Historycy z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie udostępnili użytkownikom internetu Wirtualne Muzeum Akademickiego Związku Sportowego. Projekt realizowany był w ramach programu Rozwój Sportu Akademickiego, finansowanego ze środków budżetowych na naukę w latach 2016–2019.
W tym oryginalnym muzeum odnajdą się nie tylko amatorzy dziejów sportu. Jest ono poświęcone historii wyjątkowej w dziejach państwa polskiego korporacji sportowej, pod której szyldem na początku tego tysiąclecia funkcjonowało blisko 300 klubów. Powstały w 1909 roku Akademicki Związek Sportowy to jednak nie tylko wyniki, rekordy, ale też ludzie. Tacy jak Roger Verey, gwiazda polskich sportów wodnych z Krakowa, o którym pisano, że „jest wzorem amatora sportowca, karnym, rycerskim, skromnym i obowiązkowym”. Albo inż. Stefan Gajęcki, sportowiec, działacz, a przy tym znakomity konstruktor kadłubów i silników mocowanych do łodzi, za przyczyną którego AZS Warszawa stał się prawdziwą wodną potęgą. Lub Alfred Luther, lekkoatleta, wioślarz, szermierz i siatkarz związany z AZS Kraków i AZS Zakopane, którego wspomnienia nadesłane na konkurs z okazji obchodów jubileuszu związku znaleziono w archiwum Zarządu Głównego.
Przekopując setki metrów bieżących akt, lubelscy historycy wykonali w archiwach tytaniczną pracę. Hybrydowy charakter organizacji, mocno osadzonej w strukturach sportowych, ale wywodzącej się i funkcjonującej w ramach akademii, determinował poszukiwania w zasobach uniwersyteckich, ministerialnych, urzędów kultury fizycznej, Zarządu Głównego AZS, a nawet… Instytutu Pamięci Narodowej. Twórcy muzeum przywiązywali sporo uwagi do naukowego charakteru przedsięwzięcia. Bogato ilustrowanym esejom (ok. 75 arkuszy autorskich tekstów!) towarzyszy zatem dostępna online obszerna materia źródłowa (archiwalia, artykuły prasowe, wywiady, fotografie etc.). Została ona uporządkowana tak, aby promować badania z zakresu „azetesowej regionalistyki”, a zatem stymulować prace dotyczące dziejów mniejszych środowisk akademickiego sportu.
Muzeum, działające pod adresem www.muzeum.azs.pl, zostało ono stworzone przez prof. Dariusza Słapka, którego w realizacji trzyletniego grantu, finansowanego przez resorty nauki i szkolnictwa wyższego oraz sportu, wspomagali dr hab. Mirosław Szumiło i mgr Paweł Markiewicz. We trójkę, przy pomocy doktorantów z Instytutu Historii UMCS, udowodnili, że sport, wbrew opinii o jego banalności, niegodnej wręcz akademickiego zainteresowania, może być wdzięcznym tematem dla historyka. Sport akademicki był przecież ważny dla polityków, armii, wpływał na gospodarkę, służył promocji zdrowia, a także… propagandzie. Tworząc muzeum dostępne o każdej porze dnia i nocy z dowolnego zakątka świata, nie określano na siłę cezur czasowych, dlatego znalazły się w nim materiały zarówno z początków działalności AZS, gdy sport traktowano jeszcze jak zabawę, a aktywność studencka sprowadzała się do turystyki, jak i z lat współczesnych, w których struktury związku ulec już musiały głębokiej specjalizacji i profesjonalizacji.
MK
Więcej o powstawaniu muzeum i o tym, jak gromadzono w nim zbiory w artykule Akademia, Zabawa, Sport – w wersji 2.0.