O wycofanie z dalszego procedowania projektu ustawy o Akademii Kopernikańskiej zaapelowało Towarzystwo Naukowe Warszawskie.
Na początku marca prezydent Andrzej Duda w ramach inicjatywy ustawodawczej skierował do Sejmu projekt ustawy zakładający powołanie Akademii Kopernikańskiej. Jak zaznaczył, nowa instytucja ma służyć wzmocnieniu polskiej kadry akademickiej. O wycofanie projektu z dalszego procedowania zaapelowało Towarzystwo Naukowe Warszawskie, skupiające blisko pół tysiąca uczonych stołecznego środowiska akademickiego.
Jak napisali jego członkowie, TNW „jest szczególnie uczulone na wszelkie działania władzy centralnej w sposób istotny zmieniające uzgodnione i zaakceptowane reguły organizacji i finansowania badań naukowych w kraju”. Przypominają, że marginalizowanie i niedofinansowanie tego obszaru jest jednym z kluczowych powodów dramatycznego zubożenia kadrowego sektora B+R w Polsce. Tymczasem, by zbliżyć się do poziomu rozwiniętych krajów UE, konieczne jest pozyskanie kilkudziesięciu tysięcy wysoko kwalifikowanych pracowników naukowo-badawczych. Jednak, zamiast poważnej debaty i opracowania strategii w tym zakresie, zdaniem TNW wiele czasu i energii poświęca się na przedsięwzięcia o charakterze organizacyjnym i czysto biurokratycznym.
Niestety, w ten nurt działań pozornych, de facto dezorganizujących i wprowadzających niepotrzebne napięcia w środowisku akademickim, wpisuje się projekt ustawy o Akademii Kopernikańskiej – czytamy w stanowisku Towarzystwa.
Pretekstem do jego złożenia jest przypadająca w przyszłym roku 550 rocznica urodzin Mikołaja Kopernika. Dodatkowo inicjatywa uzasadniana jest chęcią podniesienia poziomu i prestiżu polskiej nauki w świecie. Celem do tego ma być utworzenie nowej Międzynarodowej Akademii Kopernikańskiej oraz nowej szkoły wyższej i centrum badawczego.
Pozwalamy sobie zwrócić uwagę, że prestiż w nauce bierze się z wieloletniego wysiłku naukowców, a nie jakichkolwiek dekretów i arbitralnych mianowań, zwłaszcza bezpośrednio pochodzących od aktualnych organów władzy państwowej. Proponowany tryb tworzenia tej Akademii jest ewidentnym zaprzeczeniem tej prostej i obowiązującej od setek lat reguły, dzięki której nauka jest jednym z największych osiągnięć cywilizacji gwarantujących nie tylko postęp, ale i zdrowie społeczeństw, co w bezprecedensowy sposób pokazała ogólnoświatowa walka z pandemią – napisano w apelu TNW.
Jego autorzy wyrażają wątpliwości, czy utworzenie Szkoły Głównej Mikołaja Kopernika doprowadzi do powstania w kraju nowej prestiżowej uczelni, dziwią się wyodrębnieniu astronomii z nauk matematyczno-przyrodniczych w nazwie jednej z sześciu izb Międzynarodowej Akademii Kopernikańskiej, wreszcie przekonują, że nie jest konieczne tworzenie osobnych i kosztownych bytów organizacyjnych do przyznawania Nagród Kopernikańskich. Zdaniem członków TNW, tworzeniu nowych instytucji musi towarzyszyć poważny namysł i spojrzenie na całość sektora w kontekście strategicznych potrzeb kraju.
Utworzenie Polskiej Akademii Nauk na bazie Polskiej Akademii Umiejętności i naszego Towarzystwa Naukowego Warszawskiego były poprzedzone poważną refleksją i towarzyszyło temu zaangażowanie najwybitniejszych uczonych polskich owego czasu. I dlatego PAN, a w szczególności instytuty naukowe PAN, przetrwały próbę czasu i są jednym z uznawanych w świecie i kraju fundamentów nauki w Polsce – podkreślono w stanowisku, apelując jednocześnie o odstąpienie od dalszego procedowania projektu ustawy.
Towarzystwo Naukowe Warszawskie to jedno z najstarszych polskich towarzystw naukowych, sięgające korzeniami początku XIX wieku. Obecnie skupia blisko 450 najwybitniejszych uczonych, głównie z warszawskiego środowiska naukowego. Celem TNW jest popieranie i rozwijanie badań naukowych we wszystkich dziedzinach wiedzy, przez organizowanie zebrań naukowych, wykładów i odczytów, a także ogłaszanie konkursów na prace naukowe i przyznawanie nagród i prowadzenie działalności wydawniczej. Na czele Towarzystwa stoi prof. Jerzy M. Langer.
MK
Apel o wycofanie projektu ustawy o Narodowym Programie Kopernikańskim