Zespół Virogenetics kierowany przez prof. Krzysztofa Pyrcia w ramach Małopolskiego Centrum Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego został jedynym przedstawicielem w Polsce utworzonej właśnie Europejskiej Sieci Naukowej DURABLE.
Za pośrednictwem Urzędu ds. Gotowości i Reagowania na Stany Zagrożenia Zdrowia (The Health Emergency Preparedness and Response Authority – HERA) Komisja Europejska utworzyła Europejską Sieć Naukową DURABLE. Ma ona stanowić wsparcie dla instytucji Unii Europejskiej w przygotowaniach i reagowaniu na zagrożenia biologiczne i zagrożenia zdrowia oraz w ocenie wpływu i wyborze optymalnych środków zaradczych. W ich zidentyfikowaniu i opracowaniu pomoże oferowane przez laboratoria szybkie, kompleksowe i skuteczne testowanie oraz udoskonalona charakterystyka patogenów. W założeniu inicjatorów sieć jest ważnym krokiem w przygotowaniu Europy na przyszłe pandemie i inne zagrożenia zdrowotne o dużej skali.
Kiedy pojawiają się zagrożenia dla zdrowia, kluczowe znaczenie ma szybkie działanie, które pozwala zmniejszyć ryzyko wybuchu epidemii i chronić naszych obywateli. Sieć laboratoriów HERA wzmocni zdolność UE do gromadzenia i udostępniania danych, lepszej oceny pojawiających się zagrożeń dla zdrowia i określania skutecznych medycznych środków zaradczych, przy jednoczesnym zacieśnianiu współpracy na szczeblu unijnym i światowym. Rozpoczęcie jego działalności stanowi ważny krok w pracach HERA na rzecz lepszego przygotowania UE do sprostania przyszłym wyzwaniom zdrowotnym – zapowiada komisarz ds. zdrowia i bezpieczeństwa żywności Stella Kyriakides.
Sieć rozpoczęła działanie 1 lutego i otrzymała wstępne finansowanie w wysokości 25 milionów euro. Działanie DURABLE będzie komplementarne do zadań istniejących już instytucji, takich jak Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (European Centre for Disease Prevention and Control). Projekt jest koordynowany przez Paryski Instytut Pasteura i zrzesza osiemnaście najwyższej klasy europejskich laboratoriów. Jedynym przedstawicielem sieci w Polsce będzie zespół Virogenetics kierowany przez prof. Krzysztofa Pyrcia w ramach Małopolskiego Centrum Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Z inicjatywy @EC_HERA rozpoczęla działanie sieć badawcza #Durable, a nasze laboratorium #Virogenetics jest jej częścią!
Celem naszej pracy będzie przygotowanie Europy na kolejne pandemie.
Stay tuned & pozdrowienia z Paryża!@JagiellonskiUni @MCB_UJ @MarionKoopmans pic.twitter.com/7di9adaKse
— Krzysztof Pyrc (@k_pyrc) February 28, 2023
Na przełomie lutego i marca w Paryżu odbyło się pierwsze spotkanie przedstawicieli sieci DURABLE, w którym wzięli udział naukowcy reprezentujący poszczególne jednostki. W spotkaniu uczestniczyli również przedstawiciele Komisji Europejskiej, w tym dyrektor wykonawczy HERA Wolfgang Philipp.
Virogenetics działa w ramach Małopolskiego Centrum Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zajmuje się podstawowymi badaniami wirusologicznymi. Główny nurt dotyczy interakcji pomiędzy wirusem a komórką gospodarza. Członkowie zespołu poszukują receptorów komórkowych i czynników aktywujących, które określają specyficzność gatunkową i tkankową; wytyczają drogi internalizacji wirusa i rozszyfrowują interakcje wirusowe w komórce. Jedną ze ścieżek badawczych jest interakcja między wirusami infekującymi drogi oddechowe a ludzkimi flawiwirusami. Prace Virogenetics obejmują zarówno poziom tkankowy (hodowle tkankowe 3D, organoidy), pojedyncze komórki, jak i poziom atomowy (krioEM, krystalografia).
Lider zespołu, prof. Krzysztof Pyrć, specjalizuje się w wirusologii, ze szczególnym uwzględnieniem mechanizmów zakażenia oraz nowych strategii terapeutycznych przy zakażeniach wirusowych ludzi i zwierząt. Jest twórcą i kierownikiem Pracowni Wirusologii w Małopolskim Centrum Biotechnologii UJ. Autor ponad 100 publikacji w takich czasopismach jak Nature Medicine, Science Translational Medicine, PNAS, PloS Pathogens, Journal of Virology czy Science Signalling, które były cytowane w literaturze światowej prawie cztery tysiące razy.
W 2020 r. został powołany do ministerialnego zespołu doradczego do spraw działań związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19. Zastępca przewodniczącego zespołu doradczego ds. COVID-19 przy prezesie PAN i członek rady programowej inicjatywy Nauka przeciw Pandemii. W 2021 r. został jedynym Polakiem powołanym do Europejskiej Grupy Ekspertów ds. Wariantów SARS-CoV-2.
MK, źródło: UJ