zlokalizowano na terenach podatnych na osuwiska. Trwająca 13 lat susza uśpiła czujność projektantów. Dewastacja środowiska – w tym wyrąbywanie lasów na zboczach – oraz deszczowa pogoda stworzyły warunki sprzyjające powstawaniu osuwisk.

PIG prowadzi inwentaryzację czynnych i potencjalnych osuwisk. Rejestruje powodowane przez nie szkody. Bada też tereny, na których istnieją warunki sprzyjające powstawaniu osuwisk i lawin błotnych.

(mar)

ZŁOTO DLA POLAKÓW

Podczas szóstej edycji „The London International Fair”, która miała miejsce w dniach 24-27 września, warszawski Hi-Tech – pod auspicjami Komitetu Badań Naukowych – zorganizował ekspozycję „From Science to Industry: Poland”. Promowała ona technologie i produkty powstałe w naszych placówkach naukowych i przedsiębiorstwach. 13 wystawców zaprezentowało 17 ofert, które zostały wysoko ocenione przez publiczność, brytyjskie media oraz targowe jury. Wyrazem uznania były medale i wyróżnienia przyznane polskim produktom.

Złote medale otrzymały: Fundacja Rozwoju Kardiochirurgii za „Elektrohydrauliczną implantowalną komorę wspomagania serca EHIVAD”, której twórcami są: Zbigniew Religa, Roman Kustosz, Marek Swoboda, Marek Cyba, Zbigniew Giebułtowicz, Dariusz Komorowski, Mirosław Czak, Barbara Duda, Artur Kapis, Adam Tkacz i Ewaryst Tkacz; Centrum Elektryfikacji i Automatyzacji Górnictwa – EMAG za „Cyfrowy miernik ciśnienia bezwzględnego”, skonstruowany przez Stanisława Wasilewskiego; Instytutów Chemii Przemysłowej za „ANTIGRAF – preparat do zabezpieczania materiałów budowlanych przed niepożądanymi napisami graffiti”, który wynalazły Maria Zielecka, Krystyna Cyruchin, Dorota Sobkowiak; K&W BUD s.c. za „Mokrą metodę magnezową odsiarczania spalin”, opracowaną przez Andrzeja Urbanka i Krzysztofa Kumanowskiego; Instytut Mechaniki Precyzyjnej za opracowaną przez Andrzeja Przywóskiego i Jan Sochę „Technologię pokrywania stempli galwaniczną powłoką stopową NiW w przemyśle szklarskim, zwłaszcza do prasowania szklanych ekranów TVC”; Instytut Technicznych Wyrobów Włókienniczych „MORATEX” za „Antyuderzeniową kamizelkę dla policji”, stworzoną przez Sylwię Tarkowską i Elżbietę Witczak; Instytut Techniki i Aparatury Medycznej – ITAM za „Komputerowy System Monitorowania Płodu MONAKO”, którego autorami są Janusz Jeżewski, Janusz Wróbel, Krzysztof Horoba, Sławomir Graczyk, Adam Gacek, Jerzy Sikora; Instytut Technologii Eksploatacji za „Zestaw badawczy T-15 typu pierścień-tarcza do badań tribologicznych w podwyższonej temperaturze”, zbudowany przez Witolda Piekoszewskiego, Mariana Szczereka, Marka Wiśniewskiego i Jana Wulczyńskiego.

Ponadto wyróżnienie „Polonia Business Club – Special Merit Awards” przyznano: Centrum Usług Badawczych i Transferu Technologii; Fundacji Rozwoju Kardiochirurgii; Centrum Elektryfikacji i Automatyzacji Górnictwa EMAG; Instytutowi Chemii Przemysłowej; Instytutowi Technicznych Wyrobów Włókienniczych „MORATEX”; Instytutowi Techniki i Aparatury Medycznej ITAM.

(mag)

Nowy słownik uczonych

Ukazał się I tom nowego słownika biograficznego Współcześni uczeni polscy, obejmujący hasła od A do G. Całość składać się będzie z czterech tomów uzupełnionych suplementem. Do słownika wejdą biogramy wszystkich badaczy posiadających tytuł naukowy profesora. Trwają prace nad kolejnymi tomami słownika a do suplementu zbierane są na bieżąco biogramy uczonych, którzy właśnie otrzymują tytuł naukowy.

