Specjaliści z Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu stworzyli aplikację LekRaport, która wesprze farmaceutów w codziennej pracy oraz zwiększy bezpieczeństwo pacjentów, między innymi w prawidłowym stosowaniu leków. Narzędzie posłuży także naukowcom, którzy chcą poprawić funkcjonowanie kompleksowej opieki farmaceutycznej w naszym kraju.
LekRaport to intuicyjna i łatwa w obsłudze aplikacja webowa przeznaczona dla farmaceutów. Ustawa o zawodzie farmaceuty – która weszła w życie w kwietniu 2021 r. – między innymi rozszerzyła uprawienia tej grupy zawodowej, co pozwala na efektywniejsze wykorzystanie jej potencjału oraz wprowadzenie dodatkowych usług na rzecz pacjentów. Farmaceuci mogą już wykonywać szczepienia oraz badania, np. diagnostyczne, podstawowych paramentów życiowych czy wskaźnika BMI.
Teraz chcemy rozwinąć i usprawnić współpracę farmaceuty z pacjentem, która od lat funkcjonuje w wielu krajach i przynosi bardzo dobre efekty. Dodatkowo naszym zadaniem, zgodnie z obowiązującymi przepisami, jest czuwanie nad prawidłowym przebiegiem indywidualnej farmakoterapii oraz realizacja przeglądów lekowych, a aplikacja w tym pomoże – zapewnia dr Artur Owczarek z Katedry i Zakładu Technologii Postaci Leku Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu.
Jak dodaje, dane zebrane dzięki LekRaportowi pozwolą ocenić trendy oraz potrzeby, zarówno farmaceutów, jak i pacjentów, a także wspierać rozwój szeroko rozumianej opieki farmaceutycznej, która polega na tym, że farmaceuta obserwuje pacjenta, stan jego zdrowia oraz doradza mu w kwestiach profilaktyki.
Narzędzie LekRaport zostało zaprezentowane i wyróżnione w maju ub.r. podczas spotkania Europejskiej Federacji Nauk Farmaceutycznych (European Federation for Pharmaceutical Sciences – EUFEPS) na Węgrzech. Daje ono możliwość przeprowadzania wywiadów z pacjentami oraz gromadzenia w jednym miejscu danych na temat stanu ich zdrowia, stylu życia, stosowanych leków i produktów zdrowotnych (np. suplementów), a także respektowania zaleceń farmaceutycznych i informacji o wykonywanych w aptece szczepieniach czy badaniach. Podsumowanie każdej wizyty, wraz z zaleceniami dotyczącymi przyjmowania medykamentów, można wydrukować. Chory w każdej
chwili będzie miał do niego dostęp oraz będzie mógł udostępnić je swojemu lekarzowi.
Każdy z takich wywiadów jest ustrukturyzowany, czyli farmaceuta pracuje na schemacie, który pozwoli na przykład na sprawną identyfikację problemów lekowych. Aplikacja daje też możliwość rejestracji, opisania i przekierowania informacji o działaniu niepożądanym do systemu monitorowania zagrożeń, prowadzonego przez Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. To bardzo ważne, bo w porównaniu z Francją, Hiszpanią, Włochami, Niemcami czy Wielką Brytanią, intensywność zgłaszania tych samych leków jest w naszym kraju o wiele niższa – zauważa dr Artur Owczarek.
Wspomniane problemy lekowe to z kolei m.in. interakcje między lekami, które wpływają na skuteczność i bezpieczeństwo leczenia, niewłaściwe dawki czy pora stosowania leków albo ich forma, która nie odpowiada pacjentowi.
Wszystko to ma ogromny wpływ na zjawisko adherence, a więc przestrzeganie zaleceń terapeutycznych i prawidłowe stosowanie leków. Badania naukowe wskazują, że w przypadku chorób przewlekłych wielu pacjentów po 6–12 miesiącach zaczyna je samodzielnie odstawiać lub zażywać niesystematycznie, co niweczy cały proces leczenia – wyjaśnia pomysłodawca aplikacji LekRaport.
Przykładem mogą być osoby z nadciśnieniem tętniczym. Około 58 proc. z nich po roku przestaje przestrzegać wskazówek lekarza, co oznacza pogorszenie jakości i skrócenie długości życia (w przypadku chorób sercowo-naczyniowych ryzyko śmierci wzrasta o 30 proc.). Non-adherence to także ogromne koszty dla systemu opieki zdrowotnej.
Każdego roku w całej Europie nieprawidłowe stosowanie leków kosztuje około 125 miliardów euro, a w Polsce – 6 mld zł. Na kwoty te składają się m.in. hospitalizacje, których można byłoby uniknąć czy powtarzające się zwolnienia lekarskie – ocenia dr Owczarek. – Liczymy, że poprawa i rozwój opieki farmaceutycznej pomoże zmniejszyć ten problem. Problem, który może narastać, bo społeczeństwo starzeje się, a z wiekiem wzrasta wielochorobowość i liczba przyjmowanych leków.
Międzynarodowe Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego, znając skalę zjawiska, ustanowiło 27 marca Dniem Adherence. W LekRaport natomiast jedna część wywiadu dotyczy właśnie tego obszaru. Farmaceuta może zapytać pacjenta, dlaczego nie przestrzega zaleceń. Może zapomina? Albo pomija celowo, ponieważ czuje się lepiej? Lub pomija, bo źle toleruje dany lek? Może mu też przeciwdziałać, informując chorego o konsekwencjach czy proponując rozwiązania, dzięki którym pacjent zacznie stosować się do instrukcji przyjmowania medykamentów.
To że współpraca farmaceuty z pacjentem przynosi korzyści, to już wiemy, ale teraz za cel stawiamy sobie modyfikację systemu opieki zdrowotnej, w którym farmaceuta będzie odgrywał ważną rolę w dbaniu o zdrowie pacjentów – zapowiada dr Artur Owczarek.
Narzędzie LekRaport jest już dostępne dla wszystkich zainteresowanych farmaceutów oraz aptek.
Anna Szejda, źródło: UMW