Sześć utalentowanych badaczek otrzymało stypendia L’Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki. Laureatki prowadzą nowatorskie badania w dziedzinie nauk o życiu, poszukując skutecznych metod walki z często nieuleczalnymi chorobami.
W XXI edycji do Programu L’Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki zgłoszono 132 kandydatki. Dokonując wyboru, jury pod przewodnictwem prof. dr hab. Ewy Łojkowskiej wzięło pod uwagę dorobek naukowy, doświadczenie oraz możliwe praktyczne wykorzystanie badań w przyszłości. Stypendia zostały przyznane w trzech kategoriach.
W kategorii magisterskiej (stypendium w wys. 20 tys. zł):
Chce poznać molekularne mechanizmy dające klonalną przewagę przedbiałaczkowym komórkom HSCs w niszy hematopoetycznej oraz wyjaśnić ich udział w transformacji nowotworowej i wznowie choroby. Jej celem jest opracowanie lepszych strategii leczenia dla dzieci ze zdiagnozowaną ostrą białaczką. W projekcie licencjackim badała heterogenność komórek śródbłonkowych szpiku kostnego. Uzyskane wyniki pozwoliły na opracowanie kolejnego projektu badań, na który uzyskała dofinansowanie w ramach programu Diamentowy Grant przyznanego przez Ministerstwo Edukacji i Nauki. Podczas studiów otrzymała stypendium rektora dla najlepszych studentów oraz ministra za wybitne osiągnięcia naukowe. Odbyła staż na University of Graz.
W kategorii doktoranckiej (30 tys. zł):
Zajmuje się zastosowaniem technologii CRISPR-Cas w eksperymentalnej terapii chorób poliglutaminowych – chorób genetycznych, które prowadzą do obumierania komórek w mózgu. System CRISPR-Cas9 to molekularne nożyczki, które wykonują cięcia w określonym miejscu w genomie. Dzięki tej zdolności ta metoda jest stosowana np. przy tworzeniu nowych modeli komórkowych i zwierzęcych oraz w terapii chorób genetycznych. Laureatka ukończyła analitykę medyczną na Uniwersytecie Medycznym w Białymstoku, jest doktorantką w Instytucie Chemii Bioorganicznej PAN. Została nagrodzona przez Komitet Biotechnologii PAN im. Wacława Szybalskiego za najlepszą pracę eksperymentalną wykonaną w polskim laboratorium w 2018 roku oraz Poznański Oddział PAN za najlepszą oryginalną pracę twórczą z obszaru nauk biologicznych i rolniczych. Jest także laureatką grantu ETIUDA 8, w ramach którego odbyła półroczny staż naukowy na Politechnice Federalnej w Zurychu.
Jej badania koncentrują się na poznaniu kompozycji komórek odpornościowych infiltrujących glejaki. Określenie specjalistycznych funkcji poszczególnych podtypów, pomoże zidentyfikować fenotyp szczególnie istotny w supresji odpowiedzi immunologicznej. Komórki odpornościowe gromadzące się w guzie są różnorodne, a uchwycenie poszczególnych populacji klasycznymi metodami nie jest możliwe. Jest absolwentką biotechnologii Politechniki Łódzkiej. Studiowała neurobiologię na Vrije Universiteit w Amsterdamie oraz Charite Universitätsmedizin w Berlinie. Podczas studiów doktoranckich skupia się na immunopatologii guzów mózgu – glejaków, w których komórki odpornościowe wspierają wzrost guza zamiast mu przeciwdziałać. Wdrożona z jej udziałem nowatorska metoda sekwencjonowania pojedynczej komórki scRNA-seq, pozwoliła na scharakteryzowanie różnych rodzajów komórek naciekających guz. Od roku 2019 jest kierownikiem grantu PRELUDIUM.