Edycja ta różni się od dostępnych dotąd wydawnictw informacyjnych tego typu rozszerzeniem zakresu informacji. Hasło zawiera tu podstawowe dane osobowe wraz z fotografią, informacje o uprawianej przez badacza dyscyplinie i specjalności naukowej, którą reprezentuje, zakresie i kierunkach badań, publikacjach i patentach a także kolejnych stopniach naukowych i zajmowanych stanowiskach. Informuje też o członkostwie w prestiżowych stowarzyszeniach i organizacjach, uzyskanych nagrodach i odznaczeniach, działalności pozanaukowej i prywatnych zainteresowaniach.

Książkę wydaje Ośrodek Przetwarzania Informacji w Warszawie. Pierwszy tom kosztuje 90 zł. Drugi tom ukaże się w czerwcu 1999 a cała edycja ma się zakończyć w roku 2000. OPI jest także wydawcą znanego już z wielu wydań Informatora nauki polskiej, którego nowa pięciotomowa edycja ukaże się jeszcze w październiku.

(fig)

TRAKT

Budowa autostrad powoduje rozkopanie ogromnych przestrzeni oraz całkowite zniszczenie znajdujących się w ziemi obiektów z dawnych epok. Dlatego inwestycje tego rodzaju poprzedzają tzw. ratownicze badania archeologiczne. Umożliwiają one naukowcom przebadanie pod względem archeologicznym terenów, które zostaną zajęte przez autostrady. Ratownicze prace wykopaliskowe, finansowane z budżetu państwa, będą obejmowały jedynie pas budowy o szerokości ok. 300 m, nie umożliwiają też – ze względu na szczupłość środków – prowadzenia bardziej szczegółowych interdyscyplinarnych badań odkrytych stanowisk i znalezisk.

W sytuacjach, gdy odkryte podczas prac ratowniczych stanowiska okażą się niezwykle obiecujące pod względem poznawczym, archeologom pragnie przyjść z pomocą Fundacja na rzecz Nauki Polskiej. Specjalnie w tym celu uruchomiono w tym roku kilkuletni program TRAKT, umożliwiający dodatkowe finansowanie badań wyprzedzających, na najważniejszych stanowiskach, prowadzenie specjalistycznych analiz laboratoryjnych, badań interdyscyplinarnych i prac terenowych poza pasem budowy oraz konserwację najciekawszych odkopanych zabytków.

Środki tego programu będą wykorzystywane interwencyjnie i selektywnie, wyłącznie w przypadkach wymagających uzupełnienia (ale nie zastępowania) działań instytucji państwowych, powołanych do tych zadań. TRAKT będzie realizowany na podstawie otwartego konkursu.

Pierwszą subwencję w wysokości 56,5 tys. zł przyznano Zespołowi Badań Ratowniczych z wrocławskiego Oddziału Instytutu Archeologii i Etnologii PAN, którym kieruje prof. Bogusław Giediga. Umożliwi ona sfinansowanie kosztów specjalistycznych analiz znalezisk uzyskanych podczas wykopalisk przy trasie przyszłej autostrady A-4 w województwach wrocławskim i opolskim (rejon: Ślęza, Polwica, Skrzypnik, Rogów Opolski).

Wykopaliska rozpoczęto tam już w jesienią 1997 r. Potrwają one do końca br. Archeologowie badają 10 stanowisk archeologicznych, na których odkryto liczne przedmioty pochodzące z różnych epok: od epoki kamienia po wczesne średniowiecze. Szczególnie cenne są pozostałości wczesnych kultur rolniczych z młodszej epoki kamienia, ślady osadnictwa celtyckiego i przemysłowych osad z czasów rzymskich. Dzięki pomocy Fundacji w tych okolicach zostaną wykonane m.in. analizy geomorfologiczne, geologiczne i gleboznawcze, datowanie znalezisk metodami dendrochronologiczną i radiowęglową oraz badania osteologiczne i botaniczne itp. Ich wyniki przyczynią się do wzbogacenia naszej wiedzy nt. środowiska naturalnego mieszkańców Śląska od paleolitu do wczesnego średniowiecza oraz stosunków osadniczych i gospodarki zbieracko-łowieckiej tamtych czasów.

