Zmianę wymogów zatrudniania na stanowisku Starszego Badacza w konkursach Narodowego Centrum Nauki postulują autorzy listu otwartego skierowanego do Rady NCN. Ich zdaniem obecne kryteria ograniczają doświadczonym badaczom dostęp do pracy, do której posiadają oni odpowiednie kwalifikacje.
Półtora roku temu grono naukowców reprezentowane przez dr Darię Zdżalik-Bielecką z Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie wystosowało list otwarty, w którym apelowano o wprowadzenie możliwości zatrudniania doświadczonych naukowców (7 lat po doktoracie) w konkursach OPUS i MAESTRO. Organizator obu konkursów, Narodowe Centrum Nauki, uwzględnił tę sugestię, wprowadzając stanowisko Starszego Badacza (ang. Senior Researcher). Okazuje się jednak, że wymogi zatrudniania doświadczonych naukowców nadal mocno ograniczają ich zatrudnianie.
Uważamy, że polski system naukowy powinien dopuszczać alternatywną do kierowniczej ścieżkę kariery naukowej odpowiadającej pozycji Starszego Badacza, która jest konieczna dla prawidłowego funkcjonowania grup badawczych i sprawnej realizacji projektów naukowych. Ponadto doświadczeni badacze wspierają liderów grup, przeciążonych często dydaktyką czy sprawami administracyjnymi, w kierowaniu projektami, a także, co niezwykle ważne, w kształceniu młodych, mniej doświadczonych kadr – czytamy w najnowszym liście adresowanym do Rady NCN.
Aby w większym stopniu umożliwić doświadczonym naukowcom dostęp do pracy, do której posiadają odpowiednie kwalifikacje, autorzy listu proponują zmianę zasad zatrudniania na stanowisku Starszego Badacza w konkursach OPUS i MAESTRO. Jak podkreślają, nowe wymogi przygotowali w oparciu o zalecenia Komisji Europejskiej z 11 marca 2005 r. w sprawie Europejskiej Karty Naukowca oraz Kodeksu Postępowania przy rekrutacji pracowników naukowych.
Jako podstawowy warunek stawiają wyłanianie Starszych Badaczy w otwartym konkursie. W ich ocenie umożliwi to i zwiększy mobilność międzyinstytucjonalną doświadczonych naukowców. Ponadto inicjatorzy listu chcą, by wynagrodzenie etatowe dla Starszego Badacza było w pełni finansowane przez NCN, podobnie jak to jest w przypadku stanowiska typu post-doc. Rocznie miałby on zarabiać 130 tys. złotych, a więc więcej niż post-doc, ale mniej niż kierownik grantu w konkursie SONATA.
Jedynie etatowe stanowisko Starszego Badacza w pełni finansowane przez NCN zachęci kierowników grantów do wprowadzenia tego stanowiska w projektach, podobnie jak to ma miejsce w przypadku stanowiska typu post-doc, a tym samym pozwoli zapobiec odpływowi z nauki wysoko wykwalifikowanych naukowców oraz dyskryminacji doświadczonych badaczy – napisano w liście.
Kolejny postulat dotyczy wymagań merytorycznych wobec Starszego Badacza. Te miałyby być określane przez kierownika grantu, który „najlepiej wie, jakie umiejętności i doświadczenie są potrzebne dla realizacji projektu i osiągnięcia doskonałości naukowej”. Listę zamyka propozycja zniesienia kryterium wymogu mobilności zagranicznej połączonego z arbitralnym wskazaniem długości jej trwania.
To dyskryminacja doświadczonych naukowców, gdyż nie mogą oni cofnąć czasu i wyjechać na staże zagraniczne, których nie odbyli wcześniej, a sytuacja życiowa, bytowa, zdrowotna czy rodzinna obecnie im na to nie pozwala. Kryterium to w szczególności dyskryminuje kobiety, dla których mobilność międzynarodowa bywa trudniejsza do osiągnięcia, utrudnia i opóźnia ono także podjęcie przez nie decyzji o posiadaniu potomstwa – argumentują autorzy petycji, wyrażając na koniec gotowość do dyskusji nad przedstawionymi zmianami.
Jak nas poinformowała Anna Korzekwa-Józefowicz, rzeczniczka Narodowego Centrum Nauki, list nie pozostanie bez odzewu.
Treść tej petycji jest nam znana. NCN nie pozostawia pytań czy sugestii bez odpowiedzi, dlatego Rada NCN na pewno w niedługim czasie odniesie się do tej kwestii – zapewnia Korzekwa-Józefowicz.
MK
List otwarty w sprawie zasad zatrudniania doświadczonych naukowców w grantach NCN