W holu głównym Biblioteki Uniwersyteckiej im. Jerzego Giedroycia uroczyście odsłonięto mural przedstawiający jej patrona. Trwają starania o włączenie go do szlaku białostockich murali.
Mural z podobizną wydawcy i publicysty Jerzego Giedroycia znajduje się na ścianie holu głównego nowej siedziby Biblioteki Uniwersyteckiej, w kampusie przy ul. Ciołkowskiego. Autorem projektu oraz jego wykonawcą jest Łukasz Panasewicz, student filologii angielskiej Uniwersytetu w Białymstoku.
Jedna z moich prowadzących zajęcia organizowała wystawę prac studentów. Brałem w niej udział i moje prace spodobały się kierownictwu biblioteki – wspominał.
To wtedy otrzymał propozycję stworzenia muralu. Prace trwały około dwóch tygodni. W tworzeniu malowidła autora projektu wspierała Karolina Drozd, również utalentowana artystka i studentka Wydziału Filologicznego.
Jerzy Giedroyc wspierał Uniwersytet w Białymstoku w usamodzielnieniu i w rozwoju. Był pierwszą osobą uhonorowaną przez uczelnię tytułem doktora honoris causa – dyplom odebrał w 1998 roku.
To osoba bardzo ważna dla uniwersytetu i naszej biblioteki. W dniu wręczenia doktoratu honoris causa sformułował w swojej mowie pewną ideę uniwersytetu pogranicza, jakim niewątpliwie jesteśmy – przypomniał dr hab. Piotr Chomik, dyrektor BU.
Dodał jednocześnie, że w znacznej mierze to dzięki staraniom red. Giedroycia uniwersytet zdobył z budżetu państwa środki finansowe na budowę pierwszej siedziby biblioteki. Na wniosek prof. Adama Jamroza, ówczesnego rektora, Senat uczelni nadał Bibliotece Uniwersyteckiej imię Jerzego Giedroycia.
Redaktor Giedroyć jest związany z uniwersytetem właściwie od początku. Łączy nas z nim „wyjście na Wschód”. My jako Białystok, jako uniwersytet, mamy tę misję wpisaną w fundament właściwie funkcjonowania naszej uczelni. A zatem jest to postać szczególnie ważna, istotna i bardzo mnie cieszy, że możemy uhonorować ją w ten sposób – podkreślił prof. Robert Ciborowski, rektor UwB.
Mural stanie się trwałym elementem kampusu. Pracownicy uniwersyteckiej biblioteki podjęli już starania, by wizerunek Jerzego Giedroycia znalazł się na turystycznym szlaku białostockich murali. Inicjatywę obiecał wspierać obecny na uroczystości dr Dariusz Kużelewski – prezes zarządu Regionalnego Oddziału PTTK w Białymstoku.
Jerzy Giedroyc urodził się 27 lipca 1906 roku w Mińsku Litewskim. Uczył się w szkołach w Mińsku, Moskwie i w Warszawie. W latach 1924–1929 studiował prawo, a w latach 1930–1931 historię na Uniwersytecie Warszawskim. W roku 1928 podjął pracę w Biurze Prasowym Rady Ministrów, w latach 1930–1935 był sekretarzem ministra rolnictwa, a od roku 1939 – ministra przemysłu i handlu. We wrześniu 1939 r. Jerzy Giedroyc ewakuował się wraz z rządem do Rumunii, gdzie w latach 1939–1940 pełnił funkcję osobistego sekretarza ambasadora RP w Bukareszcie. Po likwidacji Ambasady RP w Rumunii kierował Biurem Poselskim w Ambasadzie Chilijskiej. W kwietniu 1941 r. został wywieziony przez poselstwo angielskie do Stambułu, a następnie wyjechał do Palestyny i wstąpił do Brygady Karpackiej. Wziął udział w kampanii libijskiej i w obronie Tobruku, a po przeniesieniu Dywizji do Iraku w końcu 1942 r. przeszedł do kierowanego przez Józefa Czapskiego Wydziału Kultury, Prasy i Propagandy II Korpusu, w którym objął kierownictwo prasy wojskowej i wydawnictw.
W 1946 roku założył w Rzymie Instytut Literacki. Rok później ukazał się tam pierwszy numer kwartalnika literackiego „Kultura”. Wtedy też przeniósł Instytut do Paryża, ale musiał ograniczyć jego działalność do wydawania „Kultury”, z której w krótkim czasie uczynił najważniejsze pismo polskiej emigracji i jeden z najlepszych miesięczników intelektualnych na świecie. Wydawanie książek wznowił dopiero w roku 1953; ukazywały się one w ramach „Biblioteki Kultury” – do maja 1997 r. ukazało się 500 tomów, w tym 120 numerów „Zeszytów Historycznych”.
Zawsze interesował się problemami Europy Wschodniej. Starał się utrzymywać jak najściślejszą więź z ojczyzną, w jak największym stopniu oddziaływać na kraj. Po październiku 1956 r. zachęcał do powołania w kraju zorganizowanej opozycji demokratycznej. Podkreślał konieczność nawiązania przez inteligencję kontaktu i współpracy z robotnikami. Gdy w połowie lat siedemdziesiątych powstała zorganizowana opozycja, Giedroyc inspirował jej program i udzielał poparcia materialnego. W 1981 roku przekazał Niezależnej Oficynie Wydawniczej w Warszawie prawa wydawnicze i autorskie Instytutu Literackiego, przyczyniając się w ten sposób do rozwoju ruchu wydawniczego poza cenzurą. Był inicjatorem i członkiem Funduszu Pomocy Niezależnej Literaturze i Nauce Polskiej.
Katarzyna Dziedzik, źródło: UwB