Postawieni pierwszy raz w roli liderów studenci niechętnie pomagają członkom zespołu rozwiązywać konflikty, nie potrafią wcielać się w rolę mediatorów, trudno jest im znajdować rozwiązania win-win satysfakcjonujące obie strony konfliktu. Kluczowa w takich sytuacjach jest rola opiekuna.
MarkeTEAM to Studenckie Koło Naukowe działające przy Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego. Jego celem jest rozwijanie pasji studentów do marketingu, poprzez organizowanie wielu projektów, współpracy z biznesem, uczelniami, wydziałem. Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie funkcjonowania koła i na tej podstawie wyodrębnienie umiejętności przyczyniających się do kształtowania studentów na przyszłych liderów.
Czynniki motywujące
Koła naukowe są integralną częścią uczelni. Pozwalają rozwijać się najambitniejszym i zaangażowanym studentom, którym nie wystarcza wiedza nabywana jedynie podczas zajęć. Dzięki działaniom ruchów studenckich kwitnie życie wydziału, ponieważ organizowane są wydarzenia i konferencje budzące zainteresowanie wykładowców, studentów oraz kandydatów na studia. Puste korytarze i sale wykładowe, przygaszone światła, praca w domu z poziomu komputera – jak pokazała pandemia COVID-19 – nie jest satysfakcjonująca dla środowiska akademickiego. Często mimo angażowania się w dodatkowe działania, osiągania sukcesów w tamtym czasie nie odczuwaliśmy pełnego spełnienia i radości ze względu na to, że nie mieliśmy szansy celebrować z innymi w rzeczywistym świecie. Tym bardziej, kiedy wreszcie sytuacja się unormowała, studenci poczuli ogromną potrzebę rozwoju, którą mogą spełnić poprzez angażowanie się w działania kół naukowych. Ich motywacje różnią się w zależności od celów i preferencji, najczęściej jednak wymieniają:
Zadaniem organizacji studenckiej jest odpowiedzieć na te motywacje i potrzeby studentów. Z pewnością nie udałoby się to bez opiekunów kół, których rolą jest kontrolowanie przebiegu zadań realizowanych przez zespół, motywowanie go, integrowanie oraz umiejętne rozwiazywanie konfliktów, wspomaganie w sytuacjach kryzysowych, a także stwarzanie okazji do rozwoju. Istotna jest także rola uczelni, która przede wszystkim poprzez wsparcie finansowe umożliwia kołom realizację zadań.
Projekty SKN MarkeTEAM
Jak wcześniej wspomniałam, studenci mają zróżnicowane potrzeby dotyczące rozwoju w kole naukowym. W MarkeTEAM staramy się, aby każdy mógł znaleźć coś dla siebie, wybierając projekt, który najlepiej odpowiada zainteresowaniom jednostki w danym czasie. Studenci mają wybór z poniższych propozycji:
Rekrutacja jest jednym z najbardziej istotnych projektów w kole, ponieważ podejmowane są decyzje o tym, kto dołączy do aktualnego zespołu. Rekrutacja odbywa się trójetapowo. Na początku kandydaci wypełniają formularz, w którym informują o swoich zainteresowaniach, dotychczasowych osiągnięciach, argumentują chęć dołączenia do koła. Drugi etap to udział w spotkaniu rekrutacyjnym, podczas którego dobrani w zespoły z innymi chętnymi rozwiązują zadanie rekrutacyjne. Następnie prezentują i bronią swoich pomysłów przed jury, w którego skład wchodzą przedstawiciele zaproszonych firm. Ostatni etap to spotkanie na neutralnym gruncie, poza uczelnią, najczęściej w klubokawiarni, gdzie obecni członkowie mogą lepiej poznać kandydatów i na podstawie rozmów z nimi zdecydować, czy są to osoby pasujące do zespołu. Decyzje o przyjęciu kandydatów podejmowane są demokratycznie, pod uwagę bierze się każdy z trzech etapów.
