W programie tegorocznej edycji Toruńskiego Festiwalu Nauki i Sztuki, której hasłem przewodnim są „Punkty zwrotne”, znalazło się ponad 130 imprez. Wydarzenie potrwa do 28 kwietnia. Patronem medialnym jest „Forum Akademickie”.
Toruński Festiwal Nauki i Sztuki odbywa się już po raz 23. Uniwersytet Mikołaja Kopernika razem z Urzędem Miasta Torunia oraz Towarzystwem Naukowym w Toruniu po raz kolejny przygotowały bogaty program. Udział we wszystkich festiwalowych imprezach jest bezpłatny.
Popularnonaukowe święto tradycyjnie już ma swój motyw bądź hasło przewodnie – nawiązujące do aktualnych tematów badawczych i wydarzeń na świecie. Tegorocznej edycji przyświecają „Punkty zwrotne”. Rok 2025 to szczególny czas z powodu kumulacji kilku ważnych rocznic, które świętuje toruński uniwersytet: to 40-lecie powstania Akademii Medycznej w Bydgoszczy i 20-lecie jej połączenia z UMK oraz powołania Collegium Medicum, a także 80-lecie uczelni.
Myśląc o punktach zwrotnych, organizatorzy Festiwalu skupili się także m.in. na granicznych datach i zdarzeniach – odkryciach, wynalazkach, nowych teoriach, istotnych wydarzeniach w biografiach naukowców i artystów. Pokażą zatem przełomowe momenty oraz kamienie milowe w nauce i sztuce, które wyznaczyły nowe podejścia i standardy.
Festiwal jest zlokalizowany w pięciu strefach Torunia: kampusie akademickim na Bielanach, Podgórzu, Starówce, Wydziale Sztuk Pięknych oraz w Centrum Nowoczesności „Młyn Wiedzy”. W ramach stref zaprezentowane zostaną bloki tematyczne – w każdym z nich znajdziemy imprezy powiązane poruszanymi zagadnieniami oraz formą.
W weekend będzie można wybrać się m.in. do Ratusza Staromiejskiego na serię wykładów dotyczących wielu różnych i ciekawych tematów badawczych, w tym nowinek medycznych. Sala Mieszczańska zamieni się w salę wykładową, gdzie naukowcy z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika – zarówno części toruńskiej, jak i Collegium Medicum – zabiorą słuchaczy w podróż przez kluczowe momenty w nauce i medycynie. Wstęp wolny bez zapisów. Wszystkie wykłady będą transmitowane na żywo na kanale YouTube UMK TV, a ich nagrania pozostaną dostępne także po zakończeniu Festiwalu.
Będzie też można zajrzeć do Muzeum Okręgowego i Muzeum Etnograficznego, które odpowiadają za blok „Muzealne tajemnice”. Tradycyjnie już za mocny festiwalowy akcent odpowiadają historycy, którzy przygotowali „Niezłą historię!”. W murach toruńskiego zamku założył swoje obozowisko oddział skonfederowanej szlachty. To wyjątkowa okazja, by przenieść się w realia XVII wieku i poznać bliżej tajemnice najbardziej uprzywilejowanej warstwy staropolskiego społeczeństwa. Na wszystkich chętnych śmiałków czekają ćwiczenia fechtunku i bitewnych umiejętności, szlachecka biesiada i wizyta w pracowni sarmackiego dziejopisarza. Będzie można przymierzyć kontusz i żupan, przyjrzeć się z bliska przedsejmikowym dysputom panów braci, a także doświadczyć surowego oblicza pańskiego sądu i przejść lekcję manier właściwych dla osób szlachetnie urodzonych.
Impreza odbędzie się w niedzielę 27 kwietnia w godz. 12–15 w ruinach zamku krzyżackiego w Toruniu (ul. Przedzamcze 3). Wstęp wolny bez zapisów.
Tego samego dnia w godz. 12–18 w sercu toruńskiej Starówki będzie można odwiedzić namiot popularnonaukowy, w którym nie zabraknie atrakcji dla odbiorców z wszystkich grup wiekowych: będzie można m.in. poznać piękno i moc kamieni szlachetnych, a także zajrzeć za kulisy budowy robotów, urządzeń technologicznych i innowacyjnych rozwiązań. Wydarzenie ma charakter ciągły, co znaczy, że można do niego dołączyć w dowolnym momencie.
Niedziela ciekawie zapowiada się też w Centrum Nowoczesności „Młyn Wiedzy”. Tym razem będzie się można dowiedzieć, nad czym pracują współcześni naukowcy. Na uczestników czekają stanowiska z ciekawymi warsztatami i pokazami. Ponadto będzie można zapoznać się z przełomowymi wynalazkami i ideami z wieków poprzednich, które także i teraz mają ogromne znaczenie dla świata.
Matematyka jest wszędzie wokół nas – postarają się dowieść badacze i badaczki z Wydziału Matematyki i Informatyki. Festiwalowiczów wprowadzą w świat matematycznych gier, zadań i zagadek. Pokażą, że matematyka rzeczywiście zasługuje na miano królowej nauk. Ciekawie zapowiada się również wycieczka do obserwatorium astronomicznego w podtoruńskich Piwnicach. Zaplanowano tam spacer po urokliwym parku oraz zwiedzanie dwóch części obserwatorium: optycznej oraz radiowej. W pierwszej z nich znajdziemy m.in. historyczny astrograf Drapera oraz największy w Polsce teleskop optyczny o średnicy lustra 90 cm. Część radiowa obserwatorium to przede wszystkim majestatyczny, największy w Polsce, radioteleskop RT-4 Kopernik o średnicy czaszy 32 m.
Nie mniej interesująco zapowiadają się imprezy, głównie warsztatowe, prowadzone przez artystów, konserwatorów i teoretyków sztuki. W pracowniach i salach wykładowych Wydziału Sztuk Pięknych przybliżą uczestnikom wiele wymiarów sztuki, uwrażliwią na dzieła, a także rozwiną umiejętności artystyczne i wyobraźnię.
W ostatni dzień Festiwalu najwięcej będzie działo się w miasteczku akademickim. Naukowcy, doktoranci i studenci przygotowali całą serię wykładów, pokazów i warsztatów, podczas których zaprezentują niemal wszystkie dziedziny naukowe. Imprezą zamknięcia będzie wystawa oraz pokaz filmu „Chłopi”. O godz. 17:30 w Galerii Dworzec Zachodni w Akademickim Centrum Kultury i Sztuki „Od Nowa” będzie można obejrzeć malarskie kadry i jeszcze pełniej kontemplować film wykonany techniką animacji malarskiej. Autorkami obrazów utrzymanych w estetyce polskich malarzy XIX i XX wieku, na podstawie których powstał obsypany nagrodami film, są absolwentki Wydziału Sztuk Pięknych UMK: Dominika Andrzejewska, Karolina Belczyk-Behrendt, Maria Kola, Nina Drab i Aleksandra Młynarska.
Żaneta Kopczyńska