(rat)

LIBRARIUS – LAUREACI OSTATNIEJ EDYCJI

Program LIBRARIUS, realizowany przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej od 1995 r., ma pomóc bibliotekom naukowym w poprawieniu bazy technicznej, a więc w remontach i rozbudowie budynków oraz w modernizacji wyposażenia bibliotek. Ma on charakter konkursu, rozstrzyganego dwa razy do roku. Do marca 1998 r. Fundacja udzieliła bibliotekom naukowym blisko 70 subwencji, przeznaczając na ten cel łącznie ok. 17,2 mln zł.

W rozstrzygniętej niedawno IX edycji LIBRARIUS-a postanowiono przyznać 9 bibliotekom subwencje w łącznej wysokości ponad 2,2 mln zł. Laureatami zostały: Akademia Teatralna w Warszawie – subwencja na wyposażenie biblioteki; Zamek Królewski w Warszawie – subwencja na meble biblioteczne do czytelni genealogiczno-heraldycznej; Biblioteka Główna Politechniki Warszawskiej – subwencja na regały przesuwne: 400 tys. zł; Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego – subwencja na zabezpieczenie przeciwkradzieżowe i na meble biblioteczne; Biblioteka Główna Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie – subwencja na wyposażenie w regały nowych pomieszczeń magazynowych; Biblioteka Główna Politechniki Opolskiej – subwencja na prace adaptacyjne pomieszczeń i ich wyposażenie: 250 tys.zł; Biblioteka Polskiego Ośrodka Społeczno-Kulturalnego w Londynie – subwencja na adaptację tarasu na dodatkowe pomieszczenia biblioteki; Biblioteka Główna Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu – subwencja dodatkowa na adaptację pomieszczeń nowej wypożyczalni książek: 120 tys. zł; Biblioteka Polska w Paryżu – subwencja dodatkowa na nie przewidziane wcześniej prace budowlane.

(rat)

KOMITET NAUKOZNAWSTWA

Przedmiotem obrad październikowego posiedzenia Prezydium PAN była działalność Komitetu Naukoznawstwa PAN. Historię badań naukoznawczych przedstawił prof. Włodzimierz Ostrowski, wiceprezes PAN. Początki naukoznawstwa w Polsce sięgają okresu przedwojennego, gdy Florian Znaniecki opublikował pracę Przedmiot i zadania nauki o wiedzy. Także wtedy ukazała się praca Marii i Stanisława Ossowskich Nauka o nauce. W 1964 Tadeusz Kotarbiński opublikował artykuł Przegląd problemów nauki o nauce. W tych pracach formułowano koncepcje badań naukoznawczych. Dominowało traktowanie naukoznawstwa jako federacji dyscyplin naukowych. W 1962 r. powstała sekcja naukoznawcza w Uniwersytecie Warszawskim, a podczas I Kongresu Nauki Polskiej postulowano utworzenie placówki naukoznawczej. Komitet Naukoznawstwa został utworzony w 1969 r., jako rozwinięcie działającej od 1963 r. Komisji Naukoznawczej przy Prezydium PAN. Od 1965 r. ukazują się „Zagadnienia naukoznawstwa”. Obecnie problematykę naukoznawczą kontynuuje Centrum Badań Polityki Naukowej i Szkolnictwa Wyższego UW.

