Do końca października trwa ogólnopolskie badanie dotyczące kondycji psychicznej doktorantów. To część większego projektu „Phd Mental Health” koordynowanego przez Krajową Reprezentację Doktorantów.
Problematyka zdrowia psychicznego stanowi jedno z największych wyzwań współczesnej nauki. Stres, myśli samobójcze, zaburzenia lękowe, depresyjne, nerwice, problemy adaptacyjne, zaburzenia osobowości, poczucie samotności czy kryzysy relacyjne dotykają także doktorantów. Właśnie dlatego Krajowa Reprezentacja Doktorantów od sierpnia realizuje projekt o nazwie „Phd Mental Health”.
Wyniki zagranicznych badań nad zdrowiem psychicznym społeczności doktoranckiej dobitnie pokazują rosnącą potrzebę zwrócenia uwagi na tę kwestię także w Polsce. Chcemy pomóc w poszukaniu i wdrożeniu efektywnych rozwiązań, które pozwolą na niwelowanie trudności, z jakimi zmagają się doktorantki i doktoranci – przekonuje Jarosław Olszewski, przewodniczący KRD.
W ramach projektu, finansowanego przez Ministerstwo Edukacji i Nauki, trwa kampania promująca zdrowie psychiczne wśród społeczności doktoranckiej, a w miniony weekend zorganizowano Ogólnopolską Konferencję Zdrowia Psychicznego. Kilkanaście dni temu ruszyły także badania dotyczące zdrowia psychicznego doktorantów. Udział w nich może wziąć każdy doktorant i doktorantka, również ci, którzy przyjechali do Polski z innych krajów, by realizować swoje dysertacje naukowe. Ankietę wypełniło już ponad 1,6 tys. uczestników szkół doktorskich i studiów doktoranckich.
W kwestionariuszu, którego wypełnienie zajmuje około 15 minut, oprócz pytań podstawowych związanych z reprezentowaną dziedziną nauki czy trybem realizacji doktoratu, pojawiają się takie kwestie, jak: relacje społeczne panujące w instytucji doktoryzującej, w tym z promotorem lub promotorami; wpływ pandemii na sytuację osobistą i związaną z realizacją doktoratu; postrzeganie wsparcia społecznego; odczuwanie wypalenia zawodowego. Ankieta zawiera również pytania dotyczące ogólnego samopoczucia, np. odczuwanego stresu, przejawów lęku czy niepokoju.
Bardzo często rozmawiając ze swoimi koleżankami i kolegami, dostrzegam ich chwile zwątpienia i chęć porzucenia realizowanych dysertacji. Powodów takich odczuć jest zapewne wiele, jednak część z nich znajdować może swoje odzwierciedlenie w specyfice pracy młodego naukowca – zauważa Patrycja Uram, doktorantka w Instytucie Psychologii PAN i project manager „Phd Mental Health”.
To właśnie bezpośrednie obserwacje środowiska doktorantów były jedną z inspiracji do podjęcia tej tematyki. Inną stanowi raport o kondycji psychicznej studentek i studentów przygotowany przez Niezależne Zrzeszenie Studentów. Uzyskane wyniki są alarmujące, a – jak podkreślają przedstawiciele KRD – odnoszą się do studentów, a więc osób, które są częścią wspólnoty akademickiej krócej niż doktoranci.
Biorąc to wszystko pod uwagę uznałam, że Krajowa Reprezentacja Doktorantów powinna zrealizować ogólnopolskie badania dotyczące oceny kondycji zdrowia psychicznego społeczności doktorantek i doktorantów. Zebrane z przygotowanego formularza badawczego informacje dostarczą nam odpowiedzi, które – poddane analizom statystycznym – posłużą do opracowania raportu. W sposób jednoznaczny podkreślone w nim zostanie znaczenie dla wsparcia w zakresie zdrowia psychicznego środowiska doktoranckiego – wyjaśnia Patrycja Uram.
Kwestionariusz będzie aktywny do 31 października. W kolejnym etapie projektu przewidziano uruchomienie pilotażowej Doktoranckiej Poradni Psychologicznej, oferującej bezpłatne konsultacje psychologiczne dla doktorantek i doktorantów. Więcej szczegółów na stronie internetowej projektu: phdmentalhealth.pl oraz na profilu na Facebooku.
Mariusz Karwowski