To nieuprawniona próba zawłaszczenia tradycji i wielowiekowego dziedzictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego, rażąco niezgodna z zasadami etosu akademickiego – pisze prof. Jacek Popiel, rektor UJ, stanowczo sprzeciwiając się planom zmiany nazwy Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie na Uniwersytet Krakowski im. Komisji Edukacji Narodowej.
Pod koniec kwietnia Senat Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie przyjął uchwałę, według której uczelnia ma zmienić szyld na: Uniwersytet Krakowski im. Komisji Edukacji Narodowej. Spotkało się to ze stanowczą reakcją rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prof. Jacek Popiel przypomina, że już w dokumencie fundacyjnym króla Kazimierza Wielkiego z 1364 roku pojawiła się nazwa „studium generale”, która w łacinie średniowiecznej oznaczała „uniwersytet”, a więc instytucję szkolną nadającą stopnie naukowe.
Ponieważ studium to zostało ufundowane w Krakowie, był to w istocie Uniwersytet Krakowski. Nazwa ta jest najbardziej właściwa dla wszystkich epok jego istnienia ze względu na zmienne w czasie nazwy uczelni – oficjalne i mniej oficjalne – podkreśla rektor UJ w swoim stanowisku.
Dodaje, że od 1400 roku, a więc od momentu odnowienia przez króla Władysława Jagiełłę i królową Jadwigę Andegaweńską, był to „Uniwersytet Studium Krakowskiego” (Universitatis Studii Cracoviensis). I wskazuje, że w ostatnich dekadach XVI wieku w obiegu pojawiła się alternatywna nazwa – Akademia Krakowska – co, jego zdaniem, wynikało zapewne z wpływu idei renesansowych i upowszechnienia się w Europie łacińskiego terminu academia jako nazwy oznaczającej uniwersytet. W okresie reform Komisji Edukacji Narodowej uczelnię nazwano Szkołą Główną Koronną, a po upadku państwa – Szkołą Główną Krakowską. Pod szyldem Uniwersytetu Krakowskiego zaczęła funkcjonować od 1802 roku, na mocy dekretu austriackiej Komisji Nadwornej. Wreszcie w 1817 roku dla uczczenia i podkreślenia jej związków z królewską dynastią Jagiellonów została przemianowana na Uniwersytet Jagielloński.
Zgodnie z obowiązującym obecnie Statutem Uniwersytetu Jagiellońskiego, rektor uczelni może posługiwać się jej tradycyjną nazwą: Universitas Iagellonica Cracoviensis (występującą między innymi na pozostającej w stałym użytku uroczystej pieczęci rektora, wykorzystywanej w ramach tradycyjnego uniwersyteckiego ceremoniału, czy na oficjalnej rektorskiej papeterii) – czytamy w piśmie rektora.
Prof. Popiel podkreśla, że to właśnie Uniwersytet Jagielloński jest podmiotem uprawnionym do wyłącznego wykorzystywania nazw „Uniwersytet Jagielloński” i „Akademia Krakowska” jako zastrzeżonych znaków towarowych zarówno na terytorium Polski, jak i całej Unii Europejskiej. Zwraca uwagę, że „Uniwersytet Krakowski” stanowi historyczną i wywołującą oczywiste skojarzenia nazwę uczelni, która „silnie identyfikuje oraz indywidualizuje właśnie Uniwersytet Jagielloński”.
Respektując nienaruszalną zasadę autonomii polskich uczelni i wynikające z niej niezbywalne prawo do samodzielnego decydowania o swym statusie, czuję się w obowiązku zgłosić wobec działań podjętych przez Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie jednoznaczny sprzeciw. Uchwała przyjęta przez Senat tejże uczelni 24 kwietnia 2023 roku stanowi bowiem w moim przekonaniu nieuprawnioną próbę zawłaszczenia tradycji i wielowiekowego dziedzictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jawi się ona przy tym jako rażąco niezgodna z zasadami etosu akademickiego, podzielanymi przez polskie uczelnie – podsumowuje prof. Jacek Popiel.
MK, źródło: UJ
Polska norma ! Na tradycjach Szkoły Rycerskiej swoją historię buduje pięć akademii wojskowych ASzWoj, WAT, AMW. LAW> AWL !