Lipiec-Sierpień 7-8

FELIETON REDAKCYJNY Czas na urlop - Wacław Niezgoda INFORMACJE Kronika Notatki Przewodniczącego KBN Rachunek sumienia - Andrzej Wiszniewski Notatki Przewodniczącego RGSzW Nauczyciel w reformie - Andrzej Pelczar Notatki Przewodniczącego KRUN O nas bez nas - Krzysztof Pawłowski ŻYCIE AKADEMICKIE Skuteczni w konkurencji - rozmowa z dr. J.K. Frąckowiakiem, podsekretarzem stanu w KBN Jak dzielić dotację? - Marek Rocki Algorytm podziału środków budżetowych na działalność dydaktyczną uczelni Czwarte ogniwo - Włodzimierz Ostrowski Społeczny ruch naukowy w Polsce Ocena miarodajna - Halina Bykowska Jak obiektywnie oceniać jakość kształcenia? Strategia krótkookresowa - Korespondencja między KSN NSZZ "Solidarność" a Ministerstwem Finansów o udziale szkolnictwa wyższego w budżecie państwa Egzaminy, egzaminy - Aleksander Wesołowski Jak podnieść rangę sprawdzianu wiedzy studentów? Tylko filie - Ludwik Haligowski Rozwijać szkolnictwo wyższe należy poprzez uruchamianie filii renomowanych uczelni państwowych Umysły przygotowane - Andrzej Sobkowiak Jak prawidłowo kształcić przyszłych chemików? Obietnica sukcesu - Bogusław Żernicki Grant powinien być również nagrodą za ostatnie sukcesy uczonego Agora Ustawa i odpłatność - Ryszard Tadeusiewicz Jakie zmiany powinna wprowadzić nowa ustawa o szkolnictwie wyższym? Rzeczy ważne i wielkie - Witold Karczewski Czego nie warto badać? Nauka i kultura Opinie i głosy - Czesław Mojsiewicz Głos w sprawie morale pracowników nauki Między dżunglą a ogrodem - Zofia Ratajczak Ogłaszanie śmierci kultury akademickiej jest chyba przedwczesne Polemiki Habilitacja - twór anachroniczny? - Zygmunt Kołodziejak Nie likwidować habilitacji zbyt pochopnie! Ostrożnie z tym współczynnikiem - Andrzej K. Wróblewski Impact factor nie powinien służyć do porównywania pracy uczonych Wprost niewiarygodne - Marek Smuga Krytyka rankingu szkół wyższych tygodnika "Wprost" Studia za granicą W krainie wina - Małgorzata Kurowska Szkoła tłumaczy w niemieckim Germersheim Czytelnia czasopism Listy do redakcji BADANIA NAUKOWE Upowszechnianie nauki Królowa nauk w XX wieku - Krzysztof Ciesielski Osiągnięcia matematyki w kończącym się stuleciu Matakiterani - Wyspa Wielkanocna - Leszek Wątróbski Polskie badania nad kulturą i językiem jednej z najbardziej znanych wysp Pacyfiku Mapa nauki polskiej Mleczne badania - Artur Wolski Badania jakości mleka w ATR i Instytucie Mleczarstwa w Olsztynie Nauka i gospodarka Technologię sprzedam - Grzegorz Filip Targi Intertechnology '98 w Łodzi W STRONĘ HISTORII W cieniu atomowych grzybów - Bronisław J. Jachym Twórcy bomby atomowej to bohaterowie czy ofiary cywilizacji? Przez rurę do gwiazd - Stanisław Skirko Lunety i teleskopy jako narzędzia badania kosmosu Pomniki uczonych polskich (34) Mikołaj Kopernik w Kolumbii Gwiazdy i meteory Humanista ze Środy Śląskiej - Dariusz Rott Wawrzyniec Korwin - geograf, pedagog i poeta Rody uczone (24) Kresy, góry, Warszawa - Magdalena Bajer Dzieje rodu Białynickich, Borsuków i Wiatrów OKOLICE NAUKI Dobrze wykreowany obraz - rozmowa z prof. H. Klubą, rektorem PWSFTviT w Łodzi Alicja w krainie kwantów - Piotr Kieraciński Portret rodziny naukowej Horodeckich Poczta elektroniczna Edukacja-integracja - Paweł Misiak Jak rozładować tłok w Internecie? Esej Kosmologia i humanistyka - Mirosław Zabierowski Zniekształcenia pojęcia prawdy naukowej w interakcjach fizyków i humanistów Psychologia na rozdrożu - Piotr Skórzyński Dziedzictwo filozofii we współczesnej psychologii Recenzje Autobiografia 1914-1944 Przesądy. Słownik filozoficzny Pismo zmienia świat Afryka Słownik uzbrojenia historycznego Humanistyka i płeć Książki nadesłane FELIETONY Sowizdrzał Kompatybilność - Jan Koteja Odcinki-docinki Postępująca dystrofia męstwa - Wojciech Chudy Wyznania szalonego humanisty Moda w nauce - Leszek Szaruga

