Nie możemy się doczekać wypłaty środków – alarmują nas beneficjenci programu Bekker NAWA. Jak udało nam się ustalić, to pierwsza tego typu sytuacja, w której dochodzi do opóźnienia w przekazaniu stypendiów. Kiedy można się spodziewać uruchomienia funduszy?
Bekker NAWA to jeden z flagowych programów Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej. Jest otwarty dla naukowców i doktorantów reprezentujących wszystkie dziedziny nauki. Ma na celu wsparcie mobilności międzynarodowej doktorantów, naukowców i nauczycieli akademickich w dążeniu do doskonałości naukowej przez umożliwienie im rozwoju naukowego w zagranicznych ośrodkach badawczych oraz akademickich na całym świecie.
Program oferuje możliwość odbycia stażu podoktorskiego lub realizacji części kształcenia doktorskiego, realizacji prac badawczych wspólnie z wybitnymi naukowcami z zagranicy, pozyskania materiałów do pracy naukowej oraz nawiązania długofalowych relacji z zagranicznymi zespołami naukowymi. Pobyty mogą trwać od 3 do 24 miesięcy. W tym okresie NAWA zapewnia stypendium obejmujące zarówno koszty utrzymania związane z pobytem w zagranicznym ośrodku goszczącym, jak i dodatek mobilnościowy.
Koszt miesięcznego stypendium wynosi 3750 zł (w przypadku doktorantów) lub 7500 zł (dla mających doktorat). Do tego dochodzi ryczałt na koszty utrzymania i zakwaterowania – stawka w zależności od kraju waha się między 4 tys. a 12 tys. zł za miesiąc. Wypłacany jest również ryczałt na koszty podróży wynoszący od 1 tys. do 6,5 tys. zł w zależności od kraju docelowego. I właśnie problemy z wypłatą stypendiów zgłosili nam beneficjenci programu.
„Ministerstwo nie przesłało jeszcze pieniędzy dla stypendystów NAWA w programie im. Bekkera. Mowa tutaj o kolejnych transzach dla osób, które, tak jak ja, już przebywają za granicą. Osoby realizujące staże prawdopodobnie otrzymają kolejne transze stypendiów dopiero w drugim kwartale roku” – napisał alarmującego w tonie maila jeden z naukowców. Podobnych sygnałów dostaliśmy więcej.
Z naszych informacji wynika, że sytuacja taka zdarza się po raz pierwszy. Do tej pory stypendia były wypłacane terminowo. Postanowiliśmy sprawdzić, co stoi za opóźnieniem. Biuro prasowe Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego poinformowało nas, że środki na realizację programów, w tym przede wszystkim na wypłaty stypendiów dla beneficjentów, zostaną przekazane po zawarciu umowy dotacji pomiędzy MNiSW a NAWA. Ma do tego dojść „niezwłocznie po zaopiniowaniu projektu umowy przez Prokuratorię Generalną RP”.
NAWA była informowana o konieczności uwzględnienia długotrwałego procesu zawierania umowy w planowaniu harmonogramu wypłaty stypendiów. Ministerstwo nie pośredniczy jednak w samym przekazywaniu środków finansowych stypendystom, ponieważ program im. Mieczysława Bekkera (Bekker NAWA) jest programem Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej – napisało ministerstwo w odpowiedzi na nasze zapytanie.
Udało nam się dotrzeć do pisma, które w drugiej połowie lutego otrzymali stypendyści. NAWA informuje w nim o możliwych opóźnieniach w wypłacie środków, ale podkreśla, że to sytuacja niezależna od agencji.
Zgodnie z §4 umowy stypendialnej wypłata środków finansowych zostanie zrealizowana pod warunkiem posiadania przez agencję odpowiednich funduszy na ten cel. Agencja nie odpowiada za opóźnienia w przekazaniu jej środków finansowych przez inne podmioty (…) Chcielibyśmy zapewnić, że gdy środki będą dostępne, NAWA dołoży wszelkich starań, by płatności zostały zrealizowane bez zbędnej zwłoki – czytamy w piśmie.
