Prof. dr hab. inż. Józef Kuczmaszewski, były rektor Politechniki Lubelskiej i wybitny specjalista w zakresie konstrukcji i technologii adhezyjnych połączeń metali oraz metod obróbki stopów i elementów lotniczych, otrzymał tytuł doktora honoris causa Politechniki Krakowskiej. Uroczystość odbyła się 21 października w auli Collegium Maius Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Prof. Józef Kuczmaszewski jest uznanym w świecie specjalistą z obszaru konstrukcji i technologii połączeń klejowych materiałów konstrukcyjnych, zwłaszcza dla przemysłu lotniczego, a także twórcą szkoły naukowej w zakresie technologii kształtowania stanu energetycznego warstwy wierzchniej materiałów konstrukcyjnych. Stworzył i rozwinął na Politechnice Lubelskiej, znaną nie tylko w Polsce, szkołę naukową w zakresie technologii kształtowania stanu energetycznego warstwy wierzchniej materiałów konstrukcyjnych. Zaproponowane przez niego rozwiązania mają aplikacyjny wymiar, służą m.in. bezpieczeństwu w lotnictwie i zastosowaniom inżynierii w medycynie.
Prof. Józef Kuczmaszewski jest człowiekiem uniwersytetu, człowiekiem z ogromną wiedzą, doświadczeniem i kompetencjami, człowiekiem rzetelnym o wysokiej kulturze osobistej, wrażliwym na potrzeby innych, posiadającym poczucie szczególnej misji publicznej spoczywającej na społeczności akademickiej, mającym świadomość trudów, odpowiedzialności, blasków, ale i niebezpieczeństw związanych z realizacją swojej pasji naukowej – podkreślił w laudacji prof. Sebastian Skoczypiec, kierownik Katedry Inżynierii i Automatyzacji Produkcji Wydziału Mechanicznego PK.
Sam uhonorowany odniósł się w swoim wykładzie do wojny w Ukrainie, która dobitnie pokazuje ciemną stronę rozwoju technologicznego.
Technologia jest sposobem na urzeczywistnianie naszych marzeń (…) Przynosi ułatwienia dla codziennych kłopotów i wyzwań w życiu człowieka. A jednak w pewnym momencie dobrodziejstwo i przekleństwo technologii idą razem w kontrowersyjnej parze. Coraz bardziej ludzkość uświadamia sobie cenę, jaką musi płacić za coraz wyższe wymagania dotyczące jakości życia. Najbardziej złowrogie jej oblicze możemy obserwować u naszego sąsiada. To od ludzi zależy, jak wykorzystają technologię. Nasza cywilizacja będzie się rozwijać, jeśli znajdziemy równowagę między rosnącą potęgą technologii a mądrością, z jaką nią zarządzamy. Nie zatrzymamy rozwoju technologicznego. Ten rozwój to naturalna potrzeba człowieka i naturalna konsekwencja rozwoju, to chęć poznania, to realizacja marzeń, to wreszcie potrzeba rywalizacji. Czy ten rozwój przyniesie nam szczęście, czy unicestwienie, to zależy w największym stopniu od nas. Jeszcze od nas… – wskazywał uczony.
Jest absolwentem Wydziału Mechanicznego Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Lublinie (od 1977 r. Politechnika Lubelska), z którą związany jest od początku swojej pracy zawodowej. W latach 1993–1999 był prodziekanem Wydziału Mechanicznego PL. Pełnił funkcję kierownika Zakładu Procesów i Systemów Technologicznych (1998–2000) oraz kierownika Katedry Obróbki Ubytkowej, przekształconej w 2012 r. w Katedrę Podstaw Inżynierii Produkcji (2000–2020). W roku 2002 został rektorem Politechniki Lubelskiej i funkcję tę sprawował do 2008 r.
Początkowo jego zainteresowania naukowe koncentrowały się na badaniach połączeń klejowych metali i technologiach kształtowania właściwości warstwy wierzchniej. W ramach wieloletnich badań jego zespół opracował rozwiązania analityczne dotyczące wpływu niedoklejeń i pęcherzy gazowych na wytrzymałość klejowych połączeń metali, a także oryginalną technologię ozonowania powierzchni w celu przygotowania jej do klejenia. Stworzył również algorytmy prognozowania wytrzymałości połączeń klejowych.
