Sprawy nauki

21 Grudnia

Nauka do naprawy – pomogą nam eksperci

Ośmioro ekspertów reprezentujących różne obszary nauki i różne ośrodki akademickie przyjęło nasze zaproszenie do współpracy w ramach akcji „Nauka do naprawy”. Pomogą nam przygotować, na podstawie analizy nadesłanych kwestionariuszy, katalog zmian niezbędnych do wprowadzenia w systemie nauki i szkolnictwa wyższego. 

W ubiegłym tygodniu, wraz z Polską Akademią Nauk, zainicjowaliśmy akcję „Nauka do naprawy”. Zachęcamy w niej do zgłaszania pomysłów koniecznych zmian w systemie nauki i szkolnictwa wyższego (FORMULARZ). Czekamy zarówno na drobne sugestie techniczno-prawne, jak i na propozycje większych modyfikacji. Mogą to być propozycje do niezwłocznej realizacji, ale też i dalekosiężne. Na razie wśród nadesłanych zgłoszeń dominują te dotyczące finansowania nauki i ewaluacji, ale nie brakuje też głosów odnoszących się do obszaru administracji, etyki i dobrych praktyk, otwartego dostępu, modelu kariery czy współpracy nauki z otoczeniem.

Wszystkie propozycje będziemy analizować i przedyskutujemy w gronie zaproszonych przez nas ekspertów. Pomogą nam oni przygotować katalog niezbędnych zmian. Do współpracy zaprosiliśmy badaczy i badaczki reprezentujących różne obszary nauki i z różnych ośrodków akademickich.

HUMANISTYKA i NAUKI SPOŁECZNE

• prof. Jarosław Górniak (Uniwersytet Jagielloński) – prorektor ds. rozwoju UJ, twórca i kierownik Centrum Ewaluacji i Analiz Polityk Publicznych UJ. Prowadzi Zakład Socjologii Gospodarki, Edukacji i Metod Badań Społecznych UJ. Specjalizuje się w zakresie metod badań społecznych, metodologii ewaluacji i analizy polityk publicznych, socjologii gospodarki i organizacji oraz statystycznej analizie danych.  Z przeprowadzonych przez niego badań i ekspertyz wielokrotnie korzystały duże międzynarodowe organizacje, jak ONZ (Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju), Bank Światowy, Komisja Europejska.

• prof. Justyna Olko (Uniwersytet Warszawski) – historyczka, socjolingwistka i etnolożka, dyrektorka Centrum Zaangażowanych Badań nad Ciągłością Kulturową na Wydziale „Artes Liberales” UW. Specjalizuje się w badaniu (między)kulturowej, społeczno-politycznej i językowej historii Mezoameryki ze szczególnym uwzględnieniem Indian Nahua oraz kontaktu językowo-kulturowego. Zajmuje się także szeroko rozumianą problematyką języków mniejszościowych, różnorodnością językowo-kulturową oraz znaczeniem lokalnych języków dla dobrostanu i zdrowia ich użytkowników. Jest pierwszą polską badaczką, która dwukrotnie została wyróżniona grantem ERC (StG 2012, CoG 2020).

NAUKI BIOLOGICZNE

• prof. Agnieszka Chacińska (Międzynarodowy Instytut Mechanizmów i Maszyn Molekularnych PAN) – dyrektorka IMol PAN od momentu powstania placówki w 2020 roku, wcześniej kierowała Centrum Nowych Technologii Uniwersytetu Warszawskiego. Specjalizuje się w zagadnieniach z zakresu cytologii, biologii molekularnej i biochemii. Liderka projektu ReMedy finansowanego z programu Międzynarodowe Agendy Badawcze Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Jest pierwszą polską badaczką zasiadającą w Niemieckiej Akademii Przyrodników Leopoldina – najstarszej nieprzerwanie istniejącej akademii nauk przyrodniczych i medycznych na świecie.

