Katedra Chemii Nieorganicznej i Analitycznej Politechniki Rzeszowskiej wzbogaciła się o spektrometr masowy typu QToF z zestawem UHPLC. Urządzenie służy m.in. do analiz jakościowych i ilościowych w obszarze chemii, biochemii, biotechnologii, kryminalistyki, farmacji i nauk o żywności.
Nowe aparatura, jedyna o takich możliwościach na Podkarpaciu, kosztowała blisko 1,8 mln zł i została zakupiona ze środków uczelni. Program zakupu unikatowej aparatury badawczej został uruchomiony na Politechnice Rzeszowskiej w grudniu 2020 r. Jego celem jest nabycie nowoczesnych urządzeń badawczych przeznaczonych do prowadzenia badań naukowych na światowym poziomie oraz do realizacji zaawansowanych prac na rzecz otoczenia gospodarczego. Na realizację programu władze uczelni przeznaczyły ponad 16 mln zł z bonu obligacyjnego otrzymanego z Ministerstwa Edukacji i Nauki. Propozycje zakupów zostały złożone z sześciu wydziałów uczelni. Spektrometr jest pierwszym zrealizowanym zakupem. Wzbogaci Katedrę Chemii Nieorganicznej i Analitycznej na Wydziale Chemicznym, kierowaną przez prof. dr. hab. inż. Tomasza Rumana.
Najważniejsze cechy pozyskanego zestawu to: źródło jonów ESI, analizator kwadrupolowy do selekcji jonów pracujący w zakresie do 3000 m/z, analizator reflektronowy typu ToF pracujący w zakresie od 20 do 40.000 m/z i rozdzielczości min. 60.000 FWHM przy pełnej prędkości pomiarowej. Dokładność wyznaczania m/z (‘masy’) według deklaracji producenta powinna być lepsza niż 0,8 ppm dla widm z kalibracją wewnętrzną. W zestawie znajduje się chromatograf cieczowy UHPLC z autosamplerem i termostatem. Zestaw obejmuje także pakiet oprogramowania do analiz przesiewowych i ilościowych z dedykowanymi bibliotekami zawierającymi około trzy tysiące pozycji dotyczących związków istotnych w analizach m.in. żywności, środowiskowych, weterynarii, toksykologii i kryminalistce.
Przykładowe zastosowania zestawu badawczego to badania leków – określanie czystości, poziomu zanieczyszczeń, identyfikacja nieznanych związków, badania żywności i suplementów diety na zawartość np. pestycydów, toksyn czy związków pochodzenia naturalnego, potwierdzenie autentyczności i pochodzenia żywności, badania produktów syntez – identyfikacja nieznanych związków, badania materiału biologicznego (np. badania biomedyczne, metabolomiczne), określanie m.in. poziomu wybranych metabolitów czy także badania na zawartość substancji kontrolowanych.
W badaniach prowadzonych przez zespół prof. dr. hab. inż. Tomasza Rumana spektrometr masowy typu QToF z zestawem UHPLC będzie mieć zastosowanie m.in. do profilowania surowicy krwi, moczu, ekstraktów tkanek w celu poszukiwania biomarkerów nowotworowych.
Realizowane będą również badania ekstraktów tkanek zwierzęcych oraz roślinnych w celu znalezienia podobieństw, różnic, określenia związków różnicujących. Ponadto instrument będzie służył do badania składu chemicznego powierzchni materiałów stałych, w tym także materiałów biologicznych – badania ukrytych struktur poprzez obrazowanie MS – zapowiada kierownik Katedry.
Aktualnie realizowane są badania metabolomiczne nowotworu nerki, pęcherza moczowego oraz prostaty.
Planowane jest także uzyskanie akredytacji dla laboratorium badawczego na wybrane zakresy specjalizacyjne (np. badania suplementów diety, składników żywności, badania na zawartość niskocząsteczkowych związków dopingujących).
Anna Worosz, źródło: PRz