Artykuł naukowców z Politechniki Łódzkiej i Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie znalazł się wśród dziesięciu najlepszych publikacji minionego roku związanych z tematyką religijności. Autorzy zbadali stopień zainteresowania modlitwą i duchowością w początkowej fazie pandemii COVID-19.
Inicjatorem podjęcia tematu badań opisanych w artykule „The COVID-19 pandemic and the interest in prayer and spirituality in Poland according to Google Trends data in the context of the mediatisation of religion processes” był dr Jacek Stańdo z Politechniki Łódzkiej.
Katastrofa, a w tych kategoriach można mówić o pandemii, zazwyczaj jest czasem wzmożonego zainteresowania sprawami wiary i religii. Świadkami tego zainteresowania są internetowe wyszukiwarki. Nie są przy tym świadkami niemymi – dzielą się z nami swoją wiedzą o świecie przez rozmaite narzędzia i zestawienia – tłumaczy.
Do napisania artykułu naukowcy wykorzystali narzędzie Google Trends, które mierzy popularność zapytań pod względem geograficznym i czasowym. Wykorzystuje dane z wyszukiwarki Google. Korzystając z tej usługi, można analizować trendy wyszukiwania dla określonych słów kluczowych w wybranych okresach. Analiza danych odnosi się do danego wyszukiwanego terminu wpisanego w Google w porównaniu do całkowitej liczby zapytań w wybranym okresie.
W badaniach analizowaliśmy stopień zainteresowania modlitwą i duchowością ogólną w początkowej fazie pandemii COVID-19 w Polsce i Europie. Założyliśmy, że dla osób zainteresowanych modlitwą w czasie pandemii COVID-19 Internet pełni rolę wirtualnego modlitewnika – wyjaśnia dr hab. Andrzej Adamski, jeden z autorów artykułu.
Główne pytania badawcze dotyczyły częstości wpisywanych zapytań, odnosząc się nie tylko do słowa „modlitwa”, ale także do konkretnych rodzajów modlitwy.
Ponadto zainteresowanie modlitwą porównaliśmy z zainteresowaniem słowem „proroctwo”, aby zbadać związek między religijnością a zainteresowaniem sferą nadprzyrodzoną w jej najszerszym znaczeniu. Z analizy wynika, że występuje wyraźna powtarzalność wyszukiwanych haseł, przy czym niektóre z nich zauważalnie nasiliły się wraz z wybuchem pandemii COVID-19 – dodaje Adamski.
Z ustaleń naukowców wynika również, że słowa kluczowe związane z proroctwami były wyszukiwane częściej w ważnych momentach historii Polski (2005 – śmierć Jana Pawła II, 2010 – katastrofa w Smoleńsku) niż w miesiącach, kiedy pandemia uderzyła i eskalowała. W tym czasie częściej występowały wyszukiwania związane z religią. Można również stwierdzić, że wybuch pandemii przyczynił się do wzrostu aktywności religijnej Polaków.
Publikacja autorstwa badaczy z Politechniki Łódzkiej i Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie została zarekomendowana przez The Network for New Media, Religion and Digital Culture Studies – sieć działającą przy amerykańskim Texas A&M University. Członkowie sieci wskazali 10 najlepszych publikacji w 2022 roku związanych z tematyką religijności. Polskich badaczy kapituła złożona z przedstawicieli uczelni z USA, Kanady, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii, Niemiec, Szwecji i Finlandii doceniła za interdyscyplinarność oraz połączenie badań związanych z religią z badaniem mediów i cyfrowej komunikacji. Wybrane artykuły zaprezentowano w Digital Religion Yearbook, e-publikacji stworzonej w celu wyróżnienia ważnych artykułów, wschodzących naukowców i innowacyjnych badań w rozwijającej się dziedzinie Digital Religion Studies. To cenne źródło informacji dla naukowców i studentów pracujących w tej dziedzinie.
Sieć The Network for New Media, Religion and Digital Culture Studies jest przeznaczona dla naukowców, studentów i osób zainteresowanych badaniem tematów i pytań pojawiających się na styku religii, internetu i nowych mediów społecznościowych i mobilnych. Oferuje interaktywną przestrzeń dla naukowców i innych osób, które chcą dowiedzieć się więcej o tym rozwijającym się obszarze badawczym, aby dzielić się powiązanymi zasobami i podkreślać wiadomości oraz wydarzenia. Użytkownicy mogą korzystać z kluczowych źródeł badawczych i informacji stanowiących integralną część tej dynamicznej dziedziny.
MK