Biolodzy z Uniwersytetu Gdańskiego udokumentowali proces zapylania jednego z gatunków storczyka przez kolibra. Tym samym ucięli trwające od blisko pół wieku spekulacje co do biologii zapylania tej grupy orchidei.
Dr Monika Lipińska z Pracowni Taksonomii Roślin Wydziału Biologii Uniwersytetu Gdańskiego badania terenowe w Gwatemali prowadzi regularnie od 2017 roku. O jej najnowszym odkryciu, będącym efektem współpracy gdańskich orchidologów z Fredym Archila z Estación Experimental de Orquídeas de la Familia Archila, donosi Scientific Reports.
Maxillariinae to jedno z najbogatszych w gatunki podplemion rodziny Orchidaceae. Choć wielu badaczy zajmowało się taksonomią tej grupy storczyków, to biologia zapylania jej przedstawicieli jest wciąż mało poznana. Za głównych zapylaczy Maxillariinae uważa się pszczoły bezżądłowe (Meliponini), jednak od lat naukowcy podejrzewali, że niektóre gatunki mogą być zapylane przez ptaki na drodze ornitogamii. Informacja ta powielana była w literaturze fachowej w zasadzie jedynie na podstawie pojedynczego doniesienia van der Pijl’a i Dodsona z 1966 roku – tłumaczy dr Lipińska.
Podczas badań terenowych prowadzonych w Gwatemali jej zespołowi udało się jednak udokumentować proces zapylania Ornithidium fulgens, jednego z przedstawicieli Maxillariinae, przez kolibra Amazilia cyanocephala.
W przeciwieństwie do obserwacji van der Pijl’a i Dodsona, dzięki dokumentacji fotograficznej, byłam w stanie stwierdzić transfer pyłkowin (charakterystyczna dla storczykowatych forma pyłku), a zatem potwierdzić, że mamy do czynienia z ornitogamią. Obserwacja ta stanowiła punkt wyjścia do bardziej szczegółowych analiz tego, w jaki sposób kwiaty O. fulgens przystosowały się do zapylania przez ptaki – zaznacza.
W badaniach uczestniczył także prof. dr hab. Dariusz Szlachetko, a także dr hab. Agnieszka Kowalkowska z Katedry Cytologii i Embriologii Roślin Wydziału Biologii UG, która podjęła się analiz mikro- i ultrastruktur, jak również przeprowadzenia testów histochemicznych, oraz dr hab. Łukasz Haliński z Katedry Analizy Środowiska na Wydziale Chemii UG, który wykonał analizę składu nektaru. Badania zostały sfinansowane w ramach grantu dla młodych naukowców Wydziału Biologii Uniwersytetu Gdańskiego oraz grantu europejskiego SYNTHESYS.
Elżbieta Michalak-Witkowska, źródło: UG
Więcej o storczykach w kwietniowym numerze „Forum Akademickiego”, którego tematem przewodnim jest Rok Botaniki.