Dr hab. Piotr Rzymski z Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu zdobył nagrodę główną w konkursie Popularyzator Nauki 2021. Doceniono go za zaangażowanie w popularyzację wiedzy medycznej w odpowiedzi na pandemię COVID-19.
Do 17. edycji konkursu napłynęło blisko 80 regulaminowych zgłoszeń. Kapituła konkursowa pierwszego stopnia wyłoniła 23 finalistów. Następnie kapituła konkursowa drugiego stopnia pod kierunkiem wiceprezesa Europejskiej Akademii Nauk i Sztuki, wieloletniego prezesa PAN prof. Michała Kleibera – jednego z inicjatorów konkursu – wskazała ostatecznych zwycięzców.
Nagrodę główną otrzymał dr hab. Piotr Rzymski, którego jury doceniło za przystępne wyjaśnianie Polakom treści publikacji naukowych dotyczących SARS-CoV-2. Laureat napisał 90 artykułów w „Polityce”, a od marca 2020 r. udzielił ponad 700 wypowiedzi dla mediów. Jest jednym z inicjatorów projektu Nauka przeciw Pandemii. Naukę popularyzuje od kilku lat.
Żyjemy w społeczeństwie, które każdego dnia jest beneficjentem osiągnięć nauki, a w tak bardzo ograniczonym stopniu zdaje sobie z tego sprawę. (…) Żyjemy w społeczeństwie, w którym niektórzy z plucia na naukę czynią cnotę, a inni intencjonalnie ją ignorują dla własnego ekonomicznego czy politycznego kapitału – powiedział odbierając nagrodę.
W jego ocenie edukacja zbyt długo stawiała przede wszystkim na to, by traktować człowieka, jak naczynie do którego trzeba wlać jak największą objętość wiedzy, a za mało stawiała akcentu na to, by kształtować umiejętność krytycznego myślenia, poszukiwania wiarygodnych źródeł informacji, rozpoznawania tych fałszywych i zrozumienia tego, jak działa nauka.
Popularyzacja nauki dziś to m.in. ograniczanie tragicznych skutków tych zaniedbań. Popularyzacja nauki z jednej strony ma faktycznie dostarczać informacji sprawdzonych, rzetelnych, wiarygodnych (…), ale ma być podana w ten sposób przystępny dla wszystkich, a z drugiej strony ma uczyć, jak wykorzystać te informacje, by podejmować dobre decyzje (…). A zatem popularyzacja nauki to nie nagrody, prestiż, sława, medialność. Popularyzacja nauki to lepsze dziś i spokojniejsze jutro – dodał dr hab. Piotr Rzymski.
W kategorii Naukowiec laureatem została dr Anna Łosiak z Instytutu Nauk Geologicznych PAN. Jury doceniło to, że z pasją i w ciekawy sposób popularyzuje niezbyt dobrze znaną dziedzinę – geologię i związaną z tym wiedzę o planetach.
W kategorii Animator nagrodzono Adama Zbyryta. Uznano, że ciekawie i zrozumiale dla każdego omawia najnowsze wyniki badań, nie tylko dotyczących ptaków. Naukę popularyzował najpierw jako osoba związana z organizacją pozarządową PTOP, a obecnie – z uczelnią.
W kategorii Zespół laureatem została 3LAB – pracownia III LO w Gdyni. Pracownia to edukacyjny ekosystem, którego uczestnicy dzielą się wiedzą, czasem i umiejętnościami. Prowadzą szeroką i wszechstronną działalność, m.in. działają w obszarach medycznych, kosmicznych, polarnych, inżynieryjnych, najnowszych technologii.
Centrum Popularyzacji Politechniki Śląskiej w Gliwicach nagrodzono w kategorii Instytucja. Centrum działa na wielu płaszczyznach i dociera do osób w różnym wieku. Bierze udział w licznych przedsięwzięciach, oferuje uniwersalne zajęcia, osadzając je w środowisku lokalnym i w regionie – i wciąż szuka nowych form aktywności.
W kategorii Media laureatem został dr Łukasz Lamża. Prowadzi zajęcia w przedszkolach i na Uniwersytetach Trzeciego Wieku. Realizuje ciekawe projekty, wokół których zgromadził stałych odbiorców, np. cykl „Czytamy Naturę” i „W poszukiwaniu czasu”. Pisze książki. Współpracuje z dużymi instytucjami i lokalnymi zapaleńcami.
Przyznano też wyróżnienia: dla twórców projektu Nauka.To Lubię i dla twórców Ligi Matematycznej im. Zdzisława Matuskiego.
Ponadto redakcja serwisu Nauka w Polsce – PAP w głosowaniu pozaregulaminowym zdecydowała o przyznaniu Nagrody im. red. Tomasza Trzcińskiego za wzorcową politykę informacyjną. Otrzymała ją Dominika Wojtysiak- Łańska z Zespołu ds. Promocji i Współpracy Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.
Gratulując zwycięzcom, szef gabinetu politycznego ministra w Ministerstwie Edukacji i Nauki Radosław Brzózka, powiedział, że ich dokonania są tym większe w związku z pandemią koronawirusa.
Pandemia okazała się dodatkowym impulsem (…) do tego, aby jeszcze w nowy sposób podjąć to wyzwanie popularyzowanie wiedzy, rozwiewania tego, co jest jej przeciwieństwem, a więc mitów, różnych wizji oderwanych od rzeczywistości, którą nauka przecież rzetelnie zawsze stara się badać i przybliżać i upowszechniać – podkreślił, życząc popularyzatorom, aby mieli sporo energii w kolejnym roku.
Odbywający się od 2005 r. konkurs Popularyzator Nauki organizowany jest przez serwis Nauka w Polsce Polskiej Agencji Prasowej we współpracy z Ministerstwem Edukacji i Nauki. To najstarszy i najbardziej prestiżowy w Polsce konkurs honorujący naukowców, ludzi mediów, instytucje oraz społeczników, których pasją jest dzielenie się wiedzą i odsłanianie tajemnic współczesnej nauki osobom niezwiązanym ze środowiskiem akademickim. W 2015 roku statuetkę otrzymał także miesięcznik „Forum Akademickie”.
MK, źródło: PAP