Jeszcze jeden osobnik i byłby okrągły tysiąc. Studenci z Koła Naukowego Biologów Uniwersytetu w Białymstoku zaobrączkowali najwięcej ptaków podczas zakończonego właśnie sezonu ogólnopolskiej Akcji Karmnik. Do ich sieci trafiły też rekordowe liczby przedstawicieli kilku gatunków.
Odłowy rozpoczęły się 4 grudnia, a zakończyły w ostatni weekend lutego. Były prowadzone w tych samych terminach w 20 miejscach w Polsce. Jak co roku swoje karmniki przygotowali żacy z Wydziału Biologii Uniwersytetu w Białymstoku. Ptaki były dokarmiane regularnie, a w co drugą sobotę przy karmnikach studenci rozstawiali sieci ornitologiczne. Wpadło w nie w sumie 1318 osobników, z których 999 nie miało jeszcze obrączek – zostały więc zaobrączkowane. Kolejnych 319 odłowów to tzw. retrapy i kontrole, czyli ptaki, które miały już obrączki założone wcześniej przy studenckich karmnikach lub w innych miejscach.
Duża liczba ptaków, które odławiamy w sąsiedztwie kampusu UwB, może mieć dwie przyczyny. Po pierwsze, niedaleko są pozostałości po dawnych ogródkach działkowych, a także duże, nadal użytkowane ogrody działkowe. W obu tych miejscach ptaki mogą znaleźć sporo pożywienia oraz odpocząć podczas migracji. Po drugie, z powodu łagodnej zimy dochodzi do pewnych zaburzeń w migracjach ptaków. Brak stałej i grubej pokrywy śnieżnej nie zmusza ich do dalekiej wędrówki na zimowiska. A obszary miejskie (chociażby z powodu wspomnianych wcześniej działek i przydomowych ogrodów) są atrakcyjnym żerowiskami. W miastach jest również nieco cieplej niż na otaczających je terenach – to tzw. efekt miejskiej wyspy ciepła. Skoro ptaki potrafią przetrwać w tych warunkach, długa i niebezpieczna wędrówka na południe czy zachód Europy może okazać się dla niektórych gatunków zbędna – komentuje dr Krzysztof Deoniziak, opiekun sekcji ornitologicznej Koła Naukowego Biologów UwB.
Ze statystyki akcji wynika, że w studenckie sieci złapały się osobniki z 14 gatunków. W tym sezonie najwięcej zostało zaobrączkowanych bogatek (387) oraz czyży (273), przy czym w przypadku tych drugich odłowy w Białymstoku okazały się rekordowe w skali kraju. Na trzecim miejscu były dzwońce (136), a za nimi grubodzioby (116) – oba gatunki nie złapały się tak licznie w żadnym innym miejscu w Polsce.
Niektóre ptaki odwiedzają karmniki przy kampusie UwB regularnie. Przykładem może być bogatka, która została tu zaobrączkowana w 2017 roku i od tamtej pory została dołowiona już pięciokrotnie, albo dzięcioł duży – zaobrączkowany w 2016, a potem odłowiony też rok i pięć lat później.
W nasze sieci w tym sezonie wpadały również ciekawe, rzadko odławiane gatunki. Np. dwie czeczotki, które nie złapały się nigdzie indziej w Polsce, dzięcioł średni, krogulec. Były też cztery zięby – ptaki, które jeszcze kilka lat temu raczej odlatywały na południe. Teraz obserwujemy je u nas zimą i odławiamy coraz częściej, co pokazuje zachodzące zmiany klimatyczne – relacjonuje Anna Winiewicz, prezes Koła Naukowego Biologów UwB.
Podczas Akcji Karmnik jej uczestnicy nie tylko obrączkują ptaki pod okiem licencjonowanych obrączkarzy, ale także je mierzą i opisują. W ten sposób gromadzone są dane, które pozwalają na określenie składu gatunkowego oraz liczebności ptaków korzystających z karmników w różnych częściach Polski. Zebrane dane ornitologiczne trafią do Stacji Ornitologicznej Muzeum i Instytutu Zoologii PAN w Gdańsku, która pełni rolę krajowej centrali obrączkowania ptaków.
Akcję finansowo wspiera dziekan Wydziału Biologii oraz Parlament Studentów UwB.
Katarzyna Dziedzik, źródło: UwB