Aktualności
Konkursy
07 Kwietnia
Opublikowano: 2022-04-07

Polskie akcenty w ERC Consolidator Grants

Sześć polskich akcentów miał w sumie ostatni konkurs ERC Consolidator Grants. To dwukrotnie więcej niż poprzedni, przy czym wówczas wszystkie granty trafiły do krajowych instytucji. Tym razem tylko dwa, pozostałe będą realizowane w zagranicznych ośrodkach.

Konkurs CoG skierowany jest do naukowców będących od 7 do 12 lat po doktoracie, którzy posiadają co najmniej kilka ważnych publikacji napisanych bez udziału promotora, a także wykazują się wyjątkowymi osiągnięciami naukowymi. W ostatnim rozdaniu było w sumie sześć polskich wątków.

Anna SandakPierwszą w Słowenii kobietą z grantem ERC CoG została dr Anna Sandak, pracująca od 2016 roku na stanowisku adiunkta na Wydziale Matematyki, Nauk Przyrodniczych i Technik Informacyjnych Uniwersytetu Primorska w Koprze. Wcześniej (od 2007 roku) była zatrudniona w należącym do Włoskiej Akademii Nauk CNR-IVALSA – największym instytucie w Italii, prowadzącym badania dla potrzeb sektora leśno-drzewnego. Ukończyła studia biologiczne na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu; doktorat zrealizowała na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu. Obecnie jest liderką zespołu w InnoRenew Centre of Excellence w słoweńskiej Izoli.

W projekcie ARCHI-SKIN zajmie się biofilmami – cienkimi, ale wytrzymałymi warstwami lepkiej substancji, które przylegają do stałych powierzchni i są uznawane za jeden z najbardziej stabilnych systemów biologicznych na Ziemi. Większość badań nad biofilmami koncentruje się na zapobieganiu ich powstawania, pozostawiając niezbadanym korzystne zastosowanie do ochrony powierzchni materiałów. Dr Sandak przyjrzy się mechanizmom powstawania biofilmów grzybowych, ich strukturze, funkcjom i właściwościom. Wykorzysta w tym celu najnowsze narzędzia do obrazowania żywych komórek, symulacji komputerowej i uczenia maszynowego.

Mój pomysł polega na opracowaniu bioaktywnego systemu powłok ochronnych, który działa w harmonii z naturą i korzysta z synergicznych właściwości żywych komórek grzybów, składników pochodzenia biologicznego i bioinspirowanych koncepcji projektowania materiałów. Dzięki grantowi opracuję biofilm, który ochroni powierzchnie m.in. biomateriałów, betonu, tworzyw sztucznych i metali. Jedną z jego niezwykłych funkcji będzie naturalna samonaprawa i odnawialność – zapowiada badaczka.

Zastosowane przez nią nowatorskie podejście przyczyni się do opracowania żywych inżynieryjnych materiałów zdolnych do interakcji, adaptacji i reagowania na zmiany środowiskowe.

DrRAqrNX4AAXccAKolejną laureatką jest dr Magdalena Kowalska ze szwajcarskiego CERN, która kończy właśnie przyznany w 2015 roku Starting Grant, więc – jak przyznaje – timing z „konsolidatorem” nie mógł być lepszy. Tym bardziej, że zamierza wykorzystać w nim efekty swoich dotychczasowych badań. Ukończyła studia z fizyki na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz z zarządzania na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu. Doktoryzowała się na Uniwersytecie Johana Gutenberga w Moguncji. W CERN jest jednym z koordynatorów Laboratorium ISOLDE zajmującego się produkcją i badaniami z wykorzystaniem niestabilnych jąder.

Jej projekt PRESOBEN dotyczy precyzyjnych pomiarów rozkładu magnetyzacji z użyciem pompowanych optycznie jąder egzotycznych. To pierwsze na skalę światową tego typu przedsięwzięcie wykorzystujące krótko żyjące jądra atomowe, od najlżejszych po te bardzo ciężkie. Badania mają pozwolić na wyznaczenie rozkładu neutronów w badanych jądrach – to wyzwanie, z którym naukowcy mierzą się od dawna. Ma ono ogromne znaczenie np. dla lepszego zrozumienia oddziaływania jądrowego, wyznaczenia granic istnienia jąder atomowych czy przewidywania produkcji pierwiastków chemicznych w wybuchach gwiezdnych.

Nowatorstwo mojego projektu polega na połączeniu kilku unikalnych technik: stukrotnego polepszenia precyzji pomiarów momentów magnetycznych krótko żyjących jader – to osiągnięcie z kończącego się właśnie ERC Starting Grant, w którym użyłam techniki rezonansu magnetycznego) – i pionierskiego wykorzystania dla jader krótko żyjących techniki podwójnego rezonansu częstości radiowych i laserów – tłumaczy.

