W środę, 12 października, poznamy nazwiska tegorocznych laureatów Nagrody NCN. To najbardziej prestiżowe wyróżnienie naukowe przyznawane młodym uczonym pracującym w polskich ośrodkach.
Nagroda przyznawana jest od 2013 roku. Do tej pory wręczono ją 27 osobom, w tym 23 badaczom i 4 badaczkom. Nagrodę NCN mogą otrzymać naukowcy, którzy nie przekroczyli 40 roku życia i mają znaczące osiągnięcia w zakresie badań podstawowych, udokumentowane publikacjami afiliowanymi w polskich jednostkach naukowych. Wyróżnienie jest przyznawane w trzech obszarach nauk: humanistycznych, społecznych i o sztuce (HS), ścisłych i technicznych (ST) oraz o życiu (NZ). Podstawowym kryterium, jakim kieruje się komisja oceniająca osiągnięcia kandydatów, jest ich doskonałość naukowa i międzynarodowa rozpoznawalność.
Wśród dotychczasowych laureatów jest m.in. ośmioro uczonych, którzy otrzymali granty Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERC). W 2021 roku po raz pierwszy Nagrodę NCN odebrało dwóch naukowców z zagranicy pracujących w naszym kraju: prof. Sebastian Glatt z Uniwersytetu Jagiellońskiego i prof. Jonatan Gutman z Instytutu Matematycznego PAN.
650 nominujących, 59 kandydatów
Kapituła Nagrody NCN złożona jest z członków Rady i dyrektora Narodowego Centrum Nauki. Kandydatki i kandydatów w tym roku mogło zgłaszać ponad 650 osób. W gronie nominujących są m.in. dotychczasowi laureaci Nagrody NCN, byli członkowie Rady NCN i inni wybitni naukowcy. Zgłaszać można było osoby urodzone nie wcześniej niż w 1981 roku. Nominowanych zostało 59 naukowców (napłynęło 70 zgłoszeń, niektórzy kandydaci byli wskazani niezależnie przez kilka osób).
Każdy z naukowców uprawnionych do wskazania kandydatów do Nagrody NCN może nominować tylko jedną osobę, która nie współpracowała ze zgłaszającym, nie brała udziału we wspólnych przedsięwzięciach, ani nie miała z nim wspólnych publikacji w ostatnich pięciu latach. Osoba zgłaszająca i zgłaszana nie mogą być związane rodzinnie ani prawnie, kandydat do nagrody nie może też być doktorantem lub wypromowanym doktorem osoby zgłaszającej.
Szanse badaczek i badaczy
Do tej pory wśród nagrodzonych dominowali mężczyźni. Problem ten dostrzega dyrekcja i Rada NCN.
Mając na uwadze doświadczenia z poprzednich lat i działając w duchu wspierającym wyrównywanie szans badaczek i badaczy, będziemy niezmiernie wdzięczni za uwzględnienie także tego kryterium w wyborze kandydata do Nagrody NCN – pisał prof. Jacek Kuźnicki, szef Rady NCN w liście do naukowców uprawnionych do zgłaszania kandydatów.
Nazwiska tegorocznych laureatów zostaną ogłoszone 12 października w Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach (Oddział Muzeum Narodowego w Krakowie). Każdy otrzyma nagrodę w wysokości 50 tys. zł. Patronat medialny nad wydarzeniem objęło „Forum Akademickie”.
Anna Korzekwa-Józefowicz, MK
Dotychczasowi laureaci Nagrody NCN
2013: Anna Matysiak (HS), Andrzej Dziembowski (NZ), Piotr Garstecki (ST)
2014: Marcin Miłkowski (HS), Janusz Bujnicki (NZ), Michał Horodecki (ST)
2015: Michał Bilewicz (HS), Wiesław Babik (NZ), Piotr Śniady (ST)
2016: Marcin Szwed (HS), Katarzyna Starowicz-Bubak (NZ), Mikołaj Bojańczyk (ST)
2017: Anna Brożek (HS), Szymon Świeżewski (NZ), Adam Rycerz (ST)
2018: Bartosz Brożek (HS), Joanna Sułkowska (NZ), Piotr Sankowski (ST)
2019: Michał Wierzchoń (HS), Roman Szczęsny (NZ), Dawid Pinkowicz (ST)
2020: Jakub Growiec (HS), Wojciech Fendler (NZ), Michał Tomza (ST)
2021: Paweł L. Polkowski (HS), Sebastian Glatt (NZ), Jonatan Gutman (ST)
2022: ?