Prof. Przemysław Wiszewski, który na skutek decyzji o wygaśnięciu mandatu rektora Uniwersytetu Wrocławskiego musiał ustąpić ze stanowiska, zapowiedział start w przedterminowych wyborach. Ich termin nie został jeszcze wyznaczony.
Wygaśnięcie mandatu rektora Uniwersytetu Wrocławskiego stwierdził 9 marca minister edukacji i nauki. To reakcja na skargę Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” UWr, jaka 13 grudnia 2021 r. wpłynęła do resortu. Związkowcy zarzucili prof. Wiszewskiemu, że w 2020 roku bez zgody rady uczelni wykonał trzy umowy cywilnoprawne, za które otrzymał wynagrodzenie. Tym warunkuje dodatkowe zarobki rektora ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Brak zgody skutkuje obligatoryjnym wygaszeniem mandatu. Na podstawie tej przesłanki Przemysław Czarnek stwierdził jedynie wystąpienie określonego faktu.
Od stycznia 2020 r. do listopada 2021 r. uczelnia zawarła z rektorem w sumie 12 umów zlecenia bądź o dzieło o łącznej wartości 152,5 tys. zł. Dotyczyły prac związanych z leksykonem tematycznym, redakcji merytorycznej artykułów anglojęzycznych do publikacji oraz przygotowania wstępów do dwóch anglojęzycznych książek, wstępów do poszczególnych części jednej z nich i podsumowania projektu w przypadku drugiej. Sprawa zgłoszona przez związkowców dotyczyła tylko trzech umów (o łącznej wartości 51,6 tys. zł), jako że od lutego 2021 r., po stosownej uchwale rady uczelni, rektor miał już zgodę na wykonywanie dodatkowego zajęcia zarobkowego.
Minister podkreślił w swojej decyzji, że zgoda nie obejmuje zadań, których wykonywanie zakończyło się przed jej uzyskaniem. Przypomniał, że celem art. 125 ust. 4 PWSN było „ograniczenie aktywności rektora mogącej zagrozić efektywnemu wykonywaniu jego obowiązków związanych z kierowaniem uczelnią – przez kontrolę takiej aktywności”. To oznacza, że Rada UWr powinna zawczasu wiedzieć o dodatkowych zajęciach i wyrazić na nie zgodę przed ich podjęciem. Tylko w takiej sytuacji można mówić o zrealizowaniu wymogu wynikającego z ustawy. Szef MEiN wyjaśnił też, że pojęcie „dodatkowego zajęcia zarobkowego” nie ogranicza się jedynie do dodatkowego zatrudnienia, ale „oznacza wykonywanie przez rektora uczelni publicznej dodatkowej czynności w jakiejkolwiek formie, która wiąże się z zarobkiem”. Zatem zarówno wykładnia językowa, jak i celowościowa oraz systemowa przesądziły – w ocenie ministra – o wygaśnięciu mandatu, który to fakt zobligowany był on stwierdzić.
Z interpretacją tą nie zgadza się prof. Wiszewski. W wydanym oświadczeniu uznał decyzję za wadliwą prawnie – czego, jak zapowiedział, ma dowodzić w sądzie – oraz „głęboko szkodliwą społecznie”. Na swoim blogu dodał, że jeśli elektorzy wskażą go jako kandydata, zamierza stanąć w wyborcze szranki.
Obiecałem mojej wspólnocie szereg zmian wzmacniających naszą uczelnię, wprowadzić ją mocniej w świat międzynarodowej akademii, unowocześnić jej funkcjonowanie administracyjne i zadbać o szczególne wsparcie dla pracowników i studentów oddanych pracy naukowej i dydaktycznej. Wszystko to zostało gwałtownie przerwane, zanim przyniosło owoce, w środku najgłębszego od 1989 r. kryzysu (…) Warto walczyć, bo przegrywa nie ten, kto pada na arenie, ale ten, kto boi się na nią wejść – napisał na blogu prof. Wiszewski.
O ponowne rozpatrzenie decyzji o wygaśnięciu mandatu rektora zwróciła się do ministra Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich. Z kolei rektorzy skupieni w Konferencji Rektorów Uniwersytetów Polskich decyzję uznali za wyjątkowo drastyczną, niezrozumiałą i budzącą sprzeciw. Zaniepokojenie „poważnymi konsekwencjami zaistniałej sytuacji dla całego wrocławskiego środowiska akademickiego” wyraziło Kolegium Rektorów Uczelni Wrocławia i Opola. Senat UWr w specjalnej uchwale określił decyzję ministra pogwałceniem autonomii Uniwersytetu Wrocławskiego
Termin przedterminowych wyborów, których zwycięzca dokończy kadencję 2020–2024, nie został jeszcze ustalony. Do czasu ich rozstrzygnięcia obowiązki rektora Uniwersytetu Wrocławskiego pełni – zgodnie ze statutem uczelni – najstarszy wiekiem członek Senatu. Jest nim prof. Jan Sobczyk, specjalista w dziedzinie fizyki cząstek elementarnych, członek międzynarodowej grupy doświadczalnej T2K i kierownik Zakładu Fizyki Neutrin UWr.
MK