W badaniach będzie ściśle współpracować z teoretyczkami i teoretykami z zakresu fizyki jądrowej, atomowej oraz chemii kwantowej.

wojciech samotij 2fac4e1b 5a7d 4986 a252 70b59885e42 resize 750Z kolei dr Wojciech Samotij ze Szkoły Nauk Matematycznych na Uniwersytecie w Tel Awiwie w projekcie RandomHypGra stawia sobie za cel zgłębienie wiedzy na temat kilku fundamentalnych zagadnień leżących w kręgu zainteresowań trzech dziedzin matematyki: kombinatoryki, teorii prawdopodobieństwa oraz mechaniki statystycznej. Doktorat realizował w University of Illinois w Urbana-Champaign, wcześniej uzyskał podwójne magisterium z matematyki i informatyki na Uniwersytecie Wrocławskim. Jego zainteresowania naukowe obejmują różne gałęzie kombinatoryki ekstremalnej i probabilistycznej oraz teorię Ramseya, a także niektóre zagadnienia z teorii dużych odchyleń, mechaniki statystycznej i teorii liczb addytywnych.

W uzyskanym właśnie grancie będę poszukiwać ogólnych metod i narzędzi, które pozwalają opisać makroskopowe (globalne) właściwości bardzo dużych systemów – od systemów cząstek takich jak: gazy, ciecze lub ferromagnetyki, po duże sieci społeczne – na podstawie mikroskopowych (lokalnych) oddziaływań. Metody te będę testował na szeregu konkretnych problemów wywodzących się z teorii grafów i hipergrafów, dziedziny matematyki teoretycznej zajmującej się badaniem abstrakcyjnych modeli relacji między obiektami – wyjaśnia laureat wielu nagród, m.in. European Prize in Combinatorics (2013) i Nagrody Dénesa Königa (2014) przyznawanej młodym badaczom za wybitne osiągnięcia naukowe w dziedzinie matematyki dyskretnej.

Bez tytulu 3b3763a 0bdb782a3910497e81aa143466d30296 mv2 d 1856 2784 s 2Nieoczywisty polski akcent w ostatniej edycji ERC CoG stanowi prof. Ethan Ilzetzki z London School ofb3763a 0bdb782a3910497e81aa143466d30296 mv2 d 1856 2784 s 2 Economics. Przyznaje, że „zawstydzająco” mało mówi po polsku, nigdy nad Wisłą nie mieszkał, a polską narodowość mógł zadeklarować we wniosku grantowym dzięki swojemu ojcu, który urodził się w Katowicach. W projekcie FISCAL zbada, w jaki sposób wydatki rządowe i polityka podatkowa (fiskalna) wpływają nie tylko na krótkoterminowa inflację i bezrobocie, ale także na produktywność i potencjał gospodarki rozpatrywany w dłuższej perspektywie. Oprócz aktualnych danych zamierza sięgnąć również po archiwalne, m.in. z okresu rozbudowy amerykańskiej armii podczas II wojny światowej i powojennych inwestycji publicznych.

prof. m. bucholcOprócz naukowców pracujących w zagranicznych ośrodkach, dwa granty trafiły także do Polski. Finansowanie z European Research Council otrzymał piąty już w tym roku projekt na Uniwersytecie Warszawskim (poprzednie cztery w styczniowym Starting Grants). Jego autorką jest dr hab. Marta Bucholc z Wydziału Socjologii. Zbada wpływ prawa międzynarodowego na debaty dotyczące zmian w prawie aborcyjnym w Polsce i Irlandii, Hondurasie i Argentynie, Senegalu i Mozambiku. W każdej z tych par jeden kraj reprezentuje regulacje restrykcyjne, a drugi – bardziej liberalne. Analizie poddane zostaną akty prawne, język debat oraz sposób, w jaki argumenty odnoszące się do ochrony praw człowieka używano, by zmienić prawo.

pobrane 1Do grona instytucji goszczących laureatów grantów ERC dołączył Instytut Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN. Rola pioniera przypadła dr. hab. Jarosławowi Wilczyńskiemu, który zrealizuje projekt MAMBA. Dotyczy on stanowisk zawierających nagromadzenia szczątków mamutów z obszaru Europy Centralnej i ma na celu ustalenie przyczyn ich powstania oraz określenie funkcji, jaką pełniły dla grup łowców-zbieraczy w okresie 35 tys. – 25 tys. lat temu, czyli w czasie poważnych przemian kulturowych i środowiskowych następujących tuż przed maksimum ostatniego zlodowacenia.

W tegorocznym rozdaniu ERC Consolidator Grants o finansowanie ubiegało się ponad 2652 badaczy z 24 krajów. Na liście beneficjentów figurują nazwiska 313 z nich (współczynnik sukcesu 12%). Na realizację swoich badań otrzymali w sumie 632 mln euro. Środki te pozwolą na stworzenie około 1900 miejsc pracy dla post-doków, doktorantów i innych osób w 189 instytucjach goszczących. Najwięcej grantów zdobyli Niemcy (58), Włosi (30) i Francuzi (26). Ponad 40% łącznej liczby projektów afiliowanych będzie w instytucjach niemieckich (61), brytyjskich (41) i francuskich (29). Przeważają nauki fizyczne i inżynieryjne (130), znacznie mniej dotyczy nauk o życiu (95) oraz nauk społecznych i humanistycznych (88).

Od 2007 roku, czyli od momentu powstania ERC, do 19 polskich jednostek trafiło już w sumie 57 grantów wszystkich kategorii, w tym 37 Starting Grants, 11 Consolidator Grants, 5 Advanced Grants, 3 Proof of Concept Grants i 1 Synergy Grant.

Mariusz Karwowski, zdjęcia: arch. prywatne, CERN, UW, PAN

Dyskusja (0 komentarzy)