W kategorii habilitacyjnej (35 tys. zł):
Wraz z zespołem odkryła, że protoporfiryna kobaltu wywołuje zwiększoną produkcję G-CSF, co, podobnie jak podanie rekombinowanego G-CSF, powoduje mobilizację komórek ze szpiku kostnego do krwi. Stara się określić, jaki jest mechanizm działania protoporfiryny kobaltu oraz czy komórki mobilizowane za pomocą protoporfiryny kobaltu, mogą lepiej spełniać swoje funkcje niż komórki mobilizowane przy pomocy G-CSF. Jest absolwentką biotechnologii na UJ. Odbyła 6-miesięczny staż w ramach programu Socrates Erasmus do Laboratoire d’Immunology et d’Embryologie Moléculaires w Orleanie. Ukończyła podwójne francusko-polskie studia magisterskie, a następnie studia doktoranckie na WBBiB UJ. Po obronie doktoratu wyjechała na 2-letni staż podoktorski do laboratorium dr Eugene’a Butchera na Uniwersytecie Stanforda. Jest laureatką stypendium ministra nauki i szkolnictwa wyższego dla wybitnych młodych naukowców. Dzięki grantom Fundacji DKMS, Narodowego Centrum Nauki oraz Narodowego Centrum Badań i Rozwoju kontynuuje badania nad mobilizacją komórek szpiku kostnego.
Bada potencjalne kliniczne zastosowanie metylacji DNA we wczesnej diagnostyce i leczeniu pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów. Wyniki jej prac mogą wpłynąć na możliwość wczesnej diagnozy i wprowadzenia silnej interwencji terapeutycznej, zanim dojdzie do nieodwracalnych zmian strukturalnych w układzie mięśniowo-szkieletowym pacjentów cierpiących na choroby reumatyczne. Ukończyła biotechnologię na Uniwersytecie Warszawskim. Stypendystka Breast Cancer Appeal of Royal Victoria Infirmary w Medical School na Newcastle University w Wielkiej Brytanii. Odbyła dwa staże podoktorskie w Applied Immunobiology and Transplantation Research Group oraz w Musculoskeletal Research Group na Newcastle University. Laureatka wielu programów, w tym SKILLS-Mentoring (Fundacja na rzecz Nauki Polskiej), EMBO-STF (EMBL), Top 500 Innovators, stypendium dla młodych naukowców (MEiN) oraz uczestniczka grantów z JGW Patterson Foundation, Scleroderma Society, Biotechnology Young Entrepreneurs Scheme (Biotechnology YES), Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.
Ostatnie 5 lat poświęciła na intensywnie badanie procesu ferroptozy występującego m.in. w chorobach Parkinsona, nowotworach, astmie oraz w sepsie. Ferroptoza ma związek z gromadzeniem się dużej ilości nadtlenków lipidów, czyli procesem, w którym wolne rodniki „kradną” elektrony z lipidów, powodując uszkodzenie komórek. Są one produkowane przez lipooksygenazy. W 2017 roku opublikowała wraz ze współpracownikami pierwsze przełomowe wyniki wskazujące nieznane dotąd substraty i produkty tego procesu. W kolejnych latach, dzięki nowatorskiemu wykorzystaniu metod komputerowych, wniosła istotny wkład w zrozumienie jednego z najważniejszych procesów biologicznych – śmierci komórki. Jest absolwentką fizyki medycznej na UMK (z tytułem doktora biofizyki). Odbyła dwa staże naukowe, w tym w ramach stypendium SciexNMSch na École Polytechnique Fédérale de Lausanne w Szwajcarii, a także staż podoktorski w School of Medicine na uniwersytecie w Pittsburghu (USA). Jest polską kandydatką do międzynarodowej nagrody International Rising Talents, przyznawanej obiecującym kobietom nauki, które rozwijając swój potencjał i kontynuując badania, mają szansę zmienić świat.
Promocja osiągnięć kobiet nauki, zachęcenie ich do kontynuowania prac badawczych oraz udzielenie wsparcia finansowego – to główne założenia programu L’Oréal dla Kobiet i Nauki, realizowanego przez L’Oréal Polska we współpracy z Ministerstwem Edukacji i Nauki, Polskim Komitetem do spraw UNESCO oraz Polską Akademią Nauk. Polska edycja programu prowadzona jest od 2001 roku. Jego celem jest wsparcie badań kobiet-naukowców, które mimo dużego wkładu w rozwój nauki stanowią jedynie 30% wszystkich ludzi nauki. W dotychczasowych dwudziestu edycjach stypendia przyznano 111 wybitnym badaczkom pracującym w Polsce.
MK, źródło: L’Oréal