Prof. dr hab. Jacek Lipok, prorektor ds. nauki Uniwersytetu Opolskiego, został laureatem prestiżowej nagrody naukowej im. prof. Kazimierza Bartla. Odebrał ją 19 listopada podczas Święta Nauk Ścisłych w Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.
Nagroda im. prof. Kazimierza Bartla przyznawana jest za wybitne osiągnięcia w nauce. Ma na celu promowanie piękna nauk ścisłych. Ustanowiono ją przed pięcioma laty, a uroczystość wręczenia odbywa się co roku w ramach Dni Hoborskiego, jak potocznie określane jest Święto Nauk Ścisłych im. prof. Antoniego Hoborskiego. Laureatami zostają na zmianę matematycy, fizycy i chemicy, a więc przedstawiciele nauk będących też polem zainteresowania patrona nagrody. Dotychczas Medal im prof. Kazimierza Bartla odebrali: prof. Stefan Dziembowski, dr hab. Piotr Nowak, prof. Piotr Garstecki, dr hab. Piotr Lubiński, dr hab. Joanna Kulaga-Przymus.
W tym roku nagroda trafiła do chemika i biotechnologa prof. dr. hab. Jacka Lipoka, prorektor ds. nauki Uniwersytetu Opolskiego. Jest absolwentem Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu. Studia magisterskie na unikatowej specjalności agrobiochemia, na kierunku chemia, ukończył w 1988 roku, a rozprawę doktorską poświęconą relacjom pomiędzy owadami zasiedlającymi agrocenozy marchwi i występującymi tam roślinami obronił w roku 1995. Wyniki późniejszych badań nad przemianami ksenobiotyków fosfonoorganicznych w ekosystemach, szczególnie nad biotransformacjami tych substancji przez mikroorganizmy i mechanizmami tych procesów, stały się podstawą rozprawy habilitacyjnej (2011). Tytuł profesora tytularnego uzyskał w ubiegłym roku.
Jego obecne zainteresowania naukowe związane są z: oceną aktywności biologicznej naturalnych i syntetycznych związków chemicznych, ukierunkowaną biosyntezą modulatorów metabolizmu, w tym leków i natraceutyków oraz analizą przebiegu procesów biokatalitycznych. W swoich badaniach wykorzystuje metody spektroskopowe, szczególnie spektroskopię magnetycznego rezonansu jądrowego (NMR) i spektrometrię mas (MS), skojarzone z metodami chromatograficznymi oraz metody i techniki wywodzące się z nauk biologicznych.
Jest autorem i współautorem ponad 80 publikacji, 5 przyznanych patentów i ponad 180 wystąpień konferencyjnych. W czasie minionych dziesięciu lat zrealizował 7 projektów naukowo-badawczych finansowanych przez Narodowe Centrum Nauki lub Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (trzykrotnie kierował pracami zespołów). Członek Zespołu Analizy Farmaceutycznej, Biomedycznej i Produktów Naturalnych Komitetu Chemii Analitycznej Polskiej Akademii Nauk (2016–2018). Stypendysta Izby Rolniczej Nadrenii-Palatynatu (Uniwersytet w Bonn) i programu Erasmus (Uniwersytet w Ferrarze, Uniwersytet Katolicki w Gandawie).
W latach 2009–2018 był pięciokrotnie wyróżniany nagrodą rektora Uniwersytetu Opolskiego, w tym czterokrotnie za działalność naukową. Od lat angażuje się w działalność Polskiego Towarzystwa Chemicznego (od 2012 roku zasiada w Prezydium Zarządu Głównego).
Nagrodę wręczyli: Jerzy Poźniak – prezes Fundacji im. Prof. Kazimierza Bartla oraz prof. dr hab. inż. Jerzy Lis – rektor AGH. Fundacja powstała w 2008 roku z inicjatywy córki profesora, Cecylii Bartel. Za najważniejszy cel stawia sobie edukacyjne wsparcie polskich dzieci, młodzieży i studentów. Realizuje go poprzez fundowanie nagród i stypendiów dla najzdolniejszych (w tym dla młodzieży z rejonów zaniedbanych kulturowo), wyposażanie szkół w przedmioty niezbędne w nauce, jak również pogłębianie rozwoju intelektualno-artystycznego. Fundacja propaguje wiedzę historyczną, przybliżając postaci wielkich Polaków, pielęgnuje także pamięć o prof. Kazimierzu Bartlu – wybitnym polskim matematyku i rektorze Politechniki Lwowskiej, a także pośle na Sejm, pierwszym premierze Polski po przewrocie majowym, pełniącym tę funkcję w pięciu rządach Rzeczypospolitej. W latach 1919–1920 kierował Ministerstwem Kolei Żelaznych. Piastował także stanowisko wicepremiera i ministra wyznań i oświecenia publicznego w pierwszym rządzie Józefa Piłsudskiego. Był podpułkownikiem saperów Wojska Polskiego. Po zajęciu Lwowa przez Niemców został aresztowany przez Gestapo, a po trzech tygodniach rozstrzelany na rozkaz Heinricha Himmlera.
źródło: UO