• prof. Monika Kaczmarek (Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności Polskiej Akademii Nauk w Olsztynie) – pracuje w Zakładzie Mechanizmów Działania Hormonów IRZiBŻ PAN, od 2011 r. kieruje Laboratorium Biologii Molekularnej w tej placówce. Jej badania skupiają się na poznaniu molekularnych mechanizmów interakcji zarodek-matka u różnych gatunków zwierząt, od muchy owocowej po człowieka. W 2021 roku została pierwszą kobietą wybraną na prezesa Towarzystwa Biologii Rozrodu. Od 2020 r. zasiada w Radzie Narodowego Centrum Nauki.

NAUKI ŚCISŁE i TECHNICZNE

• prof. Jan Cieśliński (Uniwersytet w Białymstoku) – od 2020 roku dziekan Wydziału Fizyki UwB, wcześniej na tej uczelni pełnił funkcję dyrektora Instytutu Fizyki i Instytutu Fizyki Teoretycznej. Przed zatrudnieniem w Białymstoku, był związany z Uniwersytetem Warszawskim. Zajmuje się fizyką matematyczną, całkowalnymi układami nieliniowymi, geometrią różniczkową, geometrycznymi metodami numerycznymi, różnymi zagadnieniami matematyki stosowanej. Interesuje się także filozofią i socjologią nauki oraz mechanizmami finansowania polskiego szkolnictwa wyższego. W 2016 roku kandydował w wyborach na rektora UwB.

• dr hab. Michał Tomza (Uniwersytet Warszawski) – pracuje w Instytucie Fizyki Teoretycznej Wydziału Fizyki UW. Specjalizuje się w fizyce i chemii ultrazimnej materii, w tym teorii oddziaływań i zderzeń ultrazimnych atomów, jonów i cząsteczek. W 2022 roku zdobył ERC Starting Grant na realizację projektu „Ultracold polyatomic molecules for controlled chemistry and precision physics”. Dwa lata wcześniej otrzymał Nagrodę NCN. Jest członkiem Akademii Młodych Uczonych PAN.

NAUKI MEDYCZNE

• prof. Katarzyna Starowicz-Bubak (Instytut Farmakologii im. Jerzego Maja PAN) – neurofarmakolożka z Zakładu Neurochemii IF PAN. Specjalizuje się w strategiach leczenia bólu przewlekłego, zwłaszcza w podnoszeniu skuteczności leczenia bólu neuropatycznego oraz bólu związanego z chorobą zwyrodnieniową stawów. W 2025 roku obejmie stanowisko prezydenta Międzynarodowego Towarzystwa Badań nad Kannabinoidami. W 2012 roku była stypendystką programu L’Oreal Polska dla Kobiet i Nauki, a w 2016 – laureatką Nagrody NCN.

• prof. Wojciech Fendler (Uniwersytet Medyczny w Łodzi) – z wykształcenia lekarz, pełni funkcję kierownika Zakładu Biostatystyki i Medycyny Translacyjnej UMŁ. Był dyrektorem ds. naukowo-medycznych w Centrum Wsparcia Badań Klinicznych UMŁ. Zajmuje się zagadnieniami narażenia na promieniowanie jonizujące oraz wczesnej detekcji chorób nowotworowych. Jego obecne badania skupiają się na mikroRNA jako biomarkerach toksyczności promieniowania. W 2020 roku otrzymał Nagrodę NCN.

Przypominamy, że nasza akcja trwa do 15 stycznia. Chętnych do udziału prosimy o wypełnienie formularza, w którym pytamy o: opis zidentyfikowanego problemu, krótkie określenie pomysłu na jego rozwiązanie, opis działań, jakie są niezbędne, aby pomysł wprowadzić w życie, ocenę skali proponowanej zmiany, ocenę, jak pilny do rozwiązania jest problem.

Wybrane pomysły opublikujemy, o niektórych porozmawiamy w cyklu podcastów „Co tam, PANie, w polityce (naukowej)?”, a także omówimy je w trakcie planowanej debaty z udziałem przedstawicieli i przedstawicielek polskiego systemu nauki. Zwieńczeniem akcji będzie przedstawienie wypracowanych wspólnie pomysłów i propozycji nowemu kierownictwu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

MK