Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar poprosił prezydenta Andrzeja Dudę o stanowisko w sprawie opóźnień w nadawaniu tytułów naukowych niektórym kandydatom. Od dłuższego czasu na decyzję oczekują m.in. dr hab. Michał Bilewicz i dr hab. Walter Żelazny.
W liście do prezydenta RPO odwołuje się do doniesień medialnych, w których zasugerowano, że opóźnienia w nadawaniu tytułu profesora mogą mieć związek zarówno z wątpliwościami dotyczącymi problematyki, będącej przedmiotem pracy naukowej kandydatów (m.in. badania nad antysemityzmem), jak i działalnością pozanaukową (zaangażowanie w działalność Komitetu Obrony Demokracji). Chodzi m.in. o dr. hab. Michała Bilewicza, prof. Uniwersytetu Warszawskiego, który oczekuje na decyzję od niespełna roku, oraz dr. hab. Waltera Żelaznego, prof. Uniwersytetu w Białymstoku (oczekuje na decyzję od niespełna dwóch lat).
W swoim wystąpieniu Adam Bodnar podnosi, że zgodnie ustawą z 2003 roku o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki tytuł profesora nadaje Prezydent RP na podstawie wniosku Centralnej Komisji. Ustawa nie przewiduje merytorycznego badania wniosku przez głowę państwa. Ocena dorobku kandydata do tytułu profesora odbywa się bowiem na etapie poprzedzającym jego decyzję. Tylko w wyjątkowej sytuacji – możliwości naruszenia praw autorskich przez kandydata do tytułu profesora – ustawa przewiduje możliwość zwrócenia się przez Prezydenta RP do Centralnej Komisji o dołączenie do wniosku opinii komisji ds. etyki w nauce przy Polskiej Akademii Nauk. Tym samym wątpliwości dotyczące wybranego przez kandydata do tytułu obszaru badań czy jego działalność publiczna, nie podlegają weryfikacji przez Prezydenta RP.
Rzecznik dodaje, że procedura nadawania tytułu profesora została ukształtowana tak, aby umożliwić rzetelną ocenę dorobku kandydata przez przedstawicieli środowiska naukowego, czyli osoby mające wiedzę i doświadczenie. W jego ocenie, wobec braku podstaw prawnych do dodatkowej weryfikacji i oceny kandydatów do tytułu przez Prezydenta, nadawanie tytułów odbywać się powinno według kolejności napływających wniosków. Sprzyjałoby to transparentności procedury i budziło zaufanie kandydatów, że czynniki pozamerytoryczne nie będą miały wpływu na uzyskanie tytułu.
MK, źródło: RPO
Wystąpienie RPO do prezydenta Andrzeja Dudy w sprawie nadawania tytułów naukowych