Prof. dr hab. Katarzyna Marciniak z Wydziału „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego otrzymała Proof of Concept Grant Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych. To drugi grant ERC otrzymany przez tę badaczkę, a pierwszy tej kategorii w polskiej humanistyce.
Granty Proof of Concept, o wartości 150 tys. euro, przyznawane są naukowcom, którzy w trakcie badań finansowanych w innych konkursach European Research Council (Starting, Consolidator, Advanced lub Synergy) uzyskali nieoczekiwane lub nowe możliwości dla zastosowań komercyjnych lub społecznych. Celem półtorarocznego grantu jest m.in. weryfikacja koncepcji badawczej oraz angażowanie partnerów zewnętrznych. W ramach przyznanych środków można sfinansować prace, których nie przewidziano w pierwotnym projekcie. Do tej pory w ręce polskich naukowców trafiły cztery granty Proof of Concept (dwa dla prof. Magdaleny Król – 2020 i 2022 r., po jednym dla dr. hab. Piotra Sankowskiego – 2015 i prof. Janusza Bujnickiego – 2012). Do tego elitarnego grona dołączyła właśnie prof. Katarzyna Marciniak z Wydziału „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego, która otrzymała finansowanie na projekt „The Modern Argonauts: A Multicultural Educational Programme Preparing Young People for Contemporary Challenges through an Innovative Use of Classical Mythology”. To pierwszy grant PoC w polskiej humanistyce.
Traktujemy antyk jako żywy element kultury współczesnej, ważny dla rozwoju tożsamości dzieci i młodzieży. Istotna jest w tym aspekcie zwłaszcza mitologia, która tworzy kod kulturowy, zrozumiały niemal na całym świecie. Ma to szczególne znaczenie dla edukacji, i właśnie ten wątek będziemy rozwijać w ramach realizacji grantu – mówi prof. Katarzyna Marciniak.
W efekcie powstanie międzynarodowy program edukacyjny przygotowujący młodzież szkolną do wyzwań współczesności poprzez nowatorskie wykorzystanie greckiej i rzymskiej mitologii. Program zostanie opracowany w postaci podręcznika w wolnym dostępie, z wersją interaktywną. W jego przygotowaniu będą uczestniczyli także eksperci z Europy, Afryki, Azji, obu Ameryk, Australii i Nowej Zelandii.
Podręcznik będzie miał formę gry: jego użytkownicy wcielą się we „Współczesnych Argonautów” i wyruszą na wyprawę, by odkrywać wspólne mityczne dziedzictwo – tłumaczy prof. Marciniak. – Uczniowie poznają źródła starożytne, ich recepcję w różnych kontekstach oraz wybrane wątki mitologiczne z innych kultur. Będą też zachęcani do działań twórczych – dodaje.
Drugi grant ERC
Środki umożliwią wykorzystanie potencjału społecznego badań przeprowadzonych w ramach projektu „Our Mythical Childhood… The Reception of Classical Antiquity in Children’s and Young Adults’ Culture in Response to Regional and Global Challenges”, na który prof. Katarzyna Marciniak otrzymała w 2015 roku swój pierwszy grant ERC – Consolidator (realizowany w latach 2016–2022).
Wartością dodaną tamtego grantu były materiały edukacyjne, które opracowaliśmy na podstawie naszych wyników naukowych. Materiały te zostały już przetestowane w takich przedsięwzięciach, jak warsztaty dla dzieci z sierocińca w Kamerunie, szkolenie dla pedagogów pracujących z młodzieżą z Ukrainy we Włoszech i zajęcia dla uczniów autystycznych w Wielkiej Brytanii – wyjaśnia laureatka. – W trakcie tych wszystkich wydarzeń poznaliśmy wspaniałych nauczycieli, którzy z wielką pasją starają się przygotować podopiecznych na wyzwania współczesnego świata. Antyk stanowi świetny instrument do tego celu, bo pytania, które stawiali starożytni, wciąż zachowują aktualność, a poczucie wspólnoty budowane przez mity jest źródłem nadziei na przyszłość. Grant Proof of Concept to szansa na rozwinięcie tej wizji.
Mitologia jako narzędzie dialogu
Opracowywany program skoncentruje się na edukacji w zakresie mitologii rozumianej jako narzędzie dialogu. Będzie skierowany przede wszystkim do licealistów, zachęcając młodych ludzi do samodzielnego poszukiwania wiedzy, uwrażliwiając ich na lokalne i globalne dziedzictwo oraz ucząc zasad komunikacji i szacunku dla różnych kultur. Z podręcznika będą mogli korzystać też uczestnicy Erasmus+ Pupil Mobility Programme. Wybrane sekcje mogą być także przydatne w realizacji działań prowadzonych przez muzea, uniwersytety dziecięce oraz ośrodki kształcenia nauczycieli.
Projekt ma charakter niekomercyjny – program zostanie opublikowany w wolnym dostępie. W testowaniu poszczególnych jednostek lekcyjnych wezmą udział szkoły w Polsce, Kamerunie, Niemczech, Wielkiej Brytanii i we Włoszech. Ze względu na potencjał społeczny projektu, poparcie dla niego wyraziły ważne instytucje zajmujące się badaniami i popularyzacją antyku, m.in. Fédération internationale des associations d’études classiques, Société Internationale des Amis de Cicéron i Cambridge School Classics Project. Rozpoczęcie projektu planowane jest na jesień tego roku.
Prof. Katarzyna Marciniak dołączyła do wąskiego grona polskich naukowców, którzy mają na swoim koncie więcej niż jeden grant European Research Council. Na liście tej widnieją nazwiska: prof. Magdaleny Król (1×StG, 2×PoC), dr. hab. Piotra Sankowskiego (StG, PoC, CoG), dr. hab. Artura Obłuskiego (StG, CoG), prof. Grzegorza Pietrzyńskiego (AdG, SyG), prof. Justyny Olko (StG, CoG), prof. Janusza Bujnickiego (StG, PoC), prof. Mikołaja Bojańczyka (StG, CoG) i prof. Stefana Dziembowskiego (StG, AdG). W sumie do naszego kraju trafiło już 70 grantów ERC wszystkich kategorii, w tym 41 Starting Grants, 14 Consolidator Grants, 9 Advanced Grants, 5 Proof of Concept Grants i 1 Synergy Grant. Wśród ponad dwudziestu polskich jednostek, w których są lub były realizowane te prestiżowe granty, prym wiedzie Uniwersytet Warszawski (łącznie z najnowszym już 28 grantów).
MK, źródło: UW