W ramach współpracy z przemysłem lotniczym (m.in. PZL Mielec) prowadzono badania dotyczące klejenia stopów aluminium i kompozytów epoksydowo-węglowych w technologiach secondary bonding, co-bonding i co-curing dla różnych typów połączeń oraz różnych klejów błonkowych i past. Były to prace ukierunkowane na tzw. struktury pierwszorzędowe, czyli elementy samolotu ściśle związane z bezpieczeństwem lotu. W ramach kooperacji zajęto się także innowacyjnymi metodami obróbki zaawansowanych stopów i elementów lotniczych. Zespół z lubelskiej uczelni prowadził też obszerne badania związane z redukcją odkształceń przy obróbce z dużymi prędkościami skrawania cienkościennych, wielkogabarytowych elementów ze stopów aluminium. W efekcie opracowano strategię obróbki wielkogabarytowych elementów integralnych w aspekcie redukcji odkształceń poobróbkowych, równocześnie wskazując na możliwość eliminacji kosztownej, międzyoperacyjnej obróbki cieplnej.
W ostatnich latach prof. Kuczmaszewski we współpracy z Uniwersytetem Medycznym w Lublinie zaangażował się w prace nad projektem linii technologicznej do produkcji tzw. sztucznej kości. Jego zespół opracował przemysłową wersję technologii, w tym zaprojektował urządzenia specjalne. Technologia i urządzenia zostały opatentowane m.in. w USA, a aktualnie linia jest montowana i przygotowywana do produkcji.
Uczony jest autorem lub współautorem 10 opracowań monograficznych, 113 recenzowanych publikacji w czasopismach naukowych i naukowo-technicznych, krajowych i zagranicznych, 115 prac opublikowanych w materiałach z krajowych i międzynarodowych konferencji naukowych i naukowo-technicznych. Kierował 10 projektami naukowymi uzyskanymi w postępowaniach konkursowych. Jest współautorem 9 patentów (jednego w Stanach Zjednoczonych) i 2 wzorów użytkowych.
Organizował Laboratorium Technologii Montażu na Politechnice Lubelskiej, jest współautorem koncepcji elastycznego systemu studiów na Wydziale Mechanicznym PL, współorganizatorem kierunków studiów zarządzanie i inżynieria produkcji oraz inżynieria produkcji. Opracował pierwszy w Polsce skrypt dydaktyczny pt. „Technologia Śmigłowców. Teoria i technika klejenia”. Na łamach „Forum Akademickiego” publikował artykuły na temat kształcenia inżynierów, zwłaszcza w kontekście ochrony tytułu zawodowego inżyniera.
Od początku swojej pracy zawodowej jest aktywnie zaangażowany w prace organizacyjne na rzecz środowiska akademickiego. W latach 2005–2008 był wiceprzewodniczącym Konferencji Rektorów Polskich Uczelni Technicznych, zaś w latach 1999–2002 członkiem Komisji Akredytacyjnej Uczelni Technicznych. Zasiadał w Radzie Fundacji Rektorów Polskich (2009–2022). Aktywnie działa w Komitecie Inżynierii Produkcji PAN, a od 2020 r. pełni funkcję przewodniczącego tego komitetu. Był także członkiem Komitetu Budowy Maszyn PAN.
Od ponad trzydziestu lat intensywnie współpracuje z Politechniką Krakowską i jej pracownikami naukowymi, m.in. prof. dr. hab. inż. Józefem Gawlikiem. W 1988 r. odbył na PK staż naukowo-dydaktyczny. Od tego czasu systematycznie bierze czynny udział w organizowanych przez Politechnikę Krakowską sympozjach „Tworzywa sztuczne w budowie maszyn”. Opracował recenzje pięciu rozpraw doktorskich, opinie w trzech postępowaniach habilitacyjnych i trzech postępowaniach o nadanie tytułu profesora. Aktywnie wspierał Wydział Mechaniczny PK w staraniach o uzyskanie pierwszych w kraju uprawnień do nadawania stopnia doktora i doktora habilitowanego w dyscyplinie inżynieria produkcji.
Małgorzata Syrda-Śliwa, źródło: PK