Krajowi przedstawiciele wszystkich inicjatyw z Polskiej i Europejskiej Mapy Infrastruktur Badawczych w zakresie nauk humanistycznych i społecznych apelują do ministra nauki Dariusza Wieczorka o zwiększenie reprezentacji tych dziedzin w nowo powołanym Zespole doradczym.
Z początkiem września minister nauki Dariusz Wieczorek powołał nowy skład Zespołu doradczego do spraw infrastruktury badawczej. Do najważniejszych zadań tego gremium należy ocena wniosków o przyznanie środków finansowych na inwestycje związane z działalnością naukową oraz na utrzymanie unikatowej w skali kraju aparatury naukowo-badawczej lub stanowiska badawczego, a także infrastruktury informatycznej mającej istotne znaczenie dla realizacji polityki naukowej państwa. Na czele Zespołu stanął prof. Tomasz Kubiak z Politechniki Łódzkiej.
W liczącym 30 członków Zespole jest tylko trzech przedstawicieli humanistyki i nauk społecznych, przy przewadze uczonych z nauk biologicznych, chemicznych, informatycznych i inżynieryjnych, czyli dyscyplin tradycyjnie wymagających rozbudowanego aparatu laboratoryjno-technicznego. Choć w potocznym odbiorze humanistyka nie kojarzy się ze stosowaniem zaawansowanych technologii, to od lat rozwija własną infrastrukturę.
Infrastruktura badawcza to nie tylko laboratoria czy sprzęt, ale także zbiory danych, narzędzia analityczne, metody i inne zasoby niezbędne do prowadzenia badań naukowych – podkreśla dr Maciej Maryl z Centrum Humanistyki Cyfrowej IBL PAN, jeden z inicjatorów apelu. – W dobie wyzwań, takich jak zmiany klimatyczne czy transformacja cyfrowa, rola nauk humanistycznych i społecznych w tych przedsięwzięciach stale rośnie – dodaje.
Sygnatariusze listu podkreślają, że obecność ekspertów z tych dziedzin w Zespole jest niezbędna dla zapewnienia kompleksowej i zrównoważonej oceny wniosków dotyczących infrastruktury badawczej, a zwłaszcza uwzględnienia specyfiki infrastruktur dotyczących nauk humanistycznych i społecznych. Apelują o poszerzenie składu Zespołu, co może być również okazją do zwiększenia odsetka kobiet w jego gronie.
Europejska Mapa Infrastruktur Badawczych to wykaz najważniejszych inicjatyw infrastrukturalnych o strategicznym znaczeniu dla rozwoju nauki, przygotowana przez Europejskie Forum Strategiczne Infrastruktur Badawczych (ESFRI). Kraje UE tworzą własne mapy infrastruktur, współpracujących z europejskimi odpowiednikami. Znalezienie się w tym gronie jest wyróżnieniem i potwierdzeniem wysokiej jakości oraz potencjału badawczego danej infrastruktury. Na mapie europejskiej znajduje się obecnie jedenaście infrastruktur badawczych z nauk HS, a na mapie polskiej – siedem. List poparli krajowi reprezentanci wszystkich tych przedsięwzięć, co podkreśla wagę tej inicjatywy dla całego środowiska naukowego.
Wśród sygnatariuszy są m.in. przedstawiciele DARIAH-PL (Cyfrowa Infrastruktura Badawcza dla Humanistyki i Nauk o Sztuce), GGP (Polskiej Infrastruktury Badań nad Rodziną i Generacjami), GUIDE (Growing Up in Digital Europe: EuroCohort), SHARE ERIC (Survey of Health, Ageing and Retirement in Europe European Research Infrastructure Consortium), RESILIENCE (REligious Studies Infrastructure: tooLs, Innovation, Experts, conNections and Centres in Europe), EHRI (European Holocaust Research Infrastructure), Europejskiego Interdyscyplinarnego Centrum Badań nad Konwergencją Kulturową Pogranicza, ESS ERIC (European Social Survey European Research Infrastructure Consortium), OPERAS (OPen scholarly communication in the European Research Area for Social Sciences and Humanities), SSHOC (Social Sciences and Humanities Open Cluster Governing Board), DARIAH ERIC (Digital Research Infrastructure for the Arts and Humanities), E-RIHS (European Research Infrastructure for Heritage Science), GSS-PL (Generation and Gender Survey).
MK
List do ministra nauki w sprawie Zespołu ds. infrastruktury badawczej