Innowacje przyjazne człowiekowi i środowisku to główny cel Centrum Etyki Technologii (CET) – międzynarodowego think&do tanku utworzonego przy Instytucie Humanites. Ośrodek chce wspierać odpowiedzialne budowanie i wykorzystywanie technologii wśród ich twórców i użytkowników.
Utworzenie Centrum Etyki Technologii to odpowiedź na wyzwania związane z rozwojem technologii cyfrowych. Sztuczna inteligencja, robotyzacja czy internet rzeczy to nie tylko szanse, ale i zagrożenia w różnych obszarach życia społecznego, gospodarczego i politycznego. Dlatego twórcy CET chcą, by w projektowanie technologii było zaangażowane szerokie grono interesariuszy.
Chodzi o przeciwdziałanie takim zjawiskom, jak wykluczenie, dyskryminacja, inwigilacja czy dezinformacja, oraz wspieranie działań dających gwarancję, że technologie będą funkcjonowały z korzyścią dla ludzi i świata. Skalę wyzwań i potrzeb obrazuje m.in. fakt, że 63% Polaków powyżej 15 roku życia twierdzi, że technologie wpływają negatywnie na zdrowie fizyczne i psychiczne ludzi (raport i badanie Instytutu Humanites „Bariery i Trendy. Transformacja technologiczna firm w Polsce 2021”). CET wypełnia lukę na polskiej mapie nowych technologii, na której dotychczas brakowało ośrodka koncentrującego się na promowaniu odpowiedzialnego rozwoju.
Integracja różnych środowisk i sektorów to tylko jeden z celów CET. Twórcy ośrodka chcą również, by stał się on centrum krytycznej debaty na temat pożądanego kierunku rozwoju innowacji w Polsce i poza jej granicami. Wierzą, że dzięki temu także polskie firmy mają szansę zdobyć międzynarodową przewagę konkurencyjną. Zależy im również na wpływaniu na kształt legislacji dotyczącej technologii.
Technologia nie jest ani dobra, ani zła. To my nadajemy jej znacznik etyczny w zależności od celów, do których ją wykorzystujemy. Dlatego trzeba nie tylko konkurować, ale też współpracować na rzecz wyższych wartości. Temat etyki, człowieczeństwa i technologii jest obecny w Instytucie Humanites od początku jego istnienia. Najlepszym tego dowodem jest konferencja „Człowiek i Technologia”, którą w tym roku organizowaliśmy już po raz ósmy – mówi Zofia Dzik, fundator i prezes Instytutu Humanites, przy którym powstało CET, a także przewodnicząca Rady Programowej Centrum
CET stworzy przestrzeń dla debaty międzysektorowej i będzie promować międzynarodowe rekomendacje dotyczące etyki technologii. Oprócz tego zamierza także popularyzować metodyki pozwalające na projektowanie technologii zgodnie z wartościami, uczestniczyć w rozwoju współczesnej refleksji na temat etyki technologii oraz współpracować z Instytutem Humanites w zakresie rozwoju spójnego przywództwa.
Nasze centrum ma reprezentować szerokie spektrum opinii. Dlatego do współpracy zaprosiliśmy przedstawicieli różnych środowisk i sektorów. Tylko w ten sposób rekomendacje dotyczące odpowiedzialnego rozwoju technologii mogą zostać wcielone w czyn. Chcemy, by Polska dołączyła do grona państw, które poważnie traktują etykę technologii. Planujemy również współpracę z zagranicznymi ośrodkami działającymi w tym obszarze – zapowiada Maciej Chojnowski, współtwórca i dyrektor programowy CET.
W skład Rady Programowej CET wchodzą eksperci ze świata nauki, biznesu, administracji rządowej i NGO-sów. Wśród nich są m.in. etycy, ekonomiści, informatycy i prawnicy. Nie zapomniano także o głosie osób niepełnosprawnych, których udział w powstawaniu i wdrażaniu przyjaznych człowiekowi innowacji ma istotne znaczenie dla ich efektywności. Świat akademicki reprezentuje sześcioro naukowców: prof. Barbara Chyrowicz z Wydziału Filozofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, dr Dominika Kaczorowska-Spychalska z Centrum Mikser Inteligentnych Technologii na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego, prof. Piotr Sankowski z Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytetu Warszawskiego, dr Sebastian Szymański z Wydziału Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego, prof. Katarzyna Śledziewska z DELab UW na Wydziale Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego oraz Jan Zygmuntowski z Akademii Leona Koźmińskiego.
Centrum Etyki Technologii jest częścią Instytutu Humanites – Człowiek i Technologia, który od 2010 roku w systemowy sposób działa jako think&do tank na rzecz zrównoważonego rozwoju, a szczególnie rozwoju kapitału społecznego, ujmując tematykę człowieczeństwa i technologii w szerokim kontekście obejmującym m.in. biznes, edukację, kulturę, media i rodzinę w oparciu o autorski model „Wioski” Rozwoju Ekosystemu Społecznego oraz Model Spójnego Przywództwa. Instytut jako jeden z pierwszych sygnalizował wpływ metazjawisk, takich jak: kryzys więzi rodzinnych, samotność, infodemia czy algorytmizacja życia człowieka, na rozwój gospodarczy, motywację oraz zdrowie fizyczne i psychiczne ludzi. Od dekady działa na rzecz rozwoju świadomego i wewnętrznie sterowalnego człowieka umiejącego sprostać wyzwaniom, które niesie technologiczna i społeczna rewolucja.
MK, źródło: CET