Adam Karczmarz, Krzysztof Kotowski i Maciej Wołczyk zostali wyróżnieni Nagrodą im. Witolda Lipskiego, jedną z najbardziej prestiżowych w polskiej informatyce. Doceniono ich badania, które znacząco wpływają na teoretyczny i praktyczny rozwój tej dziedziny.
Nagroda im. Witolda Lipskiego została ustanowiona w 2005 roku dla upamiętnienia pioniera polskiej informatyki, którego dorobek naukowy nadal inspiruje kolejne pokolenia badaczy. Organizowany corocznie konkurs jest adresowany do naukowców, którzy nie ukończyli 35 roku życia, posiadają polskie obywatelstwo i na stałe mieszkają w Polsce. Nagroda przyznawana jest w dwóch kategoriach: teoretyczne aspekty informatyki oraz praktyczne zastosowania informatyki.
W kategorii praktycznych zastosowań informatyki nagrody przyznano Krzysztofowi Kotowskiemu z Politechniki Śląskiej oraz Maciejowi Wołczykowi z IDEAS NCBR.
Krzysztof Kotowski został doceniony za pracę w dziedzinie neuronauki, obrazowania medycznego, bioinformatyki oraz technologii kosmicznych. Współpracował z takimi instytucjami i firmami, jak Uniwersytet Humboldtów w Berlinie, Roche, Airbus czy Europejska Agencja Kosmiczna. Od początku swojej drogi naukowej interesuje się przetwarzaniem sygnałów każdego rodzaju – serii czasowych, obrazów medycznych czy obrazów barwnych. Projektuje, rozwija i waliduje metody AI, aby zrozumieć, dlaczego konkretne techniki sztucznej inteligencji działają lub nie działają w zastosowaniu do konkretnego problemu z zakresu analizy danych. Na swoim koncie posiada 4 patenty na metody przetwarzania obrazów medycznych, dotyczące segmentacji glejaków, segmentacji guzów wątroby i detekcji marskości wątroby.
Maciej Wołczyk, post-doc w IDEAS NCBR, prowadzi badania dotyczące poprawy zdolności adaptacyjnych w modelach głębokiego uczenia: adaptacji do nowych zadań w uczeniu ciągłym oraz adaptacji do innych paradygmatów obliczeniowych. Jest to temat niezwykle ważny dla zastosowań informatyki ze względu na rosnące koszty tworzenia nowych modeli AI. Koszt wytrenowania największych modeli w 2023 roku szacowano na ponad 100 milionów dolarów, a trening wiąże się z bardzo wysokim zużyciem energii. Kapituła i Rada Nagrody doceniły nie tylko badania, ale też zaangażowanie młodego naukowca, który organizował wydarzenia naukowe i popularnonaukowe czy uczestniczył w warsztatach.
W kategorii wybitnych osiągnięć w teoretycznych aspektach informatyki nagrodzony został Adam Karczmarz z Uniwersytetu Warszawskiego oraz IDEAS NCBR. Jego badania skupiają się głównie na projektowaniu algorytmów i struktur danych dla problemów grafowych i ich teoretycznej analizie w klasycznych modelach obliczeń. Jego prace zostały opublikowane m.in. w STOC, FOCS, SODA, ICML i ICALP. Tematyka, którą zajmował się do 2020 roku, dotyczyła przede wszystkim algorytmiki grafów planarnych, a także struktur danych bez związku z grafami, np. dynamicznych tekstów czy słowników. W ostatnich latach badał przede wszystkim fundamentalne problemy ścieżkowe, takie jak: obliczanie relacji osiągalności, spójnych składowych, najkrótszych ścieżek czy też maksymalnego przepływu. W tym roku został jednym z finalistów 24 edycji Nagród Naukowych „Polityki”.
Inicjatorem nagrody była grupa polskich informatyków mieszkających za granicą. Organizatorem tegorocznej Nagrody im. Witolda Lipskiego był IDEAS NCBR, ośrodek badawczo-rozwojowy działający w obszarze sztucznej inteligencji, zaś fundatorem nagrody – Fundacja Kościuszkowska, organizacja non-profit, która od lat wspiera intelektualną, naukową i kulturową wymianę pomiędzy Polską a Stanami Zjednoczonymi.
MK