Kto w tym roku sięgnie po Nagrodę NCN – najważniejsze wyróżnienie dla młodych badaczy? Nazwiska laureatów poznamy 9 października, ale już wiadomo, że zostaną wyłonieni według nowych reguł, a uroczystość wręczenia statuetek odbędzie się w innym niż dotychczas miejscu.
Nagrodą Narodowego Centrum Nauki honorowani są młodzi uczeni, którzy mają na koncie znaczące osiągnięcia, dokonane w ramach badań podstawowych i udokumentowane publikacjami afiliowanymi w polskiej jednostce naukowej. Wyróżnienie o wartości 50 tys. zł przyznawane jest corocznie przedstawicielom trzech obszarów: nauk humanistycznych, społecznych i o sztuce; nauk o życiu oraz nauk ścisłych i technicznych. Nagroda została ustanowiona w 2013 roku, a na liście jej laureatów widnieją nazwiska 33 osób.
Trójkę kolejnych poznamy 9 października. Zostaną wyłonieni według nowych zasad. Dotychczasowe, obowiązujące od 2019 roku, postanowiono zaktualizować i dostosować do zmieniającego się modelu prowadzenia badań, a także sytuacji rodzinnej, zdrowotnej czy ekonomicznej badaczy, która nierzadko ma wpływ na decyzję o dalszej karierze naukowej. O planowanych zmianach pisaliśmy na naszych łamach tuż po ubiegłorocznej uroczystości.
Najważniejsza modyfikacja dotyczy wieku kandydatów. Do tej pory granicą było 40 lat. Teraz w gronie pretendentów do nagrody będą mogli się znaleźć badacze i badaczki, którzy uzyskali stopień doktora do 12 lat wstecz. Dodatkowo wprowadzono możliwość wydłużenia tego okresu o przerwy wynikające z urodzenia i opieki nad dzieckiem, a także spowodowane chorobą. Kryteria te stosowane są już w części konkursów NCN, w których wiek metrykalny zastąpiono akademickim.
Rada NCN postanowiła także poszerzyć katalog osób uprawnionych do nominowania kandydatów. Do niedawna obejmował on: byłych członków Rady NCN, przewodniczących Zespołów Ekspertów NCN, członków Zespołów Ekspertów NCN powołanych do oceny wniosków w konkursie MAESTRO, dotychczasowych laureatów Nagrody NCN oraz innych wybitnych naukowców wskazanych przez dyrektora agencji i Radę. W ubiegłym roku było to blisko 700 osób. Według zmienionych zapisów regulaminu grono to poszerzono o afiliowanych w polskich jednostkach członków Zespołów Ekspertów w konkursach OPUS, SONATA BIS i SONATA oraz dotychczasowych kierowników projektów finansowanych w konkursach MAESTRO i SONATA BIS. Ostateczną decyzję o wyborze laureatów podejmie kapituła złożona z obecnych członków Rady NCN i dyrektora Centrum.
Nazwiska nagrodzonych poznamy 9 października, ale w innym niż do tej pory miejscu. W ślad za zmianami regulaminowymi, postanowiono także o zmianie miejsca organizacji uroczystości. Po dziesięciu latach w Sukiennicach – Oddziale Muzeum Narodowego, tym razem odbędzie się ona w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, znajdującym się nieopodal siedziby Narodowego Centrum Nauki. Wydarzenie, nad którym patronat medialny sprawuje „Forum Akademickie”, będzie transmitowane online.
Mariusz Karwowski
Dotychczasowi laureaci Nagrody NCN
2013: Anna Matysiak (HS), Andrzej Dziembowski (NZ), Piotr Garstecki (ST)
2014: Marcin Miłkowski (HS), Janusz Bujnicki (NZ), Michał Horodecki (ST)
2015: Michał Bilewicz (HS), Wiesław Babik (NZ), Piotr Śniady (ST)
2016: Marcin Szwed (HS), Katarzyna Starowicz-Bubak (NZ), Mikołaj Bojańczyk (ST)
2017: Anna Brożek (HS), Szymon Świeżewski (NZ), Adam Rycerz (ST)
2018: Bartosz Brożek (HS), Joanna Sułkowska (NZ), Piotr Sankowski (ST)
2019: Michał Wierzchoń (HS), Roman Szczęsny (NZ), Dawid Pinkowicz (ST)
2020: Jakub Growiec (HS), Wojciech Fendler (NZ), Michał Tomza (ST)
2021: Paweł L. Polkowski (HS), Sebastian Glatt (NZ), Jonatan Gutman (ST)
2022: Karolina Safarzyńska (HS), Michał Bogdziewicz (NZ), Piotr Wcisło (ST)
2023: Karolina Ćwiek-Rogalska (HS), Łukasz Opaliński (NZ), Katharina Boguslawski (ST)
Nie rozumiem trochę liczenia czasu po zakończeniu doktoratu. Są osoby, które robią doktorat bardzo długo i są przez to na lepszej pozycji. Czas powinien być liczony od rozpoczęcia doktoratu. Np. 16 lat po jego rozpoczęciu co byłoby sprawiedliwe ponieważ to wtedy rozpoczyna się praca naukowa.