Komitet Naukoznawstwa przy Prezydium PAN kierowany był kolejno przez prof. prof.: Jana Kaczmarka, Ignacego Maleckiego, Janusza Hamana. Obecnie szefem Komitetu jest prof. Wojciech Gasparski. Aktualnie w skład Komitetu wchodzą 34 osoby, w tym 16 reprezentujących szkolnictwo wyższe, 11 placówki PAN oraz 7 z instytutów resortowych i innych instytucji. 17 członków Komitetu posiada tytuł naukowy, 10 ma stopień doktora habilitowanego (5 z nich zatrudnionych jest na stanowisku profesora nadzwyczajnego, a 4 na stanowisku docenta), 4 – stopień doktora, 3 naukowców wchodzących w skład Komitetu jest członkami PAN. Najliczniej reprezentowane jest środowisko warszawskie – 25 osób, wrocławskie ma 4 reprezentantów, a środowiska krakowskie, lubelskie, łódzkie, poznańskie i toruńskie mają w Komitecie po 1 przedstawicielu.

Prof. Gasparski przypomniał działalność Komitetu Naukoznawstwa. Mówił o włączaniu do prac uczonych z różnych ośrodków, także spoza stałego składu Komitetu, o integrowaniu uczonych pracujących w różnych pionach nauki, o współdziałaniu z naczelnymi organami państwa, w tym m.in. z MEN i KBN, oraz z instytucjami działającymi na rzecz nauki i szkolnictwa wyższego. Wyrazem działania na rzecz nauki i szkolnictwa wyższego są ekspertyzy naukowe opracowane przez Komitet: nt. kierunków doskonalenia polityki naukowej (1875 r.), kształcenia i doskonalenia kadry naukowej (1978 r.), „Sterowanie postępem naukowo-technicznym” (1988 r.), „Motywacje wyboru kariery naukowej w Polsce” (1993 r.).

ELE

Zaprosili nas

Rektor, Profesorowie i Studenci Wyższej Szkoły Języków Obcych i Ekonomii w Częstochowie;
Rektor Wyższej Szkoły Handlu i Finansów Międzynarodowych w Warszawie;
Rektor i Senat Politechniki Warszawskiej;
Rektor i Senat Akademii Wychowania Fizycznego w Gdańsku;
Rektor i Senat Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie;
Rektor i Senat Politechniki Wrocławskiej;
Rektor i Senat Wyższej Szkoły Biznesu w Dąbrowie Górniczej;
Rektor i Senat Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy;
Rektor i Senat Politechniki Łódzkiej;
Rektor i Senat Wyższej Szkoły Humanistycznej w Pułtusku;
Rektor i Senat Politechniki Rzeszowskiej;
Rektor i Senat Akademii Muzycznej w Krakowie;
Rektor i Senat Szkoły Nauk Ścisłych w Warszawie;
Rektor i Senat Akademii Rolniczej w Poznaniu;
Rektor i Senat Politechniki Lubelskiej;
Rektor i Senat Wyższej Szkoły Pedagogiki Specjalnej w Warszawie;
Rektor i Senat Uniwersytetu Wrocławskiego;
Rektor Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi;
Rektor i Senat Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu;
Rektor i Senat Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku;
Rektor Wyższej Szkoły Zawodowej w Tarnowie;
Rektor i Senat Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Dziękujemy.

NOMINACJE PROFESORSKIE

9 października 1998 r. Prezydent RP wręczył akty nadania tytułu naukowego profesora 76 nauczycielom akademickim oraz pracownikom nauki i sztuki.

NAUKI BIOLOGICZNE: Józef Wojciech Kur (PG).

NAUKI CHEMICZNE: Eugeniusz Grech (PSz.), Jan Stefan Jaworski (UW), Jacek Witold Morzycki (UwB).

NAUKI EKONOMICZNE: Zofia Cichoń (AE, Kraków), Krzysztof Radosław Mazurski (AE, Wrocław), Anna Teresa Wziątek-Kubiak (Instytut Nauk Ekonomicznych PAN, Warszawa).

NAUKI FARMACEUTYCZNE: Kazimierz Głowniak (AM, Lublin).

NAUKI FIZYCZNE: Danuta Anna Bauman (PP), Andrzej Ludwik Kowalski (UG), Jerzy Andrzej Przystawa (UWr.), Stefan Edmund Taczanowski (AGH, Kraków).

