Badania

21 Marca

Źródło: MCB UJ

Naukowcy z UJ odkryli mechanizm regulujący reaktywację wirusa HIV-1

Naukowcy z Małopolskiego Centrum Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego scharakteryzowali potranskrypcyjny mechanizm regulujący latencję i reaktywację wirusa HIV-1. Badania otwierają nowe perspektywy dla przyszłych terapii zwalczających HIV-1. Wyniki opublikowało prestiżowe czasopismo „Nature Communications”.

Mimo ponad czterech dekad badań nad HIV-1, nadal nie ma skutecznej szczepionki, a obecna terapia antyretrowirusowa (ART) jedynie kontroluje, lecz nie eliminuje wirusa. Wynika to z faktu, że HIV-1 ukrywa się w formie latentnej w komórkach układu odpornościowego, tworząc trudne do zwalczenia rezerwuary. Dotychczas zbadano głównie mechanizmy transkrypcyjne regulujące latencję, natomiast potranskrypcyjne procesy były słabiej poznane.

Jednym z eksperymentalnych podejść do eliminacji latentnych rezerwuarów jest strategia „shock and kill”, która polega na reaktywacji wirusa z latencji („shock”) w celu umożliwienia układowi odpornościowemu zniszczenie zreaktywowanych komórek („kill”). Niestety, ta strategia skupia się głównie na odblokowaniu procesów transkrypcyjnych, nie uwzględniając potranskrypcyjnych mechanizmów blokujących eksport wirusowego RNA, co ogranicza jej skuteczność – wyjaśnia dr hab. Anna Kula-Păcurar z Małopolskiego Centrum Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Badania prowadzone przez jej zespół, we współpracy z naukowcami z Wolnego Uniwersytetu Brukselskiego oraz Uniwersytetu w Amsterdamie, pokazały, że kluczową rolę w tych procesach odgrywa komórkowe białko MATR3, które reguluje eksport wirusowych transkryptów z jądra do cytoplazmy w sposób zależny od wirusowego białka Rev. Z badań wynika, że MATR3 i Rev chronią wirusowe RNA przed degradacją przez jądrowe mechanizmy związane z białkiem MTR4 i egzosomem. Kluczowe było także odkrycie nowej potranskrypcyjnej blokady hamującej eksport wirusowego RNA w komórkach pobranych od 22 pacjentów, związanej z deregulacją ścieżki MATR3-Rev-MTR4.

Odkrycie nowej ścieżki regulacyjnej, obejmującej MATR3, Rev i MTR4, rzuca światło na potranskrypcyjne mechanizmy utrzymywania latencji HIV-1 oraz stanowi istotny krok w kierunku opracowania bardziej skutecznych terapii, które mogłyby doprowadzić do całkowitej eliminacji wirusa – informuje dr hab. Anna Kula-Păcurar.

Wyniki badań ukazały się na łamach prestiżowego czasopisma „Nature Communications”.

MK