Którędy do Marketingu to jednodniowa konferencja skierowana przede wszystkim do studentów I stopnia, którzy dopiero zaczynają przygodę ze studiami. Celem wydarzenia jest zainspirowanie ich do odnalezienia własnej drogi zawodowej, poprzez przybliżanie ścieżek kariery wybranych praktyków, którzy osiągnęli sukces w biznesie. Konferencja umożliwia również indywidualne spotkania z doradcami zawodowymi, którzy pomagają studentom przygotować odpowiednie CV oraz list motywacyjny. Przeprowadzają także symulowane rozmowy rekrutacyjne, które następnie omawiają z uczestnikiem, udzielając mu feedbacku.
Łódź Jungle Web to dwudniowa konferencja poświęcona marketingowi, nowym technologiom oraz mediom społecznościowym. Pierwszy dzień wydarzenia poświęcony jest prelekcjom specjalistów zajmujących się wspomnianymi branżami, a drugi to praktyczne warsztaty. Z perspektywy organizatorów jest to corocznie jedno z największych wyzwań dla naszego koła, ze względu na ogromną frekwencję studentów, ale także duże zainteresowanie wydarzeniem praktyków z biznesu.
Marketing też Sztuka to najnowsze wydarzenie SKN MarkeTEAM, którego I edycja odbyła się w tym roku. Podczas prelekcji oraz warsztatów studenci mają okazję poznać tajniki i trendy projektowania graficznego, tworzenia komunikacji wizualnej dla potencjalnych klientów. Wydarzenie urozmaica również wystawa sztuki na patio Wydziału Zarządzania przygotowana we współpracy z ASP w Łodzi. Celem wydarzenia jest pokazanie, że temat marketingu można podejmować nie tylko w kontekście biznesu, ale także artyzmu.
Marketing Challenge to gra miejska, podczas której studenci mają szansę zmierzyć się w konkursie, podczas którego w trzyosobowych grupach rozwiązują przygotowane dla nich zadania w różnych lokalizacjach w Łodzi. W trakcie trwania gry uczestnicy muszą wykazać się wiedzą, umiejętnością zarządzania czasem, kreatywnością, aby zdobyć jak najwięcej punktów, wyprzedzając tym samym konkurencję.
Obok dużych projektów, jak te wymienione powyżej, studenci biorą udział również w organizacji mniejszych wydarzeń lub podejmują stałe obowiązki niezbędne do funkcjonowania koła. Należą do nich:
Wigilia – wydarzenie integracyjne, na którym obecni i byli członkowie wraz z opiekunami mają szansę na integrację.
IT/Social media – projekt, który obejmuje zarządzanie stroną internetową oraz platformami społecznościowymi koła. Studenci pracują nad projektem cały rok akademicki, podczas którego są odpowiedzialni za tworzenie treści w formie tekstowej, graficznej, wideo oraz publikowanie ich zgodnie z harmonogramem.
Sekretariat/Marka MarkeTEAM – projekt obejmujący obszary takie, jak: finanse (rozliczenia projektów ze sponsorami, wydziałem, tworzenie sprawozdań finansowych), mailing, ustalanie harmonogramu oraz tworzenie agendy spotkań koła. Projekt trwa cały rok akademicki. Osoby odpowiedzialne za sekretariat są też pierwszymi osobami kontaktu z opiekunem, dbają o szybki przepływ informacji między nim a członkami koła. Ponadto dbają o pozytywny wizerunek i markę organizacji.
Letni Kamień Milowy – coroczny wyjazd integracyjny byłych oraz obecnych członków koła odbywający się w okresie wakacyjnym. Jest to czas na podsumowanie roku, wyciagnięcie wniosków i planowanie działań w nadchodzącym roku akademickim.
W MarkeTEAM podejmowane są również współprace przy eventach realizowanych przez inne koła naukowe lub wydział. Studenci dodatkowo organizują spotkania z zaproszonymi gośćmi, przeprowadzają badania marketingowe dla firm, realizują współprace na zlecenie biznesu.
Nowe umiejętności
Dzięki aktywnemu uczestnictwu w organizacji wyżej wymienionych projektów studenci mają szansę zdobyć wiele umiejętności przydatnych w przyszłej pracy zawodowej. Należą do nich m.in.: umiejętność pracy w grupie, prezentacji oraz wystąpień publicznych, umiejętności komunikacyjne, organizacyjne, umiejętność motywowania do działania siebie i innych, negocjowania, zarządzania zespołem, rozwiązywania konfliktów, planowania, ustalania celów, kontrolowania, umiejętność adaptacji.