NAUKI HUMANISTYCZNE: Michał Janusz Buchowski (UAM, Poznań), Janusz Michał Czelakowski (UO), Janusz Gnitecki (UAM, Poznań), Marian Golka (UAM, Poznań), Barbara Gabriela Janiszewska-Mincer (WSP, Bydgoszcz), Józefa Kobylińska (WSP, Kraków), Wiesław Michał Lubaszewski (Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków), Iwona Elżbieta Nowakowska-Kempna (UŚ, Katowice), Emil Orzechowski (UJ, Krakow), Danuta Quirini-Popławska (UJ, Kraków), Wojciech Krzysztof Świątkiewicz (UŚ, Katowice), Lech Wyszczelski (AON, Warszawa), Andrzej Zawada (UWr.).

NAUKI MATEMATYCZNE: Adam Jakubowski (UMK, Toruń).

NAUKI MEDYCZNE: Jerzy Achmed Alkiewicz (AM, Poznań), Ewa Małgorzata Brzezińska-Błaszczyk (AM, Łódź), Grażyna Elżbieta Cieślińska-Wilk PAM, Szczecin), Wojciech Danysz (Zakład Farmakologii Merz+Co, Frankfurt n. Menem), Andrzej Antoni Gindzieński (AM, Białystok), Arkadiusz Jerzy Jawień (AM, Bydgoszcz), Maryla Krasnowska (AM, Wrocław), Anna Maria Romicka (Instytut Reumatologiczny, Warszawa), Jerzy Bernard Strużyna (Centralny Szpital Kliniczny WAM, Warszawa), Jan Marian Ślósarek (PAM, Szczecin), Elżbieta Weyna (PAM, Szczecin), Krzysztof Stanisław Zwierz (AM, Białystok).

NAUKI O ZIEMI: Witold Zuchiewicz (UJ, Kraków).

NAUKI PRAWNE: Bogusław Marian Banaszak (UWr.), Jerzy Marian Młynarczyk (UG).

NAUKI ROLNICZE: Alicja Dańczak (AR, Szczecin), Ewa Fotyma (Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa, Puławy), Jan Teofil Glogowski (Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN, Olsztyn), Stanisław Józef Gwiazda (Protein Technologies International, Warszawa), Czesław Kazimierz Rzekanowski (ATR, Bydgoszcz), Kazimierz Wierzbicki (ART, Olsztyn), Edward Żurawicz (Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa, Skierniewice).

NAUKI TECHNICZNE: Stanisław Apanasewicz (PRz.), Jan Bronisław Badziak (Instytut Fizyki Plazmy i Laserowej Mikrosyntezy, Warszawa), Antoni Budniok (UŚ, Katowice), Lech Bukowski (PK), Andrzej Chudzikiewicz (PW), Andrzej Gonet (AGH, Kraków), Jan Hankus (Główny Instytut Górnictwa, Katowice), Ellina Łunarska-Borowiecka (Instytut Chemii Fizycznej PAN, Warszawa), Bohdan Jerzy Macukow (PW), Maciej Ogorzałek (AGH, Kraków), Jan Sikora (PW), Henryk Struszczyk (Instytut Włókien Chemicznych, Łódź), Wacław Edward Szcześniak (PW), Tadeusz Uhl (AGH, Kraków).

NAUKI WETERYNARYJNE: Zygmunt Jan Dembiński (Państwowy Instytut Weterynaryjny w Puławach, Oddział w Swarzędzu), Zdzisław Stroniewicz (AR, Wrocław).

SZTUKI MUZYCZNE: Szabolcs Esztenyi (AMuz., Warszawa), Antoni Krupa (AMuz., Poznań), Andrzej Mysiński (AMuz., Warszawa), Józef Radwan (AMuz., Kraków), Katarzyna Rymarczyk (AMuz., Bydgoszcz), Antoni Wit (WOSPRiTv, Katowice).

SZTUKI PLASTYCZNE: Stanisław Andrzejewski (ASP, Warszawa), Krzysztof Jan Cander (UMK, Toruń), Lidia Kupczyńska-Jankowiak (ASP, Warszawa), Aleksander Kozyrski (ASP, Warszawa), Kazimierz Pawlak (ASP, Wrocław).

SZTUKI TEATRALNE: Anna Seniuk-Małecka (AT, Warszawa).