Skuteczni w konkurencji   Badania pełnią istotną rolę edukacyjną. Musimy więc popierać te, które pokrywają obszar edukacyjny, problematykę studiów prowadzonych w polskich uczelniach. Wynika z tego, że nie może być kilku wyrazistych priorytetów. Jeżeli pieniędzy ledwie wystarcza na zachowanie zdolności edukacyjnej to o żadnych dodatkowych priorytetach nie może być mowy. Czuwanie technologiczne z kolei polega na tym, że musimy być przygotowani na wdrażanie technologii obcych. Żadne państwo nie opiera się dzisiaj jedynie na własnych technologiach. Trzeba korzystać z puli dorobku światowego. Musimy więc mieć w nauce i technice specjalistów, którzy są blisko światowej czołówki. Powinniśmy przynajmniej utrzymać kadrę ekspercką, która będzie umiała kupić, wykorzystać, a potem udoskonalić i rozwinąć nowe technologie. Rozmowa z dr. Janem Krzysztofem Frąckowiakiem, podsekretarzem stanu w Komitecie badań Naukowych   Ustawa i odpłatność    Nowa ustawa o szkolnictwie wyższym powinna w pierwszej kolejności skupić się na właściwym umocowaniu prawnym prymatu kryteriów jakościowych nad kryteriami ilościowymi we wszystkich procesach ocen, zarówno indywidualnych, jak i zbiorowych, wszystkich podmiotów działających w obszarze nauki i szkolnictwa wyższego. Aktualny stan prawny w tym zakresie i aktualny uzus praktyczny daleko rozmijają się ze stanem, jaki można byłoby uznać za pożądany ze względu na cele szkolnictwa wyższego i ze względu na wartości, jakie w tym szkolnictwie tradycyjnie się kultywuje. Dlatego za pierwsze i najważniejsze zadanie ustawodawcy uważam odpowiednie zdefiniowanie i umocowanie prawne Akademickiej Komisji Akredytacyjnej, dokonującej jakościowej oceny procesu dydaktycznego prowadzonego w szkołach wyższych oraz odbiurokratyzowanie zasad funkcjonowania Centralnej Komisji, dokonującej oceny zasadności awansu naukowego konkretnych pracowników naukowych na podstawie prowadzonych przez nich prac naukowych. Prof. Ryszard Tadeusiewicz na temat zmian, jakie powinna wprowadzić nowa ustawa o szkolnictwie wyższym   Rzeczy ważne i wielkie    Czy jesteście Państwo w stanie wyobrazić sobie uczonego, który twierdzi, że uprawia drugoplanową dziedzinę nauki? (...) Sprawę dodatkowo komplikuje fakt, że gdyby nawet uznano zgodnie jakąś dziedzinę za marginalną, (...) jutro dojść może w tej dziedzinie do wielkiego odkrycia; wtedy rzucą się na nią wszyscy mali i duzi, najbardziej prestiżowe czasopisma zaczną przyjmować publikacje i już z pomroki dziejów wyłoni nam się dziedzina pierwszoplanowa. (...) Jak z tego wynika, zorientowanie się, które dziedziny nauki są tak naprawdę pierwszoplanowe i należy im się wyłączność (a przynajmniej zdecydowany priorytet) w inwestowaniu, a które można potraktować z wyniosłym lekceważeniem nie jest proste, a prawdopodobnie nie jest w ogóle możliwe. Prosty jest pewnik, że żadnej dziedziny nauki nie należy lekceważyć, bo w każdej może pojawić się jakiś odpowiednik muszki owocowej (Drosophila), która zrewolucjonizowała genetykę, albo paskudna skądinąd pleśń, na której straszne pieniądze zrobi jakiś koncern farmaceutyczny, ale dzięki której przeżyje mnóstwo ludzi. Prof. Witold Karczewski o tym, co ważne a co nieistotne w badaniach naukowych   Między dżunglą a ogrodem    Gdyby więc przyszło nieco dokładniej określić, czym jest kultura akademicka i czy grozi jej nieuchronnie zapaść, powiedziałbym, że mimo wszystko kultura akademicka trzyma się mocno i bicie w dzwony na alarm byłoby przedwczesne. Jesteśmy na zakręcie. Mając przed sobą uroczyste dokumenty pt. "misja" czy "strategiczny plan", z góry zdajemy sobie sprawę, że nie wszystko zależy od nas, że świat może zaskoczyć nas niejedną "rewolucją", która wprowadzi swój nowy ład, i że być może będzie to odkrycie naukowe. (...) Bramy ogrodu, zwanego uniwersytetem - czy to będzie ogród w starym stylu, nieco anachroniczny, odrobinę zaniedbany, czy też nowoczesny, multimedialny - będą zawsze gościnnie zapraszać. Gościnność wydaje się być bowiem istotą kultury uniwersyteckiej. Dopóki nie zniknie gotowość do bezinteresownych działań, spotkań i rozmów, nie osłabną zaufanie i lojalność, życzliwa pryncypialność recenzentów i krytyków - nie zagrozi nam obojętność, permisywizm moralny i łatwizna. Prof. Zofia Ratajczak o istocie i aktualnym stanie kultury akademickiej     xxxx

 

Uwagi.