Publikujemy notatki Przewodniczącego RGSzW
z 22 lipca. Ukazują się one dopiero teraz,
ze względu na cykl wydawniczy czasopisma.

Andrzej Pelczar

16 lipca odbyło się 23. posiedzenie Prezydium Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego. Podjęto uchwały opiniujące wnioski o utworzenie nowych szkół wyższych i rozszerzenie różnych uprawnień szkół już funkcjonujących. Spraw tych było bardzo dużo. Pozytywnie zaopiniowano 11 z rozpatrywanych wniosków, negatywnie zaś 12. Prezydium rozpatrzyło ponownie uzupełniony i poprawiony wniosek o utworzenie państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej Administracji Publicznej w Sulechowie, opiniując go pozytywnie.

Dyskusja i decyzje co do opinii na temat spraw zasygnalizowanych powyżej poprzedzone były omówieniem udziału przedstawicieli Rady Głównej w posiedzeniach różnych gremiów oraz kilku bardzo ważnym i aktualnym problemom, w tym sprawie budżetu.

USTAWA I BUDŻET

Piszący te słowa powiedział o spotkaniu rektorów z władzami MEN, poświęconym projektowi nowej ustawy o szkolnictwie wyższym i sprawie finansowania nauki i edukacji. Odbyło się ono 29 czerwca br. Projekt ustawy, napisany przez prof. Michała Seweryńskiego i prof. Jana Wojtyłę, był udostępniony kilku osobom, poproszonym o uwagi i komentarze. Uwagi te okazały się na tyle krytyczne i postulowały tyle zmian i uzupełnień, że minister uznał za niewłaściwe poddawanie projektu w obecnej postaci pod publiczną dyskusję. Przedmiotem dyskusji stanie się projekt w nowej wersji, która opracowana zostanie przez szersze grono, przy uwzględnieniu uwag zgłoszonych przez wspomnianych recenzentów.

Minister Mirosław Handke poinformował rektorów, że jest projektowane obniżenie udziału nakładów na naukę i edukację w PKB w stosunku do tego, co przewidywano niedawno, tj. poniżej poziomu 1,3 proc. (łącznie na naukę i szkolnictwo wyższe). Wiadomość ta znajduje ostatnio alarmujące potwierdzenia w informacjach na temat przygotowywanego projektu budżetu. Prezydium Rady uznało za konieczne zajęcie w tej sprawie stanowiska. Ze względu na wagę problemu cytuję je in extenso: Prezydium Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego w swym stanowisku nr 29/98 z dnia 30.04.98 wyraziło zaniepokojenie zapowiadanym wówczas zamrożeniem procentowego udziału w PKB nakładów na szkolnictwo wyższe i naukę na poziomie – łącznie – 1.3 proc. i postulowało zwiększenie tego udziału w kolejnych latach. Prezydium Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego z nieporównywalnie większym zaniepokojeniem i ogromnym zaskoczeniem przyjmuje wiadomość o zamiarach obniżenie tego poziomu w roku bieżącym i przyszłym. Wymowa argumentów przedstawianych w powołanym wyżej stanowisku PRG Szkolnictwa Wyższego z dnia 30.04.98 zaostrza się w tej sytuacji dramatycznie. Prezydium rady Głównej Szkolnictwa Wyższego uważa, że realizacja zamiaru obniżenia (zamiast podniesienia!) poziomu nakładów na naukę i szkolnictwo wyższe w roku bieżącym i latach przyszłych poniżej 1,3 proc. PKB (w tym poniżej 0,8 proc. na szkolnictwo wyższe) jest nieakceptowalna i ostrzega przed jej skutkami. Wspomniane wyżej stanowisko Prezydium Rady z 30 kwietnia zostało omówione dość szeroko w notatkach majowych (opublikowanych w czerwcowym numerze „Forum Akademickiego”).

KREDYTY I KOMPETENCJE

Prezydium Rady zapoznało się z relacjami prof. Bogdana Fechnera z posiedzeń KBN, prof. Andrzeja Gomulińskiego z walnego zebrania sprawozdawczo-wyborczego Krajowej Sekcji Nauki NSZZ „Solidarność” (19-21 czerwca) oraz dr Anny Jankowskiej z posiedzeń komisji sejmowych poświęconych sprawom nauki i edukacji. W związku z relacją dr Anny Jankowskiej, Prezydium Rady zajęło stanowisko w sprawie pożyczek i kredytów studenckich stwierdzając m.in., że pomoc finansowa w tej formie powinna mieć charakter kredytu z wszystkimi konsekwencjami tej koncepcji. Prezydium wyraziło ponadto przekonanie, że pierwszeństwo w otrzymaniu kredytów i pożyczek powinni mieć studenci najwyższych lat studiów, którym pomoc taka może ułatwić szybkie ich ukończenie, a także, iż jedną z przesłanek dla oceny sytuacji materialnej potencjalnego kredytobiorcy i podejmowania decyzji o przyznaniu kredytu, powinno być – oczywiście, jeśli ma miejsce – ewentualne studiowanie w trybie studiów płatnych.

Wiceprzewodniczący Rady Głównej, senator Edmund Wittbrodt, poinformował Prezydium o debacie na temat uchwalonej przez Sejm RP ustawy „kompetencyjnej”, do której zgłosił kilka istotnych poprawek. W przyjętym w związku z tym stanowisku Prezydium popiera w pełni wszystkie wnioski o dokonanie poprawek w ustawie o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej – w związku z reformą ustrojową państwa z dnia 1 lipca 1998 r., zgłoszone przez Senatora Edmunda Wittbrodta i przyjęte przez Senat RP. Poprawki te są w szczególności wyrazem podzielanej przez Radę Główną troski o jakość kształcenia w szkołach wyższych wszystkich typów oraz o to, by wprowadzić uregulowania zgodne z koncepcją całego systemu szkolnictwa wyższego. Prezydium stwierdziło z ubolewaniem, że tekst projektu wspomnianej ustawy nie był przedstawiony Radzie do zaopiniowania.

Prezydium zaopiniowało pozytywnie, zgłaszając jednak wiele uwag (których uwzględnienie warunkuje pozytywne opinie), projekty statutów państwowych wyższych szkół zawodowych w Elblągu, Koninie, Legnicy, Nowym Sączu, Tarnowie i Kolegium Karkonoskiego w Jeleniej Górze.

W związku z projektem przekształcenia Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie w Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego (i stosownym wnioskiem MEN w tej sprawie) Prezydium powołało zespół, który zapozna się z dokumentacją wniosku oraz – jeśli będą spełnione warunki ustalone przez Radę Główną 18 czerwca 1992 r. – zaproponuje trzy uniwersytety, do których Rada zwróci się po opinie.

Tytuł i śródtytuły pochodzą od redakcji.

Uwagi.