Wymienione przykładowe umiejętności należą do grupy miękkich, co oznacza, że są przydatne każdemu, niezależnie od przyszłego stanowiska i miejsca pracy. Ponadto takie umiejętności zazwyczaj są wymagane od kandydatów, nawet jeśli nie zostały uwzględnione w ogłoszeniu o pracę. Zadaniem kół naukowych jest zapewnić studentom możliwość rozwoju tych kompetencji. Jak można zauważyć, wspomnianych powyżej umiejętności wymaga się również od menedżerów. Dobry lider potrafi zarządzać nie tylko zadaniami, ale także – a nawet przede wszystkim – ludźmi. W SKN MarkeTEAM działamy według przyjętego schematu.
Podczas pierwszego roku w kole studenci uczą się, w jaki sposób funkcjonuje organizacja. Są członkami projektów, którymi zarządzają koordynatorzy rozdzielający i nadzorujący pracę w zespole. Dla nowicjuszy najważniejsze jest zintegrowanie się z zespołem, realizowanie przydzielonych zadań, proponowanie ulepszeń w procesie organizacji, generowanie pomysłów oraz zdobywanie wiedzy i doświadczenia od starszych stażem kolegów i koleżanek.
Drugi rok w kole naukowym ma na celu zapewnienie studentom możliwości zdobycia doświadczenia na stanowisku kierowniczym. To wtedy pojawia się szansa sprawdzenia się w roli lidera, zarządzania projektem oraz zespołem. Odpowiedzialność jest bardzo duża, obejmuje kwestie kreatywne, budżetowe, relacyjne. Często po raz pierwszy studenci mają szansę zmierzyć się z tak dużym wyzwaniem, jednak doświadczenia nabyte we wcześniejszym roku powodują, że zawsze stają na wysokości zadania. Obserwacja koordynatorów w latach ubiegłych, wyciągnięte wnioski dotyczące organizacji, promocji, poziomu merytorycznego wydarzeń pomagają nowym liderom stworzyć plan realizacji swoich edycji. Często proponują nową, odświeżoną formułę, mają sprecyzowane plany dotyczące tematu przewodniego czy doboru partnerów oraz sponsorów i świetnie radzą sobie z implementowaniem swoich założeń.
Najczęściej największym wyzwaniem jest utrzymanie poprawnych relacji wewnątrzzespołowych. Postawieni pierwszy raz w roli liderów studenci niechętnie pomagają członkom zespołu rozwiązywać konflikty, nie potrafią wcielać się w role mediatorów, trudno jest im znajdować rozwiązania win-win satysfakcjonujące obie strony konfliktu. Kluczowa w takich sytuacjach jest rola opiekuna, który powinien pomóc koordynatorowi, dostarczając informacji, w jaki sposób może zareagować i rozwiązać pojawiające się niesnaski. Jeśli jednak sytuacja się nie unormuje – interweniować. Po doświadczeniu zarządzania projektem studenci wyciągają wnioski, proszą zespół oraz opiekuna o dokonanie ewaluacji, udzielenie feedbacku, aby zdać sobie sprawę ze swoich mocnych stron oraz obszarów wymagających poprawy.
Kolejne lata w kole umożliwiają wdrożenie i koordynację własnego, oryginalnego projektu. Studenci przeprowadzają go w formie testowej, organizując go wewnątrz koła, aby w następnych latach przeprowadzić na arenie wydziałowej. Studenci kształtują wtedy przede wszystkim umiejętności planowania oraz rozwijają kreatywność, ponieważ działają poza schematem, tworząc coś zupełnie nowego.
Poza umiejętnościami miękkimi, studenci rozwijają także szereg umiejętności twardych. Te jednak są uzależnione od roli studenta w projekcie, jego obowiązków, aktualnych potrzeb, a także wymagań i trendów na rynku.