Zwróciliśmy się do Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej z prośbą o oficjalne stanowisko w tej sprawie. Odpowiedziała nam Małgorzata Feusette-Czyżewska, dyrektorka Biura Komunikacji i Promocji NAWA. Potwierdziła, że zgodnie z ministerialnymi zaleceniami NAWA uwzględnia długotrwały proces zawierania umowy w planowaniu harmonogramu wypłaty stypendiów programu Bekker NAWA. W związku z tym, jak zaznaczyła, w treści ogłoszenia programu wprowadzono zapis informujący, że „agencja zastrzega możliwość wypłaty środków nie wcześniej niż 15 lutego, pod warunkiem ich dostępności” (pogrubienie – MK).
W korespondencji z beneficjentami programu opiekunowie programów przypominają o możliwych opóźnieniach w przepływie środków, aby zostały one uwzględnione w procesie planowania terminów wyjazdów. Moment przekazania środków beneficjentom jest zależny od momentu otrzymania przez agencję dotacji celowej z MNiSW – napisała Feusette-Czyżewska.
Przypomniała jednocześnie, że w zeszłym roku środki były wypłacane od końca lutego (w programie Bekker NAWA pierwszy możliwy termin rozpoczęcia stażu to 1 marca). Jak będzie w tym roku? Z przesłanych nam odpowiedzi nie wynika choćby przybliżony termin przekazania stypendiów. W tej sytuacji beneficjentom pozostaje jedynie uzbroić się w cierpliwość. Opóźnienie, do którego doszło w tym roku, nie pozostanie jednak bez echa.
Biorąc pod uwagę ewentualne niedogodności naszych beneficjentów, w przyszłych edycjach naborów do programu Bekker NAWA zastrzeżemy w ogłoszeniu, że środki od NAWA będą dostępne pod koniec pierwszego kwartału. W tej chwili informujemy beneficjentów jedynie o możliwym ryzyku przesunięcia wypłaty środków, podejmując zarazem wszelkie starania, aby do takich przesunięć nie doszło – zapewnia dyrektorka Biura Komunikacji i Promocji NAWA.
W siedmiu dotychczasowych edycjach programu Bekker NAWA wyłoniono 889 laureatów, którzy wyjechali do ponad czterdziestu krajów na całym świecie. Najczęściej wybieranymi ośrodkami badawczymi były placówki w Stanach Zjednoczonych, Niemczech, Wielkiej Brytanii, Włoszech, Francji, Australii, Kanadzie i Japonii, a wśród najbardziej prestiżowych instytucji: University of Oxford, Massachusetts Institute of Technology, Stanford University, Humboldt University, University of Cambridge, Harvard University, Princeton University, CERN oraz Sorbonne University. Najliczniej reprezentowaną dyscypliną są nauki przyrodnicze (347), a w dalszej kolejności nauki techniczne, społeczne, humanistyczne, medyczne i rolnicze.
Patron programu, prof. Mieczysław Bekker (1905–1989), to polski inżynier i naukowiec, twórca nowej specjalizacji naukowej terramechaniki oraz konstruktor pojazdu Lunar Roving Vehicle – rewolucyjnego łazika wykorzystywanego podczas lotów księżycowych programu Apollo. W 1956 roku wyjechał do USA. Pracował w Wojskowym Laboratorium Pojazdów Terenowych. Był profesorem University od Michigan w Ann Arbor, dyrektorem Instytutu Badań koncernu samochodowego General Motors w Santa Barbara. Wykładał na amerykańskich uczelniach technicznych, m.in. na: Massachusetts Institute of Technology, Michigan State University, Illinois Institute of Technology. Został doktorem honoris causa Uniwersytetu Technicznego w Monachium, Uniwersytetu Carleton i Uniwersytetu w Bolonii. Prof. Bekker był konsultantem The National Academy of Sciences, a jego nazwisko zostało umieszczone w Alei Zasłużonych w Badaniach Kosmosu (Space Walk of Fame).
Mariusz Karwowski
Super działają i pieniążków nie dają. O chcieliby, a ciucikę widzieli. Uśmiechnięta wasza twarz tu ma być i chwalić mi tu tych co wam pokazują.