Wyzwania stojące przed kołami naukowymi
Wiele kół naukowych mierzy się z problemami związanymi z rekrutacją nowych członków. Często wyzwaniem jest zainteresowanie wystarczającej liczby studentów, aby móc kontynuować działalność. Wiele początkowo zainteresowanych osób traci zaangażowanie, ponieważ wraz z przybywającymi obowiązkami pojawia się obawa o niepogodzenie działalności w kole z zajęciami na studiach oraz nierzadko aktywnością zawodową.
Kolejną barierą może być niewystarczające dofinansowanie działalności koła przez uczelnię. Często ze względu na ograniczenia budżetu dziekani nie mają możliwości wsparcia organizacji studenckich dodatkowymi środkami. Dlatego tak ważne są współprace z firmami, które mają większe możliwości finansowania projektów i wydarzeń organizacji studenckich.
Wyzwaniem dla kół, także w kontekście MarkeTEAM, jest niechęć studentów do podejmowania aktywności stricte naukowych. „Kołowicze” nie czują potrzeby pisania artykułów naukowych, prowadzenia badań empirycznych, ponieważ – jak argumentują – nie przyda im się to w przyszłej pracy zawodowej. Wolą poświęcić czas na poznawanie narzędzi, których znajomość wymagana jest w ogłoszeniach o pracę. Jak wspominają, działalność naukowa jest istotna jedynie ze względu na uzyskanie punktów przydatnych do uzyskania stypendiów. Niestety, biorąc pod uwagę SKN MarkeTEAM przez ostatnie kilka lat, nawet argument finansowy nie był wystarczająco motywujący dla członków.
Konflikty personalne i konkurencja wewnątrz koła to kolejne wyzwania, w szczególności dla koordynatorów projektów oraz opiekunów. Dobrze działające koło to relacje oparte na wzajemnym szacunku. Doświadczenia pokazują jednak, że w związku z tym studenci dopiero uczą się działania w zespole lub kierowania nim, generują przy okazji wiele nieporozumień związanych z unikaniem odpowiedzialności, nieumiejętnym podziałem obowiązków, personalnymi potyczkami między sobą.
Kolejnym wyzwaniem dla prawidłowego działania kół naukowych jest brak systemu wynagradzania opiekunów za poświęcony czas i pracę włożoną w zarządzanie organizacją studencką. Niestety z ich perspektywy jest to najczęściej praca pro bono, a jedynym wynagrodzeniem za nią jest wdzięczność studentów i satysfakcja związana z ich rozwojem osobistym i zawodowym. W związku z dynamicznymi zmianami w szkolnictwie, nastawieniem Ministerstwa Nauki, a co za tym idzie uczelni, na skupianie się pracowników głównie na aspekcie naukowym ich pracy, maleje motywacja do wkładania większego wysiłku w dydaktykę.
Cenny kapitał
MarkeTEAM odgrywa kluczową rolę w rozwijaniu pasji studentów do marketingu oraz kształtowaniu ich umiejętności, także przywódczych. Poprzez organizację różnorodnych projektów koło zapewnia studentom niepowtarzalne doświadczenia i możliwości rozwoju. Można wyróżnić kilka kluczowych umiejętności, które przyczyniają się do rozwoju studentów na przyszłych liderów. Są to m.in.: zdolność do efektywnej organizacji i zarządzania projektami, umiejętność budowania silnych relacji z biznesem, umiejętność współpracy w zespole oraz zdolność do innowacyjnego myślenia i podejmowania strategicznych decyzji. Dzięki zaangażowaniu w MarkeTEAM studenci mają szansę rozwijać te umiejętności już na wczesnym etapie kariery akademickiej, co stanowi cenny kapitał dla ich przyszłych osiągnięć zawodowych. Jednocześnie warto podkreślić, że MarkeTEAM nie jest jedynym przykładem udanej organizacji studenckiej. Istnieje wiele innych kół naukowych na różnych uczelniach, które również odnoszą sukcesy i przyczyniają się do rozwoju studentów. Dlatego warto zachęcać podopiecznych do aktywnego uczestnictwa w takich organizacjach, które oferują nie tylko wiedzę teoretyczną, ale również praktyczne doświadczenia i umiejętności.
mgr Aneta Olejniczak
Wydział Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego